فهرست مندرجاتافغانستان در سال ۱۳۸۸
سال خونين و پرتلفات
- تلفات
- جرايم
- مبارزه با مواد مخدر
- تغيير استراتژی نظامی
- دستآوردها و کاستیها
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
[افغانستان] [حکومت و پارلمان افغانستان]
سال ١٣٨٨ از نظر امنيتی، يک سال خونين و پرتلفات بوده است. مقامهای وزارت امور داخله میگويند که سال ١٣٨٨ با وجود دستآوردها، از نظر تلفات ملکی و نظامی، يک سال "خونين" بوده است.
زمری بشری، سخنگوی وزارت امور داخله میگويد: "۴١٧١ حملهی مختلفالنوع را دشمنان افغانستان در سال ١٣٨٨ راهاندازی کردند که اين حملات شامل انداخت مسلحانه، حملات انتحاری، حملات دشمن، کمين، پرتاب بمب دستی و انفجار بمبها و ماينهای کنار جاده و در امتداد راهها، میباشد".
از اين رقم، ٢٢۵ مورد، حملهی انتحاری بوده است.
در سال ١٣٨٨، نوعيت حملات طالبان نيز با سالهای قبل متفاوت بود. با وجود تدابير شديد امنيتی، در سه مورد طالبان توانستند که حملات سازماندهیشدهی انتحاری را در کابل پايخت، راهاندازی کنند.
در روز حلف وفاداری وزيران حامد کرزی در دور دوم رياست جمهوریاش، طالبان حملات گستردهای را در فروشگاه بزرگ افغان، در چند صدمتری ارگ رياست جمهوری راهانداختند که منجر به تلفات زياد گرديد.
همچنان، حملات انتحاری بر مهمانخانهی سازمان ملل متحد و مهمانخانههايی که هندیها اقامت داشتند، به صورت سازماندهی شده بودند.
در آخرين مورد از اين گونه حملهها، طالبان پنج حملهی انتحاری را در قندهار به هدف آزاد ساختن زندانيان طالبان از زندان مرکزی اين ولايت، راهاندازی کردند که با وجود تلفات، موفق به فراری دادن زندانيان نشدند.
در سال جاری، ١٨٢۴ حلقه ماين کارگذاریشده توسط طالبان، انفجار نموده، ١٨٦٨ حلقه ماين کشف و خنثا، و ٦٧١٣ حلقه ماين ديگر، ضبط گرديده است.
سخنگوی وزارت داخله میگويد که در جريان سال، ٢٩۵٦ فرد مظنون به حملات تروريستی، از سوی نيروهای داخلی بازداشت شده و به نهادهای عدلی-قضايی کشور سپرده شدهاند.
[↑] تلفات
براساس آمار وزارت امور داخله، در جريان سال جاری ١۴١٠ پليس کشته و ٢٣٨٨ پليس ديگر، زخمی شدند.
اما به باور تحليلگران مسايل نظامی، آمار تلفات پليس نسبت به تلفات دشمن بيشتر میباشد.
نورالحق علومی، تحليلگر مسايل نظامی و عضو مجلس نمايندگان کشور، براساس آمار سال ٢٠٠٩ نهادهای امنيتی به مجلس، میگويد: " تلفات قوای نظامی ما ٦٧ درصد افزايش يافته. معنايش اين است که سرباز و افسر خود را طعمهی فعاليتهايی کرديم که در آنجا عناصر مخالف دولت بالای اينها توانستهاند که چيره شوند در به دست آورد (اهداف) خود. ما بينيم که تعداد کسانی که مثلاً مخالف دولت، کشته شده، افزايش ٦٧ درصدی نيافته، کمتر از اين افزايش يافته".
سخنگوی وزارت داخله میگويد که در سال جاری خورشيدی، ۴٦١٠ تن از طالبان کشته و ٩٢۵ تن ديگر، زخمی شدند.
تلفات ملکی نيز در جريان اين سال بلند بوده است.
بشری میافزايد: "در سال ١٣٨٨، ٢١۵٧ تن از هموطنان ملکی ما به شهادت رسيدند. اين آماری است که نزد وزارت امور داخله ثبت میباشد. به تعداد ٣٧٦٩ تن از هموطنان ملکی ما در اين سال، جراحت برداشتند".
در سال جاری، مردم ملکی هم بر اثر حملات طالبان و انفجار ماينها، و هم بر اثر حملات نيروهای ايتلاف کشته شدهاند. در مواردی، حملات ملکی خشم رييس جمهور حامد کرزی را عليه نيروهای بينالمللی نيز برانگيخت. همچنان، تلفات ملکی در قندوز که بر اثر حملهی نيروهای ناتو بر دو تانکر تيل ربوده شده صورت گرفت، منجر به جنجالهای زيادی در آلمان گرديد و وزير دفاع آن وقت آلمان، از مقاماش استعفا داد که بحثهای اين قضيه، هنوز هم در آلمان جريان دارد.
