از: دانشنامهی آریانا
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
[▲] پی‌نوشت‌ها
[▲] جُستارهای وابسته
[▲] سرچشمه‌ها
[▲] پيوند به بیرون
واژه‌نامه‌ی علمی
آ
جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی
فرهنگ واژگان علمی، فرهنگ اصطلاحات علمی یا واژه‌نامه‌ی علمی، مجموعۀ است که در آن معانی واژه‌های علمی، به‌طور عمومی در رشته‌های مختلف دانش بشری با توضیحات مربوط به آن‌ها، به ترتیب حروف الفبا به‌زبان فارسی دری گردآوری شده است.[۱]
| آ | واژگان علمی « آ » |
|---|
| Water | ||
| آب (به انگلیسی: Water)، یکی از مواد مایع بی‌بو، بی‌رنگ، بی‌طعم و فراوان‌ترین مادهٔ مرکب بر روی سطح کره زمین و بستر اولیه حیات به شکلی که امروزه می‌شناخته شده است، می‌باشد.
فرمول شیمیایی آب، H۲O است؛ مولکول آب از دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده‌است که با پیوندهای کووالانس به هم متصل شده‌اند. اتم‌های هیدروژن دارای بار مثبت هستند و با زاویه نزدیک به ۱۰۵ درجه در اطراف اتم اکسیژن قرار گرفته‌اند که این موضوع باعث قطبی شدن پیوندهای مولکول آب شده‌است. جرم مولی آب برابر ۱۸ گرم بر مول می‌باشد وزن مولکولی آب ۱۸ است. با این وزن مولکولی در شرایط کره زمین (از نظر فشار و دما) آب می‌بایستی به‌حالت گاز باشد. با توجه به این، آب که تقریباً سه چهارم (۷۰٪) مساحت زمین را پوشانیده، تاثیر مهمی روی حرارت هوا و شرایط جوی دارد. اگر آب این حالت استثنایی را نداشت تغییرات جوی، شکل بلای آسمانی به‌خود می‌گرفت. و حیات در آن پایدار نمی‌ماند. با این حال، آب مایه حیات است و در سطح زمین به وفور یافت می‌شود (نزدیک به ۳٦۰ میلیون از ۵۱۰ میلیون کیلومتر مربع). با وجود این حجم عظیم آب، تنها ۲ درصد از آب‌های کره زمین شیرین و قابل شرب است و باقی آن به‌علت محلول بودن انواع نمک‌ها به‌ویژه نمک طعام غیر قابل استفاده است. از همین‌رو، دو درصد آب شیرین بیش از ۹۰ درصد به‌صورت منجمد در دو قطب زمین و دور از دسترس بشر واقع شده است. بیشترین چگالی آب خالص در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس (۳۹٫۱٦ درجه فارنهایت) حاصل می‌شود که برابر ۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب یا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است. ولی چگالی آب در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد و فشار ۱ آتمسفر برابر ۰٫۹۹۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب است. آب در فشار ۱ آتمسفر در دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌جوشد و در دمای صفر درجه سانتی‌گراد منجمد می‌شود. هم‌چنین آب در ۴ درجه سانتی‌گراد بیشترین چگالی یعنی ۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب را دارد، که این مسئله از لحاظ علمی بسیار جالب است و یک استثنا به‌شمار می‌آید. لازم به یادآوری است که ۹۰٪ خون انسان، بیش از ۷۵٪ وزن بدن انسان و هم‌چنین ۷۸٪ حجم مغز او از آب تشکیل شده است. | ||
| Abcess | ||
| آبسِه (به انگلیسی: Abcess)، یک محوطه پُر از چرک است. چرک ماده‌ای است که از لاشه گلبول‌های سفید کشته شده به‌وجود می‌آید. یا به سخن دیگر، آبسه یک حفره است که اطراف آن بافت زنده بدن است. در درون این حفره باقی‌مانده اجساد گلبول‌های سفید (عمدتاً نوتروفیل) که در مبارزه با میکروب‌ها کشته شده‌اند وجود دارد. آبسه می‌تواند در پوست، عضله یا در درون استخوان ایجاد شود.
بنابراین، آبسه‌ها بر اثر فعالیت میکروب‌ها در بافت‌های بدن به‌وجود می‌آیند و در حقیقت واکنش بدن برای محصور کردن و محدود کردن عفونت است. به این طریق بدن اجازه گسترش عفونت را نمی‌دهد. | ||
| Academy | ||
| آکادمی (به فرانسوی: Académie)، به‌معنای فرهنگستان است که یک موسسه‌ای آموزشی برای آموزش عالی، پژوهش، یا عضویت افتخاری است. این واژه در زبان‌های اروپایی برگرفته از واژۀ یونانی «آکادمیا» (Ἀκαδημία یا Akademia) است. کاربرد این واژه به‌شکل یونانی آن، به سال ۳۸۵ پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد؛ زمانی‌که افلاطون در باغی در شمال آتن، در یونان دبستانی برای خردورزی و فلسفه و آموزش بنیاد نهاد[٣]. کلمهٔ آکادمی از زبان فرانسوی به فارسی دری آمده است. | ||
| Docent | ||
| آموزگار دانشگاه (به انگلیسی: Docent)، که در افغانستان پوهیالی (در واقع اصطلاحی دخیل از زبان پشتو است) نامیده می‌شود، یکی از درجه‌های (رتبه‌های) علمی برای اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها است[٢]؛ که بالاتر از مرتبه دستیار آموزشی (نامزد پوهیالی) و پایین‌تر از مرتبه مربی (پوهنیار) می‌باشد. | ||
| Anoxia | ||
| آنوکسی (به انگلیسی: Anoxia)، وضعیتی (بیماری) است که در اکثر موارد در افرادی که شیمیایی شده‌اند و یا در طول زندگی در معرض استرس‌ها و تنش‌های زیاد قرار گرفته‌اند مشاهده می‌شود.
یکی از دلایل اصلی آن عدم جذب اکسیژن به‌صورت صحیح و ناقص بودن متابولیسم می‌باشد که در این موارد به‌دلیل تولید زیاد اسید در بدن انسان با خوردن آب یونیزه قلیایی می‌توان به‌صورت صحیح و مؤثر عمل جذب اکسیژن را در بدن احیا کرده و با دفع سموم و کامل شدن متابولیسم بدن تا حد بسیار زیادی از بروز این وضعیت جلوگیری کرده و یا پیشرفت آن‌را به تعویق انداخت. | ||
| ... | ||
| ... | ||
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[▲] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]- آموزگار یا مُعَلِم کسی است که پیشه‌اش آموختن به دیگران باشد و «آموزش و پرورش» یا «تعلیم و تربیت» کار او به‌شمار آید. اما در اینجا منظور کسی است که در دانشگاه تدریس می‌کند. وازۀ »Docent« در زبان انگلیسی هم به دو معنا است: «دانشیار» و «آموزگار».
[٣]- در فرهنگ فارسی معین آمده: «فرهنگستان، انجمنی مرکب از بزرگان علم و ادب و قن» (دکتر محمد معین، فرهنگ فارسی معین، ج ۱، ص ٧۴). «آکادمی نام باغی بوده در آتن که افلاطون در آن تدریس می‌کرد و کم‌کم با گذشت زمان معنای انجمن علمی یا فرهنگستان را به‌خود گرفت.» (فرهنگ فارسی معین، آنلاین). در افغانستان، اکنون فقط یک آکادمی فعال است، به‌نام «آکادمی علوم افغانستان»
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
