آثار باستانی افغانستان
مجسمه‌های شاهزاده خانم‌های باختر
فهرست مندرجات
- الهه یا شاهزاده خانم باختری
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
[آثار باستانی افغانستان] [بلخ]
باختر (به یونانی: Βακτριανή؛ به فارسی باستان: باختر = Bākhtar؛ به لاتین: باکتریا = Bactria؛ به چینی: دا شیا = Da Xia) نام یک سرزمین تاریخی پیرامون پایتخت باختر (بلخ امروزی، در خراسان قرون میانه یا افغانستان مدرن) است که در شمال هندوکش و جنوب رودخانه آمو دریا موقعیت دارد. در این منطقه که دین زرتشت در آن بنیان گذاشته شد، در حال حاضر، عمدتاً بخشی از شمال افغانستان و ترکستان جنوبی می‌باشد. ساکنان باختر، باکتریان (Bactrians = بلخی‌ها) و برخی از سکاها بودند.[۱]
[↑] الهه یا شاهزاده خانم باختری
- افغانستان شمالی، باختر باستان
در حدود ٢۵٠٠-۱۵٠٠ قبل از میلاد مسیح
مجسمه‌سازی ،Chlorite و سنگ آهک،
قد: ٣٣/۱٣ سانتی متر
لس آنجلس موزه شهرستان هنر (LACMA)
هنر شرق میانه: گروه ایران باستان.
این تندیس از یک زن نشسته است، که اغلب به‌نام الهه یا شاهزاده خانم "باختری" نامیده می‌شود. این مجسمه، نمونه منحصر به‌فرد از سنگ کنده‌کاری شده و دارای نقش برجسته است که به‌نظر می‌رسد، هنوز هم هر دو دست و پا آن حفظ شده است و در مقایسه با بسیاری از مجسمه‌های مشابه خود، که چهره‌های‌شان را از دست داده‌اند، بیشتر از جزئیات اصلی چهره‌اش نمایان است، همچنین ویژگی‌های صورت این مجسمه، از جمله چشم کوچک و گوش و بینی خطی آن به‌خوبی آشکار است و لباس آن از پارچه پشمی به‌نظر می‌رسد، که در جنوب ایران و بین‌النهرین به‌عنوان "kaunakes" (پارچه بافته‌شده پشمی با حلقه‌بافی جایگزین پوست گوسفند) شناخته شده است، که معمولا از لباس خدایان و شاهزاده خانم‌ها در تمدن باستانی سومر و ایلام سرچشمه گرفته است. امـا شــکل و ترکـیـب کلـی آن بـا گـروه معـروف از چهـره‌های تمـدن بـاختـری - مـارگیانـا (Margiana) در آسیای مرکزی در هزاره سوم پیش از میلاد ارتباط دارد، به‌همین دلیل، این گونه آثار غالباً به‌عنوان هنر "باختری" شناخته می‌شوند.[٢]
(موزه لوور پاریس = Musée du Louvre, Paris)
(موزه لوور پاریس = Musée du Louvre, Paris)
- باختر باستان
اواخر سدۀ دوم یا در اوایل سدۀ سوم میلادی.
Chlorites و سنگ آهک سفید
قد ۴/۱٢ سانتی متر.
موزه میهو (Miho)، کیوتو، ژاپن
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی گردآوری شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
برگرفته از: ویکی‌پدیا، دانشنامۀ آزاد به زبان آلمانی (Deutsch Wikipedia)[۲]- Seated Female Figurine, a “Bactrian Goddess or Princess”[۳]-
Northern Afghanistan, Ancient Bactria
circa 2500-1500 B.C.
Sculpture, Chlorite and limestone,
Height: 5 1/4 in. (13.33 cm)
Los Angeles County Museum of Art (LACMA)
Art of the Middle East: Ancient Department.This statuette of a sitting woman, often called a “Bactrian” goddess or princess, is an outstanding example of stone carving and the only statuette of its type that still seems to preserve both arms and legs. In contrast to many similar statuettes, the faces of which have lost most of their original detail, this sculpture has fine facial features, including small eyes and ears and a linear nose. Also evident is the distinctive layered wool textile, known as kaunakes in southern Iran and Mesopotamia, which is commonly associated with the garment of deities and princesses in the ancient civilizations of Elam and Sumer. The figure shares its overall composition with a well-known group of figures associated with the Bactrian-Margiana civilization in central Asia in the third millennium BC; for this reason, such objects are frequently referred to as “Bactrian”.
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[برگشت به بالا]
