- …
- …
- …
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
ادبیات شفاهی هر قوم و ملتی، بخش عظیمی از فرهنگ معنوی آن ملت را تشكیل می‌دهد. كلامی كه سینه به سینه از نسل‌های قدیم، تا به امروز نقل شده و در گذر زمان، حافظ هویت قومی و فرهنگی هر ملتی بوده است. ادبیات شفاهی را به بخش‌های مختلف تقسیم كرده اند، از قبیل قصه‌ها، ترانه‌ها، چیستان، ضرب‌المثل و... اما بی‌شك از این میانه، "داستان‌های عامیانه" یكی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین و ماندگارترین بخش‌های ادبیات شفاهی محسوب می‌شود. قصه يا داستان به دلیل ذات خود كه پر از اعجاب و حادثه است، همواره برای همگان جذاب به‌شمار می‌آید. ضمن این كه قصه‌ها می‌تواند خيالی يا واقعی باشند، بسیاری از آن‌ها این قابلیت را دارند كه در درون خود، تغییراتی را همراه با زمان و مكان بپذیرند و همین را می‌توان یكی از رازهای مهم ماندگاری قصه‌ها در طول تاریخ دانست.
داستان‌های عاميانه افغانستان، چه آن‌هايی که با داستان‌های عاميانه کشورهای دور و نزديک به‌ويژه کشورهای همجوار آن مشترک هستند، مانند كليله و دمنه، سمك عيار، هزار و يك شب، اسكندرنامه، اسرارالتوحيد، ابومسلم‌نامه، تذكرةالاوليا، جوامع‌الحكايات و لوامع‌الروايات، قصص‌الانبيا و... و چه آن‌هايی که صرفاً صبغۀ بومی يا محلی دارند، مانند داستان رابعۀ بلخی، داستان ملا محمدجان، سياه‌موی و جلالی، آدم‌خان و درخانی، توره‌جان و...، بخشی از فرهنگ غنی و ادبيات شفاهی افغانستان محسوب می‌گردد.
داستان‌های عاميانه افغانستان، بر دوگونه‌ی حماسی و غنايی اند و برخلاف داستان‌های حماسی و رزمی که ترنم‌گر ستيزها و دليری‌ها در سياهی تاريخ است، داستان‌های غنايی و بزمی که اصطلاحاً قصه‌های عاشقانه يا داستان‌های محبت ناميده می‌شوند بازگوگر امنيت و صلح و شايد هم رفاه نسبی در دوره‌های تاريخی معينی هستند که انسان‌ها شهپر خيال را رها می‌کردند و با شعر و ساز نوای عاشق‌ها، به سوی دنيای می‌تاختند رؤياگونه که در آن مهر و عاطفه با ارزش‌های نيک انسانی در می‌آميخت و اگر هم شرارتی می‌بود، در نهايت، غلبه و ظفر از آن پاکی‌ها بود.
امروزه داستان‌های عاميانه و قصه‌های مردم افغانستان را از سه جهت می‌توان نگريست: سرگرمی، بررسی مسير تحول نثر دری و گردآوری مواد تاريخ اجتماعی افغانستان.
[↑] …
[↑] …
[↑] …
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[۲]-
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
