- اهداف
- مسير جديد پيش رو
- خلاصهای از پيشنهادها برای افغانستان و پاكستان:
- استراتژی مبارزه عليه شورشها در افغانستان
- تامين منابع و تقدم كمكهای ملكی در افغانستان
- افزايش نيروهای امنيتی افغانستان
- تقويت نقش حكومت افغانستان در قانونمندسازی
- تشويق حكومت افغانستان به تلاشها جهت - مصالحه با شورشيان
- شامل ساختن ادارههای محلی و ولايتی در روند ظرفيتسازی ما
- ايجاد شكاف در رابطه با موادمخدر و شورشگری
- بسيج حمايتهای بينالمللی برای كمك به اهداف مان در افغانستان
- تقويت همكاریهای افغانستان - پاكستان
- مشاركت و جلب توجه اسلام آباد به تهديدهای متعارف
- تقويت ظرفيت حكومت پاكستان
- نتيجهگيری
- يادداشتها
- پینوشتها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمهها
ايالات متحده امريكا در برخورد با تهديدهای بالقوهای كه از سوی افراطيون در پاكستان و افغانستان ايجاد میگردد، منافع حياتی دارد. در پاكستان، القاعده و ديگر گروههای تروريستی و جهادی برای حملات جديد تروريستی برنامهريزی میكنند.
هدف آنها سرزمينهای امريكا، پاكستان، افغانستان، هندوستان، اروپا، استراليا و ديگر متحدان ما در خاورميانه است. افزايش اين خطرات، ناشی از نتايج اقدامها و فعاليتهای ترويستی (شورشگری) طالبان و سازمانهای مرتبط به آنها است. در عين حال اين گروهها در صدد احيای مجدد پايگاههای قديمیشان در افغانستان هستند.
بنابراين، هدف عمدهی ايالات متحده امريكا از هم پاشاندن، از كار انداختن و شكست القاعده و ويرانی پايگاههای آنان در پاكستان است و اين كه از بازگشت مجدد آنان به صحنهی سياست افغانستان و پاكستان جلوگيری نمايد.
توانايی افراطيون در پاكستان برای ويران كردن افغانستان ثابت است. با اين وجود شورشيان در افغانستان به بیثباتی در پاكستان نيز كمك میرسانند. خطر القاعده برای ايالات متحده امريكا و متحدان ما در پاكستان - كه امكان فراهمسازی سلاحهای خطرناك را دارند - به شدت واقعی است. بدون اقدامهای موثر، اين گروهها در پاكستان و افغانستان به ايجاد بیثباتی دامن خواهند زد.
[↑] اهداف
دسترسی به اهدافمان يك مسألهی حياتی برای امنيت ملی امريكا است. نخست از همه، ما نياز داريم تا اهداف قابل دسترسی داشته باشيم. آنها شامل اين مورد اند:
- از هم پاشاندن شبكههای تروريستی در افغانستان و بهويژه در پاكستان و محدود ساختن توانايیهای آنها برای برنامهريزی و اجرای حملات تروريستی در سطح جهانی.
- تقويت و توسعه يك حكومت توانمند، حسابده و موثر برای افغانستان جهت خدمترسانی به مردم اين كشور كه توانايی تامين امنيت داخلی خود را با حمايتهای اندك جامعه جهانی داشته باشند.
- توسعه، افزايش و خودكفايی نيروهای امنيتی افغانستان كه قادر به مبارزه با شورشيان و تروريستان شوند و بعداً تقليل تلاشهای ايالات متحده امريكا در اين زمينه.
- حمايت از تلاشها، برای تقويت و حمايت از حكومت ملكی پاكستان و حكومت مبتنی بر قانون اساسی در اين كشور بهشمول سرعت بخشيدن به تامين فرصتهای اقتصادی برای مردم پاكستان.
- شامل ساختن فعال جامعه جهانی برای توجه و حمايت از اين اهداف در افغانستان و پاكستان با مديريت مهم سازمان ملل متحد.
اينها اهداف عمدهی ما اند. اينها به شيوههای جديد فكر كردن نيازمند اند، يك استراتژی فراگير ديپلماتيك كه بتواند تلاشهای ما را به واسطهی مشاركت عمومی در داخل و منطقه حمايت كند و نيز رسيدن به اين فهم كه ما تمام امكانات بينالمللی، توانايیهای ديپلوماتيك، اطلاعاتی، نظامی و اقتصادی خود را در آن بكار میبريم. اينها به تغيير اساسی در سطوح مديريتی، منابع و توجه به كمكهای خارجی ما نيز وابستهاند.
