- …
- …
- …
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
۱٨٨ كشور جهان، روز ٢۱ فوريه (سوم اسفندماه) را به‌عنوان روز جهانی زبان مادری شناخته‌اند. نامگذاری این روز در کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۹ ميلادی، به‌منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی جهان انجام شده است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به‌دلیل اهمیت زیاد آن، سال ۲۰۰۸ را سال جهانی زبان‌ها اعلام کرد.
[↑] تاريخچه
سازمان علمی و فرهنگی یونسکو از سال ۱۹۹۹ ميلادی، بیست‌ویکم فوریه برابر با دوم اسفند را روز جهانی زبان مادری اعلام کرد. این اقدام به‌منظور حفظ زبان‌های مختلفی که در میان اقلیت‌های قومی و نژادی در سراسر جهان رایج است، صورت گرفته است. این روز برای مردم بنگلادش که حدود شصت سال پیش برای حفظ زبان مادریشان قربانی دادند، اهمیت خاصی دارد.
زبان رسمی كه در مدارس و دانشگاه‌های بنگلادش، در دهه ۵٠ ميلادی (پيش از کسب استقلال اين کشور از پاكستان)، آموزش داده میشد زبان پاكستانی (اردو) بود. در اين دوران، در بنگلاديش فعاليت زيادی جهت به‌كارگيری و تدريس زبان بنگالی در كنار زبان اردو توسط فعالان دانشگاهی و فرهنگی انجام گرفت. اما به‌خاطر تفكرات خاص دولت پاكستان كوچك‌ترين حركتی در اين زمينه با شديدترين اقدامات اين دولت مواجه میشد.
روز بیست‌ویکم فوریه سال ۱۹۵٢ ميلادی، دانشجويان دانشگاه داكا به خيابان‌ها ريخته و در اعتراض به حاكمان پاكستانی تقاضای استقلال زبان بنگالی و اعلام آن به عنوان زبان رسمی كشور را کردند. دانشجويان، زبان اردو را كه پاكستان مركزی قصد داشت آن را در بنگلادش رايج كند، تحميلی دانسته و خواستار مقابله با اين اقدام شدند.
دانشجويان زيادی در آن روز با آتش سلاح‌های گرم پليس به خاك و خون كشيده شده و شهيد شدند. ولی به هرحال اين اقدام دانشجويان باعث شد تا زبان بنگالی در سال ۱۹۵٦ مجدداً به رسميت شناخته شود. در واقع ادامه اين شهامت و ايستادگی پس از ۹ ماه جنگ آزادی بخش در سال ۱۹٧۱ منتج به استقلال بنگلادش از اسلام آباد شد.
جالب توجه است كه روز جهانی زبان مادری با پيشنهاد و پی‌گيريهای دولت و مسئولين كشور بنگلادش و توسط اعضای سازمان آموزشی؛ علمی و فرهنگی ملل متحد (يونسكو) به‌تصويب رسيده است. در اين روز دولت و مردم اكثر كشورهای جهان برای تكريم و بزرگداشت زبان مادری خويش مراسم خاصی برگزار می‌كنند. اين روز جهانی در واقع از همان زمانی رقم خورد كه تعدادی از دانشجويان دانشگاه‌های بنگلادش در اعتراض به تحيمل زبان اردو به‌عنوان زبان رسمی و ديوانی بنگلادش (پاكستان شرقی آن زمان) و با هدف به‌رسميت شناساندن زبان مادری خود يعنی "بنگالی"، در خلال تظاهراتی در محوطه‌ی دانشگاه داكا به شهادت رسيدند و اساس استقلال وطن خويش را بر پايه تكريم زبان مادری خويش قرار دادند. در واقع شعار و پايه انقلاب مردم بنگلادش برای كسب استقلال را حمايت و دفاع از زبان مادری شكل داد. از اين روست كه نقش "زبان" در استقلال اين كشور جايگاهی برجسته و ممتاز داشته است. مردم بنگلادش برای حفظ زبان مادری خويش در ٢۱ فوريه سال ۱۹۵٢ (دوم اسفند ماه ۱٣٣٢) شهدايی را تقديم كرده‌اند. آنان در برابر حكومت مركزی پاكستان غربی كه بر پاكستان شرقی (بنگلادش فعلی) تسلط داشته و زبان اردو را بر مردمان اين منطقه تحميل كرده بود، ايستادگی كردند و باعث شدند تا زبان "بنگالی" به‌عنوان زبان مادری آنان همچنان زنده بماند.
مراسم روز ملی زبان پس از استقلال (۱۹٧۱) در ٢۱ فوريه هر سال در بنگلادش با شكوه خاص برگزار می‌گشت تا اين كه در ۱٧ نوامبر ۱۹۹٨ سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد "يونسكو" پيشنهاد كشور بنگلادش برای اعلام ٢۱ فوريه به عنوان "روز بين‌المللی زبان مادری" را پذيرفت و ۱٨٨ كشور عضو يونسكو به آن رای داده و آن را تاييد كردند.(1)
٢۱ فوريه در كشور بنگلادش تعطيل عمومی بوده و پرچم ملی در مراكز دولتی، موسسات آموزشی، محل‌های تجاری و ساختمان‌های خصوصی به‌صورت نيمه افراشته در می‌آيد.
به‌همين مناسبت هم اكنون سمينارها، نشست‌ها، سمپوزيم‌ها و برنامه‌های گوناگونی توسط سازمان‌های دولتی و غير دولتی و احزاب به‌صورت مستقل در سرتاسر جهان برگزار می‌گردد.اكثر كشورهای جهان روز ٢۱ فوريه را در تقويم رسمی خويش به‌عنوان روز زبان مادری درج نموده‌اند.
[↑] …
يكی از هويت‌های عميق و اصيل هر انسان هويت زبانی اوست و اولين ارتباط زبانی انسان‌ها زبان مادری آنان می‌باشد. از ابتدايی‌ترين حقوق هر انسان اين است كه به زبان خودش صحبت كند، بنويسد و بخواند.
به‌قول هايدگر، فيلسوف آلمانی، زبان مادری قلب، احساس و الهام است. بنابراين كسانی كه با زبان مادری در می‌افتند در واقع با عميق‌ترين جنبه هويت آنان مبارزه می‌كنند و پيروز نخواهند شد.
در سطح جهان برخی از فعالان اجتماعی را نظر بر آن است كه به‌رسميت شناختن حقوق اقليت‌های دينی در معاهدات و كنوانسيون‌های جهانی می‌تواند انگيزه‌ای برای به‌رسميت شناختن و ايجاد تسهيلات برای آموزش و ماندگاری زبان مادری باشد. در حقيقت اين گروه‌ها بر اين عقيده‌اند كه بدون تامين آموزش امكان بقای زبان مادری در درازمدت ميسر نيست.
زبان‌شناسان معتقدند كه تا آخر قرن ٢۱ ميلادی ۹٠ درصد زبان‌های رايج جهان كه با آنان تكلم می‌شود در معرض نابودی قرار خواهند گرفت. البته نقش دولت‌ها و جريانات سياسی بين‌المللی در ترويج زبان‌های مادری و قومی بسيار سرنوشت‌ساز است. برای مثال زبان در حال احتضار عبری فقط با قدرت مالی رژيم صيهونيستی و حمايت سياسی بين‌المللی زنده شد و هم اكنون خيلی از يهودی‌ها و مراكز تحقيقاتی و پژوهشی در حال آموزش و فراگيری آن هستند.
[↑] …
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[۲]-
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
