مواضع ایران در قبال افغانستان
عبور از كرزایفهرست مندرجات
[قبل] [بعد]
[↑] عبور از كرزای
مجموعه وقایع سیاسی كه در شرایط امروز افغانستان شاهد آن هستیم، بیشتر به آن نوع تحولاتی كه محورش جریان افراط است باز می‌گردد. اما لازم است برای ورود به این بحث به چند نكته مهم اشاره كنیم. در روزهای اخیر برای اولین‌بار دولت حاكم بر افغانستان نسبت به ایجاد دفتر جریان طالبان عكس‌العمل نشان داد و سعی كرد با احضار سفیر خود از قطر، ناخشنودی خویش را از این موضوع نشان دهد. همزمان برای اولین‌بار بود كه به طور آشكار آمریكایی‌ها در سطح معاون رییس‌جمهوری درباره صلح با طالبان موضع‌گیری كردند. هفته گذشته «جو بایدن» بحث‌های فراوانی نسبت به جریان افراطی طالبان مطرح كرد كه جنجالی‌ترین قسمت آنجایی بود كه بایدن گفت: ما به‌طور ماهوی با طالبان مشكلی نداریم. اتفاق مهمی كه در كنار این مسایل رخ داد، مواضعی بود كه سخنگوی شورای‌عالی صلح افغانستان در این خصوص گرفت. البته نباید فراموش كرد كه در حال حاضر و پس از ترور برهان‌الدین ربانی مواضع این شورا مشخص نیست و دیگر اینكه از ابتدا هم از لحاظ قانونی ابهاماتی نسبت به تشكیل شورای‌عالی صلح وجود داشت و برخی معتقد بودند تشكیل شورای‌عالی صلح، دور زدن قانون اساسی است. مواضع و سخنان متناقض یا مبهم سخنگوی شورای‌عالی صلح نسبت به رفتار كشورهای غربی و مشخصا آمریكایی‌ها در مورد كاركرد جریان افراط در واقع نقشی مهم در تحلیل شرایط فعلی برای كارشناسان دارد. او از سویی اعلام كرد كه ایجاد چنین دفتری بدون مشورت ما صورت گرفته و ما ترجیح‌مان عربستان یا تركیه است اما در آخرین سخنانش اعلام كرد كه ما می‌توانیم در این زمینه توافق كنیم و این روند ادامه پیدا كند. علاوه بر این مسایل و پس از اعلام خبری در هفته گذشته مبنی بر اینكه آمریكایی‌ها پنج افغانی از جریان افراط را آزاد می‌كنند و این افراد را تحویل دفتر طالبان در دوحه خواهند داد، حاكمیت افغانستان به شدت نسبت به این مساله واكنش نشان داد. سخنگوی شورای‌عالی صلح نیز در این زمینه اعلام نارضایتی كرد و گفت باید تمام اتباع افغانستان را تحویل دولت افغانستان بدهند.
برخی از كارشناسان جمع جبری این مسایل را بروز و ظهور سیاست جدیدی از طرف آمریكا و كشورهای غربی تلقی می‌كنند كه مشخصه این سیاست عبور از رییس دولت و دولت افغانستان در محور مذاكره با طالبان است. این مساله بزرگ‌ترین اتفاقی است كه در ماه‌های اخیر در فضای سیاسی افغانستان رخ داده و در حقیقت پیام مجموعه این وقایع این است كه به نظر می‌رسد با وجود همه تلاش‌های پرهزینه دولت افغانستان پس از برگزاری دور دوم ریاست‌جمهوری (كه انتخاباتی ناقص و غیرشفاف بود)، سیاست‌های دولت كرزای شكست خورده است. حامد كرزای از ابتدای دور دوم ریاستش بر دولت سعی می‌كرد با هر هزینه‌ای، چه امتیاز دادن به جریان‌های افراطی و چه نادیده گرفتن قانون اساسی و تضعیف مجلس و والسی جرگه، محور هر نوع تعاملی از جانب كشورهای غربی و مشخصا آمریكایی‌ها با طالبان باشد. با این حال اتفاقات تازه در فضای سیاسی افغانستان نشان می‌دهد آن سیاست جوابگو نبوده و آمریكایی‌ها خود را در این حد و وزن می‌بینند كه در جریان مذاكرات، هم از اسلام‌آباد عبور كنند و هم از كرزای؛ اتفاق مهم دیگری كه در كنار این مسایل رخ داده، اعلام خبر تشكیل «ائتلاف ملی» است. در حقیقت می‌توان گفت كه بزرگ‌ترین اتفاق سیاسی كه اپوزیسیون در راستای قانون اساسی انجام داد، اعلام تشكیل این ائتلاف بود. حضور افراد استخوان‌دار و باتجربه‌ای از جبهه متحد، جبهه ملی و اصولا جریاناتی كه در دوران جهاد و مقاومت در برابر شوروی نقش داشتند، می‌تواند دلیل اهمیت این ائتلاف باشد. اگر این ائتلاف با حضور افراد مهم و شخصیت‌های شناخته‌شده افغانستان شكل بگیرد، می‌تواند پاسخگوی مجموعه وقایعی باشد كه مدیریت بخشی از آن از سوی كشورهای فرامنطقه‌ای صورت می‌گیرد و بخشی دیگر به بی‌مهری حاكمیت به جریان اپوزیسیون باز می‌گردد. جریان ائتلاف ملی كه یكی از اهداف مهمش (آن طور كه دكتر عبدالله به‌عنوان رقیب اصلی رییس فعلی دولت عنوان كرده است) آماده شدن برای انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری است، می‌تواند تمام ناملایماتی را كه در افغانستان شكل می‌گیرد تعدیل كند و راه‌حلی برای بن‌بست مذاكرات و صلح در افغانستان باشد.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- محمدابراهيم طاهريان، عبور از کرزای، روزنامۀ شرق: شماره ۱۴٢۹، پنجشنبه، ٨ دی ۱٣۹٠ ؛ صفحه اول
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ روزنامۀ شرق، شماره ۱۴٢۹، پنجشنبه، ٨ دی ۱٣۹٠
