- زندگی‌نامه
- دوران مهاجرت
- حضور در کابینه
- سایر مشاغل
- افتخارات و جوایز
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
دکتر سیما سمر (زادۀ ۱٣٣٦ خ - )، نخستین زنی که در کابینه‌ی پس از طالبان در افغانستان حضور یافت، به‌عنوان یکی از چهره‌های مطرح مدافع حقوق بشر و حقوق زنان (فعال حقوق بشر) شناخته می‌شود.
[↑] زندگی‌نامه
سیما سمر در سال ۱٣٣٦ خورشيدی (۱۹۵٧ میلادی) در شهرستان (ولسوالی) جاغوری استان (ولایت) غزنی به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و ثانوی خود را در جاغوری و هلمند به پایان رساند. سپس به دانشکده پزشکی (طب) دانشگاه کابل راه یافت و در سال ۱٣٦۱ خورشيدی (۱۹٨٢ میلادی) از همان دانشکده فارغ‌التحصيل شد.[۱]
پس از آن، راهی زادگاه خود گردید و از آن‌جا به‌فعالیت‌های اجتماعی آغازید و برای مردم این مناطق خدمات صحی را فراهم آورد.[٢]
[↑] دوران مهاجرت
سیما سمر که متعلق به قوم هزاره است، در جریان حضور نيروهای اشغالگر شــوروی سابق در افغانســتان، در سال ۱۹۸۴ به پاکســتان مهاجر شــد و در یکی از اردوگاه‌های مهاجران افغان در آن کشــور، به کار پزشــکی آغاز کرد و بعدها، در ســال ۱۹۸۷، بیمارســتانی را برای زنان ايجاد کــرد و در ســال ۱۹۸۹، قــادر به تاســیس يک نهــاد کمــک رســانی به خانــوادۀ شــهدا زيــر نام "ســازمان شــهدا" (Shuhada Organization) شد. اين سازمان، یکی از پر سابقه‌ترین نهاد امدادرسانی غیر دولتی است.
دکتر سمر رفته رفته برای توسعه کارهای حقوق بشری و پزشکی خود، توجه شماری از نهادهای بین‌المللی را جلب کرد و به گشایش مراکز درمانی و مکاتب دخترانه در داخل افغانستان پرداخت.[٣]
او بارها از پاکستان به افغانستان می‌آمد و منابع نزدیک به دکتر سمر می‌گویند که در کل، ده کلینک صحی، چهار بیمارستان برای زنان و کودکان و شماری از مکاتب را در مناطق دورافتاده افغانستان ایجاد کرد که حدود هفده هزار دانش‌آموز در آن درس می‌خواندند.
خانم سمر همچنین به کارهای امدادرسانی و کمک به سوادآموزی در افغانستان آغاز کرد و در ضمن، به خانواده‌های افغان در مورد حفظ الصحه و برنامه‌ریزی خانوادگی آموزش می‌داد.[۴]
دکتر سیما سمر با وجود ممانعت‌ها و مشکلات نفس‌گیر در دوران جنگ‌های داخلی مجاهدين و حتی در زمان حاکميت طالبان از فعالیت‌های انساندوستانه‌اش در نقاط مختلف افغانستان، به‌ويژه مردم هزاره دست نکشید.[۵] بدين ترتيب، فعالیت‌های حقوق بشری وی به این شکل تا سال ۲۰۰۲ ادامه یافت.[٦]
[↑] حضور در کابینه
پس از فرو پاشی رژیم طالبان، زمانی که اجلاس بزرگ افغانها در شهر بن آلمان برگزار شد، گروههای افغان شرکت کننده در اين اجلاس، به پيشنهاد سازمان ملل متحد، دکتر سيما سمر را به‌عنوان معاون رئیس دولت و وزیر امور زنان افغانستان برگزيدند.[٧] زمانی که این خبر در رســانه‌ها منتشــر شــد، خانم سمر در کانادا بـود.[٨] او به افغانستان آمد و به طور رسمی کار خود را آغاز کرد.
