- …
- …
- …
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
<...> <...>
[↑] …
[↑] مروری مختصر بر تکامل خط نستعلیق
در اواخر سده‌ی هشتم و اوایل سده‌ی نهم هجری یعنی در عهد تیموری از درآمیختن دو خط نسخ و تعلیق خوش‌نویسی جدیدی برای خط فارسی در ایران (؟ خراسان بزرگ) به‌وجود آمد که "نسخ تعلیق" نامیده شد و بعدها به نام "نستعلیق" شهرت یافت.
خط نستعلیق دومین خط خاص ایرانیان (افغانها و ايرانيان کنونی) می‌‌باشد. خط نستعلیق فاقد علایم زیر و زبر و پیش است و با توجه به ظرافت‌ها و گردش‌های لطیفی که در حرکت‌ها و شکل حروف دارد کم‌کم جایگاه خود را در خوش‌نویسی جهان باز کرد. برخی آن را "عروس خطوط اسلامی" می‌گویند.
ابداع خط نستعلیق را به هنرمندی به نام میرعلی تبریزی نسبت داده‌اند. وی در اوایل قرن نهم هجری می‌‌زیسته است. نقش میرعلی تبریزی در تدوین نستعلیق آن‌چنان مهم و اساسی بود که استادان بعدی از وی به عنوان ابداع کننده نام برده‌اند.
از دیگر کسانی که در تکامل خط نستعلیق نقش داشته‌اند می‌توان از "سلطان علی مشهدی" و "میرعلی هروی" نام برد. اما هنرمندی که نستعلیق را به اوج تکامل و زیبایی رساند "عمادالحسنی قزوینی" معروف به "میرعماد" بود که در قرن یازدهم و در دوره‌ی صفویه زندگی می‌‌کرد. میر عماد با ابتکار و خلاقیت خود و مهارت بالایی که در نستعلیق به‌دست آورد دارای سبک و مکتبی شد که هنرمندان خوش‌نویس سالیان بسیار پس از او از سبک وی پیروی کردند.
در قرن سیزدهم سبک و شیوه‌ی جدیدی در نستعلیق بوجود آمد. این کار به‌وسیله هنرمندی به نام «محمدرضا کلهر» صورت گرفت. در زمان کلهر صنعت چاپ به روش چاپ سنگی به ایران آورده شد. ظریف بودن حروف مانعی برای چاپ سنگی نستعلیق بود و همین امر سبب گردید که کلهر با تغییراتی در سبک و روش میر عماد شیوه تازه‌ای را برای نستعلیق بوجود آورد که مناسب برای صنعت چاپ باشد.
نوعی از خط نستعلیق معروف به شکسته نیز در ایران رایج شد و خوش‌نویسان در این عرصه نیز آثاری پدید آورده‌اند.
در دهه‌های اخیر هنرمندانی خط نستعلیق را با روش‌های نقاشی ترکیب کرده‌اند و نوعی زمینه‌ی هنری به‌نام نقاشی‌خط به‌وجود آورده‌اند.
برخی از خوش‌نویسان نستعلیق
- در ايران:
- میر علی تبریزی
- سلطان علی مشهدی
- میر عماد حسینی
- میرزا غلامرضا اصفهانی
- امیرنظام گروسی
- علی اکبر پگاه قزوینی
- حمید رضا قلیچ خانی
- غلامحسین امیرخانی
- عبدالمجید طالقانی
- محمدرشید شیخ‌الاسلامی کردستانی
- مجتبی سبزه
- میر علی تبریزی
- در افغانستان:
- میر علی هروی
- ميرزا محمديعقوب‌خان کابلی
- ميرزا محمدناصر کابلی
- ميرزا عبدالغفارخان وفا يوسف‌زائی
- شيخ محمدرضا هروی
- سید محمدایشان حسینی
- سید محمدداؤد الحسینی
- سید محمدسعید حسینی
- سید محمدصدیق حسينی
- سید حمایت‌الله حسینی
- عزیزالدین وکیلی فوفلزایی
- میر عطامحمد حسینی هراتی
- سید عطامحمدشاه حسينی قندهاری
- فیض‌محمد زکریا فیضی کابلی
- حافظ نورمحمد کهگدای
- مير عبدالرحمان حسينی
- محمدِ اوبه‌يی
- ملا محمدحسين سلجوقی
- ميرزا نجف
- ميرزا جان مستوفی
- تاجور (همسر عبدالقدوس خان اعتمادالدوله)
- خاهمحمد خسته
- میر علی هروی
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[↑ ] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[۲]-
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [*][+][منبع اصلی][*]
□
□
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>