تلاشهای ديپلماتيك ما بايد بر مبنای ايجاد يك توافق عمومی استوار شود، كه اهداف عمدهی ما را حمايت كند. بهخاطر دسترسی به اين اهداف، ما يك ميكانيزم ديپلوماتيك را به شمول يك "گروه ارتباط" و يك گروه اقتصادی و امنيتی منطقهای ايجاد خواهيم كرد. تلاشهای سه جانبه امريكا - پاكستان - افغانستان كه از ٢۴-٢٦ فبروری سال ٢٠٠۹ آغاز شده است، ادامه خواهد يافت و جلسهی بعدی قرار است در ماه می در واشنگتن برگزار گردد. ايالات متحده امريكا بايد بر "كاهش اطمينان" كه در افغانستان و پاكستان با آن رو به رو است، غلبه كند، زيرا آنجا بسياریها فكری میكنند كه ما شريك درازمدت و قابل اطمينان نيستيم. ما بايد به مردم افغانستان تعهدات خود را برای ايجاد يك دولت قوی و قانونمند از طريق پيشرفت اقتصادی به اثبات برسانيم. ما بايد مردم پاكستان را برای ايجاد يك اقتصاد با ثبات، دموكراسی قوی و يك جامعه مدنی فعال، حمايت و كمك كنيم.
يك استراتيژی ارتباطی موثر و مبتكرانه بايد ايجاد گردد. اين استراتيژی جديد هيچگونه شانس موفقيت نخواهد داشت، مگر با هماهنگی بيشتر ملكی - نظامی در ميان سازمانهای ايالات متحده امريكا، بالابردن منابع بيشتر ملكی و راههای جديدی كه ما چگونه اين منابع را در كجا و چگونه به مصرف میرسانيم. برای مدت مديدی، ايالات متحده امريكا و ديگر نهادهای كمكرسان بينالمللی در پاكستان و افغانستان از فقدان سازمان يافتگی رنج میبردند. بخش اعظم كمكهای توسعهای صرف مشاوران و مديران بينالمللی اين نهادها شده است و بهصورت واقعی هيچگونه تاثيری بر ميزان موثريت كمكهای ما نداشته است.
ما بايد مطمين شويم كه كمكهای ما برای افغانستان و پاكستان، اهداف ما را تقويت و كمك میكند. اين كمكها بايد برای تقويت ظرفيتهای حكومت به ترتيبی به مصرف برسد كه بدون دستيابی به نتايج، دسترسی به آن محدود باشد. كمكهای اضافی به افغانستان با يك ميكانيزم محكم و مطمين از شيوهی حسابدهی حكومت آن كشور صورت خواهد گرفت. در كشوری با هفتاد درصد نفوس (جمعيت) روستايی كه طالبان در آنجا از ميان جوانان بيكار سربازگيری میكنند، تطبيق استراتيژی ملكی ما ضروری است؛ ايجاد اشتغال در سكتور (بخش) زراعتی باعث میگردد تا يك قدم حياتی در جهت كاهش قدرت القاعده و متحداناش برداشته شود. افزايش كمكها به پاكستان مشروط به همكاری آن كشور در جهت نابودی پناهگاههای القاعده و ديگر گروههای تروريستی خواهد بود و نيز بستگی به تعهدات آن كشور در جهت ايجاد اصلاحات اقتصادی و بالا بردن سطح زندگی مردم عادیاش در ايالت سرحد، مناطق قبايلی و ايالت بلوچستان، خواهد داشت.
[↑] خلاصهای از پيشنهادها برای افغانستان و پاكستان:
قدمهای آتی بايد به ترتيب برداشته شوند: نابودی پناهگاههای القاعده، موثرسازی و گسترش كنترل حكومت دموكراتيك پاكستان و خودكفاسازی افغانستان اين كشور را قادر به مبارزه با شورشيان ساخته و تعهدات ما را در توسعه اقتصادی و سياسی اين كشور پايدارتر میسازد.
