موزۀ کابل بازگشایی شد

از: دانشنامه آریانا

فهرست مندرجات

• موزۀ کابل بازگشایی شد
  
• يادداشت‌ها
  
• پی‌نوشت‌ها
  
• جُستارهای وابسته
  
• سرچشمه‌ها
  
  

[موزۀ کابل]

موزۀ کابل یک زمانی محل نگهداری هزاران اثر از دوره‌های مختلف تاریخی بوده. در دهه‌های اخیر جنگ، ناامنی و بی‌ثباتی باعث شده که نه تنها به آثار این موزه اضافه نشود، بلکه خیلی از آثارش هم آسیب ببیند یا از بین برود. آصف معروف سرگذشت پر فراز و نشیب این موزه را دنبال کرده است.


[↑] موزۀ کابل بازگشایی شد

شاه امان‌الله موزۀ کابل را خانه‌ی تاریخ خواند، موزه‌ی که در یک قرن گذشته سرگذشت سرگردانی را پشت سرگذاشته است.

از سال ۱۹٢٢ تا سال ۱۹۹٢ میلادی، موزۀ کابل بیش از یک صد قلم آثاری که مربوط به دوره‌های مختلف تاریخ افغانستان می‌شد، حفاظت می‌کرد و پارچه‌های این آثار ممکن به صدها هزار پارچه می‌رسید.

نانسی دوپری، پژوهشگر آمریکایی در رشتۀ باستان‌شناسی مقیم کابل می‌گوید: "موزه‌های بزرگی در عراق، مصر و دهلی وجود داشتند. اما هیچ‌کدام آنها از نظر کیفیت آثارشان به پای موزۀ کابل نمی‌رسیدند. این موزه یکی از غنی‌ترین و بی‌نظیرترین موزه‌های دنیا بود."

جنگ‌های گروه‌های مجاهدین در کابل از سال ۱۹۹٢ تا ۱۹۹٦ میلادی نه فقط آرامش شهر بلکه هستی و تاریخ کابل را نیز از بین برد.

اصابت موشک به سقف موزۀ کابل موجب آتش‌سوزی شد و این آغازی بود برای شکستن قفل‌های کهنه‌ی این موزیم و غارت آثار آن.

نانسی دوپری: "سقف موزه آتش گرفت و فروریخت. همه قطعات برنز و کاسه و بشقاب‌های مربوط به دورۀ غزنوی از بین رفت. آنقدر آتش داغ بود که همه اشیای زیبای دورۀ غزنوی را ذوب کرد و از بین برد."

فاجعه‌ی ناگوار دیگری در سال ٢٠٠۱ میلادی، در زمان حاکمیت طالبان بوقوع پیوست و آن زمانی بود که آن‌ها تصمیم گرفتند آثاری که در موزیم ملی به شکل مجسمه‌ها وجود داشت، آن‌ها را باید تخریب بکنند که متأسفانه این عمل در اوایل سال 2001 میلادی آغاز شد.

اما همه چیز از بین نرفته بود یا حداقل نه آن‌طور که شایع شده بود. با وجود این، از این موزه جز سایه‌ی از آنچه که قبلاً در آن نگهداری می‌شد، نمانده بود. قطعات فوق‌العاده‌ای گم شده بودند، مجسمه‌های خیلی سنگین، اشیای فوق‌العاده زیبای از قرن دوم و سوم پس از میلاد.

اواخر حاکمیت رئیس جمهور نجیب‌الله بخشی از آثار موزیم کابل در صندوق‌های آهنین در زیرزمین ارگ کابل محفوظ شدند. در سال ٢٠٠٧ میلادی دولت جدید افغانستان نهایتاً تصمیم گرفت تا صندوق‌ها را باز کند. هرچند امید چندانی به کشف آثار باارزشی وجود نداشت. اما همه چه آن‌جا بود، هیچی گم نشده بود. بیست هزار قطعه اثر طلا و ده هزار قطعه اثر نقره در این صندوق‌ها پیدا شد. آثاری که در طلا تپه جوزجان، در شمال افغانستان کشف شده بود و مربوط به سده‌ی اول پیش از میلاد بودند.

نانسی دوپری می‌گوید: "ما فکر می‌کردیم که هفتاد درصد اشیا غارت شده‌اند، ولی اغلب آنها را پیدا کردیم."

موزیم کابل تاکنون سیزده هزار اثر غارت شده را دوباره به‌دست آورده و آثار جدیدی که هم کشف می‌شود به این موزیم منتقل می‌شوند. به‌رغم این همه تلاش‌ها موزیم کابل راه درازی را در پیش دارد تا دوباره جایگاه اصلی خودش را به‌عنوان یکی از عنی‌ترین موزه‌های جهان بازیابد[۱].


[↑] يادداشت‌ها

يادداشت ۱: اين نوشتار برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدی خراسانی براساس گزارش آصف معروف برشتۀ تحرير درآمده است.

[↑] پی‌نوشت‌ها

[۱]- آصف معروف، موزۀ کابل بازگشایی شد (با اندک تغییرات ویرایشی از زبان گفتاری به زبان نوشتاری)

[↑] جُستارهای وابسته

□
□
□

[↑] سرچشمه‌ها

□ یوتیوب (YouTube) مهدیزاده کابلی

[برگشت به بالا]

برگشت به فهرست