شیعیان افغانستان
(دیدگاه سلطان‌الواعظین شیرازی)فهرست مندرجات
- رفتار امرای افاغنه با شیعیان
- تقدیر از امیر امان‌الله خان
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
[قبل] [بعد]
«سلطان‌الواعظین شیرازی» مدعی شده است که در سال ۱٣۴۵ هـ.ق؛ یعنی، تقریبا ٨٣ سال پیش سفری به شهر پیشاور پاکستان داشته و در آن شهر، ده شب با علمای سنی دربارۀ حق بودن مذهب شیعه و باطل بودن مذهب اهل سنت، بحث و گفتگو کرده است و حاصل این مناظره را در کتابی به‌نام «شب‌های پیشاور» جمع‌آوری نموده و ٣٠ سال بعد، آن را برای اولین‌بار در تهران به‌چاپ رسانده است[۱]. کتاب او چندین‌بار تجدید چاپ شده و در محافل شیعیان شهرتی به‌هم زده است. اما در واقع، این کتاب پر از تعصبات مذهبی و قضاوت‌های یک جانبه است.
[↑] رفتار امرای افاغنه با شیعیان افغانستان
و اگر بخواهیم فقط شرح عملیات افاغنه اهل تسنن را در ادوار ماضیه مخصوصاً در دورۀ زمام‌داری و ریاست امیر دوست‌محمد خان و کهندل خان و شاه شجاع‌الملک و عبدالمؤمن خان و امیر عبدالرحمن خان و امیر حبیب‌الله خان را با جماعت شیعیان در کابل و قندهار و هرات و اطراف آن‌ها و کشتارهایی که از خواص و عوام حتی اطفال[٢] بی‌گناه آن‌ها نمودند، ذکر نمایم خجالت‌آور و از حوصلۀ مجلس خارج است. گمان می‌کنم که خود آقایان در طول تاریخ بهترین ناظر فجایع اعمال آن‌ها بوده‌اید و آقایان محترم قزلباش‌های با شهامت در هندوستان مخصوصاً در پنجاب نمونه‌ای بارزی از آثار ظلم افاغنه اند که ناچار جلای وطن اختیار نموده و در پنجاب هند متواری و سکونت اختیار نمودند.
ارباب تواریخ تمام این وقایع را ثبت نموده و برای قضاوت به‌دست نژاد آتیه داده‌اند. که از جملۀ آن وقایع دلسوز واقعه سال ۱٢٦٧ هجری قمری است که در روز جمعۀ عاشورای آن سال شیعیان قندهار در امام‌باره‌ها (حسینیه‌ها) جمع و سرگرم عزاداری برای عترت طاهره و ذراری پاک پیغمبر و سبط اعظم رسول‌الله(ص) بودند. دفعة بی‌خبر سنی‌های متعصب با انواع اسلحه ریختند در امام‌باره و جمع کثیری از شیعیان بی‌دفاع حتی اطفال آن‌ها را به‌فجیع‌ترین وضعی به‌قتل رسانیدند و اموال‌شان را به‌تاراج بردند.
سال‌ها گذشت که شیعیان با ذلت و حقارت زندگی می‌نمودند و آزادی عمل نداشتند. حتی روزهای عاشورا دو سه نفری در ته سرداب‌ها برای ریحانۀ رسول‌الله و مقتولین و مظلومین واقعه کربلا عزاداری می‌نمودند.
[↑] تقدیر از امیر امان‌الله خان
من می‌توانم در این مجلس از طرف خود و عموم علمأ و وعاظ و مبلغین بلکه جامعه شیعیان از اعلیحضرت امیر امان‌الله خان پادشاه فعلی افغانستان تشکر نمایم که از زمان زمام‌داری و رسیدن به‌مقام سلطنت افغانستان نفاق سنی و شیعه را از میان برداشتند و آزادی کامل به همه دادند که بی‌چاره شیعیان مظلوم بعد از سال‌ها کشتار دادن بی‌خانمانان و فراری دادن روی آسایش و آزادی به‌خود دیدند. خداوند او را از گزند زمانه و شر تحریکات بیگانگان برای حفظ حوزۀ مسلمین مصون و محفوظ بدارد.
از قراری که می‌شنویم دولت استعماری انگلستان برای دفع این پادشاه مهربان تحریکات[٣] عجیبه می‌نماید. بر عموم مسلمانان (سنی و شیعه) لازم است که برای حفظ و نگهداری چنین سلطان جوان‌بخت فهمیده و مهربان و وطن‌دوست و اسلام‌خواه در مقابل بیگانگان کوشا باشند و تحریکات آن‌ها را بلا اثر گردانند.[۴]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مطلب برای دانشنامهی آريانا از کتاب شب‌های پیشاور توسط مهدیزاده کابلی بازنویسی شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- نویسنده، ۱۵ سال پس از چاپ اول کتابش، از جهان رخت بربست.
[٢]- شب‌های پیشاور، ص ۱۴٠
[٣]- همان‌جا، ص ۱۴۱
[۴]- همان‌جا، ص ۱۴٢؛ در پاورقی همین صفحه آمده است: «متأسفانه تحریکات بیگانگان عاقبت کار خود را نمود. با ایجاد انقلابات داخلی اسباب سقوط آن پادشاه فعال و خدمتگذار به اتحاد مسلمین را فراهم [آوردنذ] و از سلطنت برکنار نمودند.»
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ سلطان‌الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ ۱٣٦٦ خورشیدی.