[↑] اجرای مبتكرانه و هماهنگی ملكی - نظامی استراتژی مبارزه عليه شورشها در افغانستان
نيروهای نظامی ما در افغانستان، بهشمول نيروهای تازهنفسی كه رئيس جمهور دستور افزايش آنها را صادر كرده است، بايد دو اولويت اساسی را دنبال كنند:
- ۱- تامين امنيت جنوب و شرق افغانستان برای جلوگيری از بازگشت القاعده و متحدانشان و تامين زمينهای مناسب جهت گسترش كنترول حكومت افغانستان و ايجاد نهادهای موثر حكومتی.
٢- فراهمسازی آموزش برای افزايش شمار نيروهای امنيتی افغان، برای بهعهده گرفتن رهبری موثر مبارزه عليه شورشگری و زمينهسازی برای كاهش نقش شركای ما در اجرای عمليات نظامی.
استراتيژی مبارزه عليه شورشگری ما بايد زمينهسازی امنيت مردم و مبتنی بر تقويت ادارههای محلی حكومت و توسعه اقتصادی اين كشور باشد. ما نيازهای امنيتی را تامين میكنيم و فرصت و زمان كافی را برای تقويت ثبات و فعاليتهای بازسازی فراهم مینماييم. برای جلوگيری از حملات آينده بر ايالات متحده امريكا و متحدان مان - بهشمول تودههای مردم محل - توسعه يك استراتژی ارتباطی بر عليه كمپاين اطلاعات تروريستان، يك نياز ضروری است. اين در عراق بهخوبی به اثبات رسيد (جايی كه ارتش ايالات متحده امريكا تلاش موثری را در اين زمينه به اجرا گذاشت) و در افغانستان نيز بهخاطر ترميم و بازسازی چهره امريكا و متحدان ما نيز از اولويتهای اساسی است. برنامهی استراتژی ارتباطی ما شامل مطبوعات، تيلكام و راديو خواهد بود تا چگونه بهترين گزينهها را برای تبليغات جهت مبارزه عليه كمپاين ترور دشمن، راهاندازی كنيم.
[↑] تامين منابع و تقدم كمكهای ملكی در افغانستان
در كنار تقويت ظرفيتهای ملكی (غير نظامی)، ما ارتباط و حكومت افغانستان را تقويت خواهيم كرد. افزايش دراماتيك متخصصان ملكی افغان برای تسهيل توسعه و انكشاف در ساختارها و نهادهای افغانستان مشخصاً در سطوح ولايتی و محلی، تقويت زيرساختها و ايجاد اقتصاد جايگزين در تمام سطوح اجتماعی افغانستان بهويژه زراعت، ضرورت عمده است. ايالات متحده امريكا نقش مهمی در فراهمسازی اين متخصصان دارد، اما متحدان ما نيز در پاسخدهی موثر به نيازهای افغانستان مسؤول اند، شركای ما بهشمول ملل متحد، نهادهای بينالمللی و نهادهای غير حكومتی بايد نقش و حضور خود را در افغانستان افزايش ببخشند.
[↑] افزايش نيروهای امنيتی افغانستان: اردو و پوليس اين كشور
برای اطمينان از موفقيت ماموريت نظامی امريكا در شرق و جنوب افغانستان، نيروهای امنيتی اين كشور از لحاظ تعداد و ظرفيت بايد تقويت و افزايش بيابند. در آغاز اين كار نيازمند آن است كه شمار سربازان اردوی ملی را به ۱٣۴٠٠٠ و پوليس را به ٨٢٠٠٠ تن در ظرف دو سال آينده با توسعه منابع بيشتر، افزايش بدهيم.
جامعه جهانی بايد مسؤوليت تامين منابع را برای تقويت نيروهای امنيتی افغانستان بهعهده بگيرد. ما هم چنان ديگر گروههای امنيتی افغانستان را هم مانند نيروهای تامين كننده امنيت مردم، بايد حمايت نماييم. حقوق و امتيازهايی كه به نيروهای امنيتی افغان پرداخته میشود، با ميزان حقوق و امتيازهايی كه شورشيان در يافت میكنند، بايد قابل رقابت باشد.
در اين مدت، شرايط امنيتی تغيير میكند ولی ما بايد توجه خود را به افزايش شمار نيروهای امنيتی افغانستان متمركز سازيم، از عواملی هم مانند: وضعيت عمومی امنيتی، توانايیهای نيروهای امنيتی افغانستان و توسعه نيروهای محلی امنيتی كه پروسه ادغام آنها را به ساختارهای نيروهای امنيتی افغانستان فراهم سازيم.