مقامهای وزارت داخله میگويند که تلفات ملکی، بيشتر از ناحيهی حملاتی است که توسط طالبان سازماندهی میشوند. همچنان نيروهای ناتو گفتهاند که طالبان، از افراد غيرنظامی به حيث يک سپر انسانی استفاده میکنند و جان مردم (غيرنظاميان) را به خطر میاندازند. سازمان صليب سرخ جهانی، بمبگذاریهای طالبان بعد از شکست شان در مارجه را، تقبيح کرده بود.
[↑] جرايم
در جريان سال ٨٨، ٨٧۵٢ واقعهی جرمی در کشور رخ داده است. اين واقعهها، شامل سرقت، قتل، زخمیساختن، زنا، لواط، رشوت، قاچاق، تقلب، قمار و فرار از منزل میباشند.
٧۵٩٢ مورد از واقعههای جرمی کشف شده و ١٢٠۵٢ تن، به اتهام جرايم جنايی، بازداشت شدهاند.
به گفتهی سخنگوی وزارت داخله، اين رقم از جرايم جنايی، کاهش را نسبت به سال قبلاش نشان میدهد و دستآوردها در مبارزه با جرايم، افزايش يافته است.
[↑] مبارزه با مواد مخدر
با آن که هنوز در بسياری نقاط کشور مواد مخدر کشت میشود و مقامها قبلاً گفته بودند که در برخی نقاطی که سال گذشته کشت کوکنار صفر شده بود، دوباره از سر گرفته شده است، وزارت داخله میگويد پليس مبارزه با مواد مخدر، دستآودهايی داشته است.
به گفتهی زمری بشری، در سال ١٣٨٨، ١٧٩ تن مواد مخدر و ١۴٠٦ بوتل مشروبات الکولی، کشف و ضبط گرديدهاند. همچنان به گفتهی وی، ٧۵ دستگاه لابراتوار پروسس مواد مخدر و ١٣٠٦١ هکتار مزارع کوکنار، تخريب گرديدهاند.
[↑] تغيير استراتژی نظامی
در سال ١٣٨٨، هرچند در برنامههای امنيتی داخلی تغيير محسوسی رونما نشد، اما نيروهای ناتو در پی افزايش ناامنیها و تلفات ملکی، استراتژی جديدی روی دست گرفتند. جنرال استنلی مک کريستال، فرمانده امريکايی نيروهای ناتو، بعد از بررسیهايش از وضعيت، استراتژی نظامیاش را تغيير داد. اين استراتژی، که به گفتهی نيروهای ناتو عمليات مارجه آغاز و معيار سنجش موفقيت آن است، بيشتر به محافظت مردم و جداسازی مردم از شورشيان، اتکا دارد.
همچنان، کمکهای بشری، پروژههای بازسازی و تلاش برای ايجاد يک حکومتداری خوب بخشهای ديگری از اين استراتژی نظامی نيروهای ناتو است تا رضايت مردم جلب گردد و طالبان، زمينهی اجتماعی شان را از دست بدهند.
عمليات مارجه که با اشتراک ١۵ هزار نيروی داخلی و خارجی راهاندازی گرديد، باعث شکست طالبان شد و اکنون، تلاشها برای ايجاد حکومتداری خوب، جريان دارد. اين عمليات، آغاز يک سلسله عملياتهای ديگر است که برای هجده ماه، طرحريزی شده است.
همچنان، در پی افزايش سیهزاری نيروهای امريکايی، کنترول برخی نقاط هلمند از نيروهای بريتانيايی به امريکايی واگذار میشود. هم گزارش شده است که حضور نيروهای امريکايی در شمال کشور نيز افزايش خواهد يافت.
[↑] دستآوردها و کاستیها
وزارت امور داخله میگويد که در عرصهی آموزش پليس، مبارزه با فساد و تقويت حاکميت قانون دستآوردهايی داشته است. در طول سال ٨٨، پليس ٢١٧ مورد عمليات مستقل داشته و در ۵٧١ عمليات مشترک سهم داشته است.
به گفتهی سخنگوی وزارت داخله، تعداد پليس در سال ٨٨ از ٨٢ هزار به ٩٧ هزار افزايش يافته، و در سال آينده، اين رقم به ١٣۴ هزار افزايش خواهد يافت.
همچنان، فعلا ٦٩٩ پليس زن در وزارت امور داخله ايفای وظيفه میکند که به گفتهی وزارت داخله، تا پنج سال ديگر به پنج هزار افزايش خواهد يافت.
وزارت داخله میگويد که بيشتر از ٣٣ هزار پليس در سال ١٣٨٨ آموزشهای کوتاه مدت، ميان مدت و درازمدت ديدهاند.
سخنگوی وزارت داخله میگويد: "پليس افغانستان و وزارت امور داخله توانستند با عناصر بد و مفسدی که در صفوف پليس قرار دارند، مبارزه کنند، و ١۴٨ از اين افراد را که يا در فساد دست داشتند يا در سهلانگاری دست داشتند، اينها را شناسايی و به مراجع عدلی و قضايی سپردند. البته، مجموعاً ۴٦ قضيه به سارنوالی سپرده شده که همين تعداد افراد را احتوا میکند".
