فساد اداری در افغانستان
زمین‌خواری محمداسماعیل خان
فهرست مندرجات
[قبل] [بعد]
دکتر عزیزالله لودین، رییس اداره عالی مبارزه با فساد اداری افغانستان، در یک اقدام بی‌سابقه، روز سه‌شنبه در جمع استادان دانشگاه کابل، نام یکی از وزیران آغشته با فساد در کابینه رییس جمهور کرزی را افشا کرد. او گفت: «محمداسماعیل خان، وزیر انرژی و آب افغانستان، در سرقت پول و جایداد دست دارد.»
- «من به‌خاطر متهم ساختن برخی از افراد، در حال حاضر زیر انتقادات شدید قرار دارم. من اسماعیل خان را متهم به فساد کرده‌ام که مانند وی هیچ وزیر چپه شاخ وجود ندارد، اما حالا بیبیند که چه کسی جرئت دارد تا از وی در مورد بپرسد و پول و جایدادی را که به سرقت برده از او دوباره به‌دست بیاورد.»
دکتر لودین به‌طور مشخص نگفت که وزیر انرژی و آب افغانستان چه مقدار پول را از کجا و چه وقت به سرقت برده و در غصب چه مقدار جایداد (زمین‌خواری) دست دارد. اما پیش از این، او در یک نشست عمومی ولسی جرگۀ افغانستان گفته بود که وکلا به‌یکی از وزیران که در اختلاس هفتاد ملیون دلار دست داشته است رای داده‌اند.
گفته می‌شود که ظاهراً اشاره دکتر لودین به اسماعیل خان بوده است. اسماعیل خان در میان وزرایی شامل است که چندی پیش از طرف ولسی جرگه افغانستان رای اعتماد گرفت.
در این حال، دکتر عزیزالله لودین، قوه قضاییۀ افغانستان را نیز به‌حمایت از افراد فاسد متهم کرد و چنین گفت:
- «یک دوسیه نزد ما وجود داشت که در آن حدود هشت ملیون دالر و هشت صد جریب زمین از مال اوقاف غضب شده بود. این شخص غاصب ادعا کرده بود و سه محکمه به‌نفع وی فیصله نموده، من سه مرتبه در این مورد خواهان تجدیدنظر شدم اما قوه قضایه بازهم به‌نفع این شخص فیصله کرد.
هیاتی را که من متشکل از هشت وزارت جهت بررسی این قضیه فرستادم از خواهرهای این شخص پرسیده است که آیا شما به این مال غضب شده اوقاف شریک هستید؟ آنها گفتند که نخیر ما در آن شریک نیستیم و مال مربوط اوقاف است.
خواهرهای این شخص بالای برادرش شاهدی داده‌اند و گفته‌اند که مال اوقاف است و غصب شده است. اما بازهم قوه قضایه به‌نفع برادرشان فیصله کرد.»
اما مقام‌های ستره محکمه افغانستان گفته‌های رییس ادارۀ عالی مبارزه با فساد اداری را بی‌اساس می‌خوانند. وکیل عمری، رییس نشرات ستره محکمه افغانستان، در صحبت با رادیو آزادی در این مورد گفت:
- «قضا از ملکیت دولت و مردم دفاع می‌کند. ما محکمۀ مبارزه با فساد اداری داریم محاکم در مرکز و زون‌ها فعال هستند. ما در هر هفته یک مرتبه نشرات داریم. شما اگر جدول‌ها و قضایا را بخوانید فکر می‌کنید کسانی که ادعا می‌کنند یا موضوع را که در این ارتباط مطرح می‌کنند درست نخواهد بود.»
مقام‌های ستره محکمه افغانستان در حالی گزارش‌ها در مورد حمایت قاضیان از افراد فاسد را رد می‌کنند، که چندی پیش ده‌ها کارمند ستره محکمه افغانستان، که شصت و پنج تن از این افراد قاضیان بودند، در پیوند با فساد اداری از وظایف‌شان کنار زده شدند.[۱]
آنچه در زیر می‌خوانید، گفتگوی فریبا واحدی با عزیزالله لودین در مورد پروندۀ فساد اداری محمداسماعیل خان، وزیر انرژی و آب افغانستان است. این گفتگو روز چهارشنبه هشتم ثور ۱٣۹۱ خورشیدی انجام شده است.
[↑] فساد ادرای وزیر انرژی و آب
دکتر عزیزالله لودین، رییس اداره مبارزه با فساد اداری افغانستان، می‌گوید که «نتایج تحقیقات در خصوص دوسیه وزیر انرژی و آب افغانستان را برای پی‌گیری بیشتر به لوی څارنوالی این کشور فرستاده است».