[↑] تقويت نقش حكومت افغانستان در قانونمندسازی
كمك بينالمللی برای رسيدن به يك نتيجهی موفقانه در انتخابات افغانستان، ضروری است. ما همه كاریهای ضروری را برای تامين امنيت پروسه مشروعيت ثبت نام رأی دهندگان، انتخابات و شمارش آرا به كار میبريم. با حضور جامعه جهانی بايد نيروهای امنيتی افغان را كمك نماييم تا امنيت انتخابات را قبل، در جريان و بعد از آن تامين كند. حضور ناظران بينالمللی برای اطمينان از مشروعيت انتخابات در مراكز رأيدهی، نياز است.
مشروعيت عمومی حكومت نيز به دليل گسترش فساد و ناتوانی در فراهمسازی خدمات اساسی برای مردم افغانستان در طول هفت سال گذشته، زير سوال رفته است. در جايی كه سيستمها و نهادهای افغانستان از كيفيت بالای كمكها و نظارت برخوردار بوده، پيشرفت نيز وجود داشته است. ايجاد اين گونه حمايتها در سطوح ولايتی و محلی به واسطهی مربيانی كه مسؤولان را مشوره داده و كار آنان را نظارت كنند و مصرف كمكها از طريق نهادهای افغانستان، كيفيت كمكها را بلند خواهد برد و برای حكومت افغانستان مشروعيت بيشتر را فراهم میسازد.
[↑] تشويق حكومت افغانستان به تلاشها جهت - مصالحه با شورشيان
مادامی كه ملاعمر و ديگر رهبران تندرو طالبان در رديف القاعده قرار دارند، آنها مصالحهپذير نيستند و ما هيچگونه معاملهای با آنها به انجام نخواهيم رساند. جنگ در افغانستان بدون متقاعد ساختن شورشيانی كه اعتقادات ايديولوژيك ندارند، و بدون بريدن آنها از القاعده و پذيرش قانون اساسی افغانستان، به پيروزی نخواهد رسيد.
برنامه عملی مصالحه نبايد به ميكانيزمی برای تطبيق سياستهای قرون وسطايی بدل شود و نيز نبايد ارزشهای چون برابری جنسيت و حقوق بشر را پايمال كند. ما اين روند را از طريق ايجاد دو دستگی در ميان طالبانی كه اعتقادات راسخ دارند و آنانی كه اعتقادات متزلزل دارند، به انجام خواهيم رسانيد. پروسهی ادغام شورشيان بايد از طريق حكومت افغانستان، مديريت شود. يك اداره ولايتی بايد در چوكات (چهارچوب) رياست مستقل ارگانهای محلی به هدف مصالحه و زير رهبری والیها، ايجاد گردد. ما بايد با استفاده از درسهای عراق و ديگر كشورها همچنان راههايی را جستجو كنيم كه شورشيان را كه به روند مصالحه پيوستهاند، مورد حمايت قرار دهيم.
[↑] شامل ساختن ادارههای محلی و ولايتی در روند ظرفيتسازی ما
ما نياز داريم كه با حكومت افغانستان در زمينهی كمكهای ملكی و برنامههای ظرفيتسازی برای تقويت ارگانهای محلی كار كنيم تا آنها بتوانند بهصورت مستقيم و بيشتر به مردم رسيدگی نموده و با آنها ارتباط داشته باشند.
[↑] ايجاد شكاف در رابطه با موادمخدر و شورشگری
در كنار عوامل بينالمللی در تجارت مواد مخدر، مواد مخدر افغانستان به دليل ارتباطاش با شورشگری باعث نگرانی جدی شده است، واقعيتی كه باعث گسترش فساد شده و اقتصاد اين كشور را منحرف كرده است. ناتو يا نيروهای بينالمللی ياری امنيت و نيروهای امريكايی صلاحيت دارند تا مستقيماً واحدهای مبارزه با مواد مخدر افغانستان را در جهت كاهش ترافيك مواد مخدر كمك كنند. اين صلاحيتهای جديد شامل ويرانسازی لابراتوارهای مواد مخدر، مخفيگاههای آن و مواد مورد نياز برای تهيه آن است كه باعث میگردد تا رابطه ميان تامين منابع مالی شورشيان و فساد را كه از تجارت ترياك يا هيرويين به وجود آيد بههم بريزد و باعث كاهش آن گردد. برنامههای معيشت بديل كليد اساسی مبارزه عليه مواد مخدر است كه بهصورت غمانگيزی مبتلا توسعه نيافته و به تامين منابع آن پرداخته نشده است. با اين حال، تجارت مواد مخدر به سختی مقاومت خواهد كرد، ولی اين گونه برنامهها، افغانها را قادر خواهند ساخت تا به زرع كشت حلال بپردازند. هدفگيری آنانی كه به كشت كوكنار میپردازند، ادامه خواهد يافت، اما توجه به سطوح بالای قاچاقچيان مواد مخدر معطوف خواهد شد.