بشری میافزايد که ٢۴٣ تن از منسوبين پليس که تخطی نمودهاند، شناسايی شده و جزای انضباتی ديدهاند.
اين در حالی است که مقامهای امنيتی که هفتهی گذشته به پارلمان کشور فراخوانده شده بودند، گفتند ١۵ ولايت که در مرز با پاکستان و ايران قرار دارند، مورد تهديد طالبان قرار دارند. حدود ده ولسوالی ديگر، تحت تصرف طالبان میباشند.
بعد از حملات سازمانيافتهی طالبان به کابل، کميسيونهای مربوطهی مجلس با وزارتخانههای امنيتی در تلاش شدند که با هم يک برنامهی امنيتی جامع تدوين کنند. هر از گاهی از تدوين برنامهی جديد امنيتی خبر داده شده، اما بازهم تحليلگران مسايل نظامی معتقد اند که نبود برنامه، يکی از مشکلات امنيتی است.
نورالحق علومی: "سه بار طرحهای بسيار جامع را به دولت (حکومت) سپرديم. اگر هر طرح بالايش زحمت کشيده شود و باز به اصطلاح عوام، در زير ميز گذاشته شود و کسی آن را عملی نکند، و بسيار کم نقاطاش که خودش شان میآيند، کوشش کنند بالايش بیانديشند و باقی مانده را ناديده بگيرند؛ اين حالتی است که ما امروز گرفتار آن هستيم".
در طول همين سال، مقامهای امنيتی بعد از هر مورد حملهی گستردهی طالبان، به مجلس نمايندگان فراخوانده شدهاند. يک مساله در پاسخ مقامهای امنيتی همواره تکرار شده است: حملات از بيرون از کشور سازماندهی میگردد و حلقاتی در پاکستان عملا در اين حملات نقش دارند. هرچند به صحت اين مساله، اکثريت متفقالقول اند، اما به باور برخی تحليلگران، انتقاد از بيرونیها، خصوصا پاکستان نبايد به يک توجيه تبديل شده و از ضعفهای داخلی، چشمپوشی شود.
بسياری نمايندگان انتقاد میکنند که مقامهای امنيتی در وظايف شان ناتوان بودهاند. با اين هم، مقامهای امنيتی از جمله وزيرانی بودند که در دور اول رای اعتماد، رای نسبتا بالايی کسب کردند.
نورالحق علومی، گرايشهای قومی، مذهبی و فساد را عواملی میداند که باعث میشود نمايندگان به شايسته سالاری توجه نکنند.
علومی میافزايد: "هيچگاه من نمیتوانم وکيلان محترم پارلمان را بریالزمه بسازم که واقعا نمايندگی از مردم میکنند. هستند کسانی که زير نام نمايندگی از مردم، امروز آنها را وکيلالدوله میگويند. وکيلالدولهها به نحوی از انحا، تطميع میشوند. تماما کسانی که از اينجا (مجلس نمايندگان) رای بردند، يک عده زياد اينها فقط با تطميع کردن وکلا توانستند که خود را پس در اريکهی قدرت حفظ کنند".
در همين حال، برخی معتقد اند که مسلح سازی مردم محل در برخی نقاط کشور، يکی از دلايل گسترش ناامنی میباشد.
مليشهسازی و اربکی سازی در طول سال ١٣٨٨ مطرح شده، اما با واکنشهای انتقادی زيادی مواجه شد.
با اين هم، به صورت رسمی از سوی نهادهای امنيتی اعلام نشده، اما برخی نمايندگان میگويند که مسلح سازی مردم محل، عملی شده است.
هلالالدين هلال، قبلا به صدای آلمان گفته بود که در بغلان، مسلحسازی مردم محل تحت عنوان پليس کمکی، جولانگاهی برای افراد حزب اسلامی گرديده است.
علومی درپاسخ به اين که آيا نشانههايی از مسلحسازی مردم محل ديده میشود، گفت: "نشانهها چه که عملا به اين کار دولت ما اقدام کرده و چنين طرحها را پيش انداخته. ببين، هيچ گاه ما نمیتوانيم قانون و عدالت را فدای امنيت کنيم. هرچه از خود يک حد و اندازه دارد. در اينجا در قانون ما تذکر داده شده، برای آوردن امنيت پليس است، نيروهای امنيت ملی، و بالاخره برای حفظ تماميت ارضی و استقلال، اردو است".
به باور علومی، جلب همکاریهای مردم يک امر الزامی است و بايد در چارچوب قانون صورت گيرد، زيرا به گفتهی او، مسلحسازی مردم محل، به تفنگ سالاری و پيچيدهشدن بحران امنيتی میانجامد.
اين درحالی است که مقامهای نيروهای ناتو گفتهاند سال پيشرو، نيز سال پرچالشی خواهد بود.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين گزارش برای دویچه وله (صدای آلمان) توسط عارف فرهمند برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- عارف فرهمند، ۱۳۸۸ سال خونين و پرتلفات، وب‌سايت دویچه وله
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سايت دویچه وله (صدای آلمان)
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
