فهرست مندرجاتمروری بر توافقنامه بن اول
- ترکیب قومی کابینه موقت
- آزادی‌های اجتماعی و حقوق بشر
- اداره انتقالی
- حضور سربازان بین‌المللی
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
[قبل] [بعد]
در سیزدهم دسامبر سال ۲۰۰۱ میلادی به دنبال ۹ روز بحث و مشاجره، شرکت‌کنندگان نشست بن در آلمان، یک توافقنامه دو مرحله‌ای را امضا کردند که سنگ بنای ایجاد نظام جدید را پس از بیست سال جنگ داخلی در افغانستان گذاشت.
براساس این توافقنامه تاریخی، چهره‌ها و گروه‌های کلیدی درگیر در مسایل افغانستان روی ایجاد یک حکومت موقت شش‌ماهه توافق کردند و همچنین پذیرفتند که برای کمک به تامین امنیت در افغانستان، پس از سال‌ها بی‌ثباتی، نیروهای بین‌المللی حافظ صلح در افغانستان مستقر شوند.
توافقنامه بن، پس از بحث و مشاجره‌های زیاد از سوی شرکت‌کنندگان امضا شد
جناح‌های مختلف شرکت‌کننده در این نشست، از جبهه متحد شمال گرفته تا سایر گروه‌های جهادی و نیز افراد طرفدار محمدظاهر شاه این توافقنامه را امضا کردند.
توافقنامه بن، توانست به یکی از جنجالی‌ترین معضل سیاسی افغانستان در سه دهه گذشته که تقسیم قدرت سیاسی بود پایان دهد و با انتخاب حامد کرزی، از چهره‌های جهادی پشتون‌تبار به‌عنوان رئیس اداره موقت، روند جدیدی را در افغانستان آغاز کند.
[↑] ترکیب قومی کابینه موقت
کابینه ای به رهبری حامد کرزی، ۳۰ کرسی داشت که با توجه به ترکیب قومی میان گروه های سیاسی افغان، تقسیم شد. از این جمع، یازده کرسی به پشتونها رسید، هشت کرسی را تاجکها اشغال کردند، پنج کرسی دیگر به هزاره ها داده شد، سه کرسی به افراد وابسته به قوم ازبک تعلق گرفت و بقیه کرسیها به سایر اقلیت های قومی رسید.
محل برگزاری نشست بن اول
دو زن - سیما سمر و سهیلا صدیق – نیز به کابینه موقت راه یافتند و وزارت‌های امور زنان و صحت به آن‌ها داده شد. علاوه بر این، خانم سمر، به‌عنوان یکی از پنج معاون آقای کرزی نیز تعیین شد.
[↑] آزادی‌های اجتماعی و حقوق بشر
از نکات مهم توافقنامه بن، تاکید بر آزادی‌های اجتماعی افغان‌ها، از جمله آزادی بیان و همچنین حقوق زنان و حقوق بشر بود.
در این توافقنامه تصریح شده است که "حق مردم افغانستان به انتخاب آزادانه آینده سیاسی کشورشان براساس اصول اسلامی، دموکراسی، پلورالیسم و عدالت اجتماعی" تضمین شود.
به سازمان ملل متحد در این توافقنامه صلاحیت داده شد تا موارد نقض حقوق بشر را تحقیق کرده و پیشنهادات و توصیه‌های خود را در این رابطه ارائه کند.
این توافقنامه همچنین در سطح بین‌المللی، کرسی دائمی افغانستان در سازمان ملل متحد را احیا کرد و در بعد داخلی، خلع سلاح عمومی گروه‌های مسلح غیرمسئول را منظور کرده و تمامی کنترل بر اوضاع کشور را به حکومت "موقت" مرکزی واگذار کرد.
[↑] اداره انتقالی
براساس این توافقنامه، اداره موقت شامل کابینه‌ای با ۳۰ کرسی و رئیس، کمیسیون مستقل تدویر لویه‌جرگه اضطراری، بانک مرکزی و دادگاه عالی بود.
همچنین توافق صورت گرفت که یک کمیسیون عدلی، برای بازسازی و احیای سیستم عدلی و قضایی افغانستان "مطابق با احکام اسلامی و قواعد بین‌المللی" تشکیل شود.
برگزاری لویه‌جرگه اضطراری برای ایجاد اداره انتقالی و تعیین رئیس اداره انتقالی ششماه پس از تشکیل اداره موقت و برگزاری لویه‌جرگه دیگری برای تصویب قانون اساسی جدید افغانستان، هجده ماه پس از ایجاد اداره انتقالی، از دیگر نکات مهم توافقنامه بن بود.
توافقنامه بن اول همچنین تصریح شده است که همزمان با انتقال قدرت، تمامی گروه‌های جهادی، نیروهای مسلح افغانستان و سایر گروه‌های مسلح "تحت کنترل اداره موقت درآمده و مطابق با نیازمندی‌های امنیتی نیروی مسلح افغانستان شناخته شوند."
[↑] حضور سربازان بین‌المللی
در بخش دیگر توافقنامه بن، از سازمان ملل متحد خواسته شد تا با حضور نظامیان بین‌المللی در کابل و مناطق اطراف آن توافق کند.
این نیروها باید برای کمک به امنیت به افغانستان اعزام می‌شدند. و (ISAF) نیروهای یاری امنیتی، نام گرفتند.
گروه‌های حاضر در اجلاس بن اول، توافق کردند که تمامی واحدهای نظامی خود را از کابل و سایر مناطقی که نیروهای تحت حمایت سازمان ملل متحد در آن حضور می‌یابند، بیرون کنند.
برای حضور نیروهای بین‌المللی در افغانستان اما، تعداد دقیق این نیروها و زمان‌بندی برای حضور آن‌ها مشخص نشد.
همچنین توافق شد که حضور این نیروها با توجه به ضرورت، به سایر مناطق افغانستان گسترش یابد.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- رامین انوری، مروری بر توافقنامه بن اول، بخش فارسی بی بی سی: شنبه ٠٣ دسامبر ٢٠۱۱ - ۱٢ آذر ۱٣۹٠
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