[↑] بسيج حمايتهای بينالمللی برای كمك به اهداف مان در افغانستان
ما نياز داريم تا به يك فهم مشترك در ارتباط به افغانستان، دست بيابيم. ما به ديگر بازيگران نيز فرصتهايی را فراهم میسازيم تا منافع خود را در همكاری با ما در اين كشور دنبال كنند.
[↑] تقويت همكاریهای افغانستان - پاكستان
ما نياز به تقويت ميكانيزمهای دوجانبه و سهجانبه همكاری داريم. در روند بازبينی اين استراتژی، نهادهای داخلی افغانستان و پاكستان برای ديدار به واشنگتن آمدند. اجماع جديد اين است كه همكاريهای دوجانبه و سهجانبه ادامه يافته و افزايش پيدا كنند.
[↑] مشاركت و جلب توجه اسلام آباد به تهديدهای متعارف
نابودسازی موفقانه پناهگاههای افراطيون در پاكستان، نيازمند آن است تا رهبری ملكی و نظامی پاكستان شديداً در اين روند مشاركت كنند. اين مشاركت به شيوهای محترمانه بايد تطبيق شود، در واقع با حمايت مقامهای ملكی و دموكراتيك آن كشور.
تقويت ظرفيتهای پاكستان برای مبارزه با افراطگرايی. برای تقويت تلاشهای ما توسعه ظرفيتهای عملياتی نيروهای امنيتی پاكستان حياتی است، زيرا آنان را قادر به مبارزه عليه شورشگری و مبارزه عليه تروريزم میسازد. در پهلوی آن، اين مسأله شامل افزايش همكاریهای نظامی امريكا در فراهمسازی هيلكوپترها و پويايی هوايی، آموزش و دادن تجهيزات نظامی به نيروهای ويژه عملياتی و سرحدی آن كشور میگردد.
افزايش همكاریهای سرحدی در پاكستان. افزايش حمايتهای اقتصادی به پاكستان - شامل حمايت مستقيم مالی، حمايتهای انكشافی، سرمايهگذاری در زيرساختها و مشورههای تخنيكی در ساختن سياست سالم و منظم اقتصادی است - و تقويت رابطههای تجارتی برای اهداف مان، باعث میگردد تا به با ثباتسازی اقتصاد، كمك كند. توجه ما در درازمدت به ظرفيت سازی، ايجاد اشتغال در سكتور زراعت، آموزش و زيرساختها، بايد معطوف گردد. حمايتهای ما همچنان تلاشهای "توقف يافته ساخت و ساز" پاكستان را در مناطق غربی آن بهعنوان بخشی از تلاشها در مبارزه عليه شورشگری، تقويت خواهد كرد.
اكتشاف ديگر عرصههای همكاری اقتصادی با پاكستان: بهعنوان بخشی از تطبيق پروژه بازسازی قلمرو فرصتها (كه ما به تازگی به كانگرس فرستادهايم) و تشويق سرمايهگذاران خارجی در سكتورهای كليدی، هممانند عرصه انرژی، ما به تقويت همكاریهای سهجانبه در فرصتهای تجارتی منطقه نياز داريم. به اضافه اين، همكاری با اسلام آباد در عرصه ايجاد يك استراتژی موثر برای مصرف كمكهای جهانی، شانس آن كشور را برای بهدست آوردن حمايتهای بيشتر بينالمللی مساعد خواهد ساخت.