اگرچه حضور زنان در کابینه‌های افغانستان سابقه داشته است، اما پس از سال‌های جنگ داخلی و بعد از حاکمیت طالبان در افغانستان، این نخستین‌بار بود که یک زن وارد کابینه افغانستان می‌شد.[۹]
به‌هر حال، دکتر ســمر از ٢٢ دســامبر ٢٠٠۱ تا ۲۲ جون ۲۰۰۲ میـلادی در ایـن ســمت فعالیت داشــت.[۱٠] افزون بر اين، خانم سیما ســمر اولین شــخصیت سیاسی زن از افغانستان بود که به‌عنوان معاون رئیس دولت و وزیر امور زنان، در ٢۴ اپریل ۲۰۰۲ میلادی در جلســه شــورای امنیت ســازمان ملل متحد به ســخنرانی پرداخـت.[۱۱]
[↑] سایر مشاغل
در لویه‌جرگه‌ی (همایش بزرگ ملی) اضطراری که حامد کرزی را برای دو سال به‌عنوان رئیس دولت انتقالی برگزید، خانم سمر خود را برای معاونت لویه‌جرگه نامزد کرد و در رقابت با یازده نامزد دیگر برنده شد و معاون صبغت‌الله مجددی در لویه‌جرگه شد[۱٢].
پس از پایان کار اداره موقت در افغانستان، خانم سمر به‌عنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان تعیین شد[۱٣]؛ از وظایف عمده‌ی این کمیسیون، گزارشدهی و نظارت بر وضعیت حقوق بشری در سراسر افغانستان است.
سیما سمر، در سال ۲۰۰۵ میلادی، از میان سی نامزد بین‌المللی، به‌عنوان گزارشگر ویژه‌ی سازمان ملل متحد در امور سودان معرفی شد و نیز تا اکنون در این سمت مشغول به‌کار است[۱۴].
او همچنین در سال ۲۰۰۸، از سوی دولت افغانستان، به‌طور رسمی، برای سمت کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر نامزد شد، اما به این مقام نرسید[۱۵].
[↑] افتخارات و جوایز
دکتر سیما سمر، تاکنون جوایزه متعدد بین‌المللی در زمینه دفاع از حقوق بشر و حقوق زنان به‌دست آورده و دو بار هم نامزد جایزه نوبل بوده است.
بنیاد جایزه «زندگی بهتر» (نوبل آلترناتیو) روز پنجشنبه ٦ میزان (مهر) ۱٣۹۱ خورشیدی، نام دکتر سمر را همراه با اسامی جنی شارپ آمریکایی که حامی تکنیک‌های انقلاب بدون خشونت است و هم‌چین یک نهاد بریتانیایی که علیه تجارت سلاح مبارزه می‌کند، به‌عنوان برندگان این جایزه اعلام کرد[۱٦].
جایزه‌ی «زندگی بهتر» یا «نوبل آلترناتیو» سالانه برای برجسته‌ترین چهره‌ها یا نهادهایی که در زمینه‌های حمایت از حقوق بشر، بهداشت، حفظ محیط زیست، آموزش و صلح تلاش می‌کنند، داده می‌شود و ربطی به‌جایزه‌ی نوبل ندارد. این جایزه یک سند و ۵۰ هزار یورو است که همه ساله دو روز قبل از اهدای جایزه نوبل، در پارلمان سوئد، به برندگان اهدا می‌شود[۱٧].
هیأت داوران بنیاد جایزه‌ی «زندگی بهتر»، گفته‌اند که دکتر سمر را برای «پایداری و فداکاری دلیرانه» او در راستای تامین حقوق بشر در افغانستان مستحق این جایزه دانسته‌اند.
دکتر سمر، پس از آن‌که برنده‌ی این جایزه اعلام شد، گفت: «اهمیت این جایزه بسیار زیاد است و حد اقل برای من، معنی این جایزه اعتراف به‌کارهای من به‌عنوان یک شخص و کارهای زنان در کل افغانستان است.»[۱٨]
او افزود: «اخبار افغانستان همیشه منفی بوده و اخبار کشتن و زدن و سربریدن بوده، بالاخره یک خبر خوش و مثبت هم باید بیرون شود و این خبر برای شخص من و همه زنان افغانستان مایه‌ی افتخار است.»[۱۹]
دکتر سمر گفت که این پول را در راستای حمایت از کارهای حقوق بشری و بشردوستانه هزینه خواهد کرد[٢٠].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: سیما سمر؛ فعال حقوق بشر، به روايت بی‌بی‌سی
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
