رفيق یحیایی داستان نویس و سینماگرافغان
رفیق یحیایی، در سال ۱٣٢٠ خورشیدی در شهر مزار شریف زاده شد. تحصیلات ابتدایی را درزادگاه اش خواند. در سال ۱٣۴٠ خورشیدی به حیث کارمند رادیو افغانستان در بخش هنر و ادبیات مشغول کارشد ، که برخی از نوشته هایش از همان سال ۱٣۴٢ خورشیدی در روزنامه های وقت نشر گردیدند. در اوآخر سال ۱٣۴٢ خورشیدی برای ادامهء تحصیل عازم ماسکو گردید، که در رشتهء نقد سینما از دانشکدهء بین المللی سینمای اتحاد شوروی ماستری گرفت و به وطن بازگشت. بعد از سال ۱٣۵٠ خورشیدی تا ۱٣۴۵ خورشیدی در افغان فلم و بیهقی ایفای وظیفه نمودو همچنان در سال های ۱٣۵٣ و ۱٣۵۴ خورشیدی به حیث استاد رشتهء نقد هنری در دانشکدهء ادبیات دانشگاه کابل مشغول بود.
در آخرین ماه های سال ۱٣۴۵خورشیدی عازم تهران گردید، که در آن جا علاوه ار همکاری با رادیو تلویزیون ملی ایران، در مدرسه عالی تلویزیون تدریس می کرد.درسال ۱٣۵٨ خورشیدی از تهران عازم اتحادشوروی گردیدو در سال های ۱٣۵٨ تا ۱٣۶۱ خورشیدی، در پهلوی همکاری باموسسهء پروگرس و موس فلم از دکتورای خویش در رشتهء سینما نیز دفاع نمود.
رفیق یحیایی به سال ۱٣۶۱خورشیدی به وطن بازگشت و به حیث رییس کلتور در کمیتهء دولتی کلتور ایفای وظیفه نمود وبعداً به خاطر اختلاف با مقامات بالایی کمیتۀ دولتی کلتور و مشاور روسی از وظیفه سبک دوش وتاسال ۱٣۶٣خورشیدی بیکاربود. رفیق یحیایی در ماه جدی ۱٣۶٣ خورشیدی در اثر سکتهء قلبی چشم از جهان بست.
زفیق یحیایی در نخست شعر می سرود وبعد به نویسنده گی روی آورد و بیشترینه داستان کوتاه نوشت. «گنجشک های زندانی» نام یکی از داستان های کوتاه وی است. رفیق یحیایی ترجمه نیز نموه است و بیشترین کار وی در این زمینه،ترجمهءآثار نویسنده گان شوروی بوده است .[۱] هم چنان یحیایی فلم نیز ساخته است . « سازمان اولیه» نام یکی از فلم های وی است . سازمان اولیه در زمان اشغال کشور توسط ارتش سرخ ، ساخته شده است. پس از آن که برخی از قسمت های فلم توسط سانسور چیان قیچی به دست رژیم ،از فلم برداشته و سانسور گردید، فلم به نمایش گذاشته شد.
جُستارهای وابسته
منابع