[↑] تقويت ظرفيت حكومت پاكستان
تقويت حكومت ملكی و دموكراتيك پاكستان، در محراق توجه و تلاشهای ما قرار دارد. كمكهای كليدی برای ايجاد و اصلاحات در سطوح حكومت محلی در ايالت سرحدی و مناطق قبايلی پاكستان، ضروری است. ما نياز داريم تا اسلام آباد را در رساندن خدمات به مردم مناطقی كه از وجود شورشيان پاكسازی میشوند، كمك كنيم. در اين صورت است كه فرصت خواهيم يافت تا از بازگشت مجدد شورشيان به اين مناطق جلوگيری كنيم.
با شركای بينالمللی مان، ما نياز داريم تا سازمانهای منطقهای را در عرصهی اقتصادی و امنيتی تقويت كنيم و نيز ميزان ديالوگهای موثر سياسی را بالا ببريم.
درخواست كمك از متحدان مان برای افغانستان و پاكستان. تلاشهای ما با تهديدهای مستقيمی در سطح جهانی، رو به رو است. برای دستيابی با حمايت سياسی متحدان مان، ما نياز داريم تا از آنها بخواهيم منابع مورد نياز را برای دستيابی به اهداف مشترك مان، فراهم سازند. آنها نيز هم مانند ما علايق مشابه در زمينهی نابودسازی پناهگاههای القاعده و افراطيون در پاكستان و افغانستان دارند. متحدان مورد نظر ما، بايد بدانند كه اهداف جديد متشكل از عناصر ملكی و نظامی است كه در سرخط ديپلوماسی ما قرار دارد.
برای ماموريت افغانستان، ما به سهمگيری در شمار نيروهای نظامی، آموزشگران و مربيان، تقويت استراتيژيك و تجهيزات برای دوستان و متحدان مان، نياز داريم. ايالات متحده همچنان خواستار تمويل بينالمللی برای افزايش شمار متخصصان ملكی برای بلند بردن ظرفيت حكومت اين كشور در سطح ملی بهويژه در سطح ولايتی و محلی است.
اداره معاونت ملل متحد در افغانستان بايد رهبری اكتشاف تمويل كنندگان را بهصورت سيستماتيك برای افزايش ظرفيتهای ملكی افغانستان بهعهده بگيرد. بهعنوان بخشی از مسؤوليت هماهنگیاش، ملل متحد بايد در اين زمينهها درخواستهای محكم داشته باشد و خلاها را در اين زمينهشناسايی كند. در پاكستان، ايالات متحده امريكا از متحداناش خواهد خواست تا بهصورت سهجانبه از طريق "دوستان دموكرات پاكستانی" در هماهنگی و توسعه اقتصادی آن كشور بهشمول حمايتهای مسقتيم مالی، توسعه زيرساختها، سرمايهگذاری و مشوره برای ايجاد يك اقتصاد سالم، كار كنند. همينطور، ما از آنها خواهيم خواست تا با فراهمسازی مشورتهای فنی در تقويت ظرفيت حكومت و تقويت نهادهای آن كشور، همكاری كنند.
[↑] نتيجهگيری
هيچ راه حل كوتاه مدت برای منافع امنيت ملی ايالات متحده امريكا در جهت دسترسی به اين اهداف در افغانستان و پاكستان وجود ندارد. خطر شكست بسيار واقعی است و دلايل ما نيز روشن اند. در ٢٠٠۹-٢٠۱٠، توانايیهای طالبان بايد كاهش بيابد و جامعه بينالمللی بايد در همكاری با پاكستان تهديدهايی را كه از سرحدات غربی آن كشور ايجاد میگردد، نابود كند.
استراتژی جديد ما توجه به اين اهداف است كه - پناهگاههای امن افراطيون را در هر دو كشور از همپاشانده، از كار بياندازيم و سرانجام آنان را نابود كنيم، با تاكتيكهای متفاوت - مابه اقدامهای آنی، تعهدات پايدار و منابع اساسی نياز داريم. ايالات متحده امريكا به همكاری با متحداناش در منطقه متعهد است و جامعه جهانی بايد با اين چالشها برای دسترسی به اهداف نظامی، اقدام كند.[۱]
[↑ ] يادداشتها
يادداشت ۱: اين مقاله نوسط وبسايت کانون افغانستانیهای فنلند به زبان فارسی ترجمه گرديده است.
[↑] پینوشتها
[۱]- متن کامل ترجمه استراتژی جدید امریکا برای افغانستان و پاکستان، وبسايت کانون افغانستانیهای فنلند
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمهها
□ وبسايت کانون افغانستانیهای فنلند
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]