دکتر عزیزالله لودین، روز چهارشنبه، در یک مصاحبه اختصاصی با رادیو آزادی با ابراز داشت: «این اداره، قبل از آن‌که ولسی جرگه افغانستان به اسماعیل خان به‌عنوان کاندید وزارت انرژی و آب رای بدهد، این جرگه را در مورد دوسیه وی اطلاع داده بود.»
این مصاحبه را که فریبا واحدی با دکتر لودین انجام داده، نخست از وی پرسید: «به کدام اساس وزیر انرژی و آب را متهم به‌سرقت پول و جایداد کرده است.»
□ من خدمت شما عرض کنم که هر چیزی که من گفتم بر اساس اسناد گفتم. آنچه اسناد حکم می‌کرد، من همان چیز را بیان کردم. هیچ چیزی زیادی دربارۀ جناب وزیر آب و برق نگفتم. فقط چیزی را گفتم که هیأت رفته و تحقیق نموده بود. این هیأت هم که از جانب هشت وزارت و آن‌هم به‌فرمان رئیس جمهور کشور [رفته بود]، نتیجه تحقیق را برای من آورد و همان نتیجه تحقیق را من به سارنوالی فرستادم و سارنوالی نتیجه تحقیق را مطالعه کرد و به سارنوالی هرات نوشت که جریانات را بررسی کند. آنها هم بررسی کردند و نوشتند که «بلی حقیقت دارد». سارنوالی هم نوشت که «این جایدادها را از ایشان بگیرید و عواید چند ساله‌ای که نزد ایشان مانده باید تحویل دهند.»
آقای لودین شما گفتید که اسناد و شواهد را به لوی سارنوالی فرستادید، اما آیا قبل از این که وزیر آب و برق از پارلمان رأی اعتماد بگیرد، آیا این مسئله را با ولسی جرگه هم در میان گذاشته بودید؟
□ ولسی جرگه برایم یک نامه فرستاده بود و چند فورمه (جدول فهرست نام‌ها) که اگر این افراد دوسیه (پرونده) دارند، اطلاع دهید و اگر شما نظری دارید هم بنویسید. چون یک کمیسیون خاص ولسی جرگه این نامه را برایم فرستاده بود، من هم طبق اطلاعات دوسته‌ها نوشتم که چه کسانی دوسیه دارند و چه کسانی ندارند. من نمی‌توانستم دوسیه‌ی که به سارنوالی رفته بود و کسانی که دوسیه داشتند، انکار کنم. [در این میان]، من ناگزیر بودم که به ولسی جرگه بنویسم که آری او (وزیر آب و برق) دوسیه دارد.
پس چگونه از ولسی جرگه رأی اعتماد گرفت؟
□ این را از ولسی جرگه بپرسید. این کار من نیست که آنها چگونه رأی اعتماد دادند. آنها از من بپرسیدند (استعلام کردند) من هم پاسخ دادم که آری دوسیه دارد.
آقای لودین به جز اسماعیل خان، چه کسانی دیگر در این کار دخیل هستند، می‌توانید نام آنها را ببرید؟
□ عرض کنم که در گذشته هم بودند، از جریان آقای چکری شما خبر دارید، از جریان آقای آتش شما خبر دارید و از جریانات دیگر نیز خبر دارید. یکبار من برای کنترل مسایل حج رفتم دو نفر از معین‌های وزارت را زندانی کردند و چندتا رئیس‌ها را زندانی کردند. در همین کابینه‌ی موجود هم برخی افراد مشکل دارند که مشکلات این‌ها را وقتی می‌توانم نظر بدهم که دوسیه‌های این‌ها تکمیل شود.
قبلاً هم شما گفته بودید که یک تعداد اعضای کابینه است که در این موارد دخیل هستند. اما مدت‌ها زیاد شده چگونه تاکنون دوسیه‌های آنان تکمیل نشده است؟
□ اصولاً یک دوسیۀ جزایی در یک روز یا دو روز تکمیل نمی‌شود، برای شما معلوم است که لوی سارنوالی هزارها کار دارد. حجم کارشان آنقدر زیاد است، با وجودی که هزارها کارمند دارند، بازهم رسیدگی نمی‌توانند بکنند.
آقای لودین، دیروز شما قوۀ قضائیه را هم متهم کردید که همیشه یک‌جانبه فیصله (تصمیم‌گیری) می‌کند. شما برای اصلاحات در قوۀ قضائیه هم اقداماتی کرده‌اید؟
□ نه این وظیفه‌ی ما نیست. ما مذاکرات خود را می‌کنیم. من نگفتم که یکطرفه (یک‌جانبه) فیصله می‌کنند، وقتی از من پرسیدند، من گفتم که در قوۀ قضائیه هم فساد است. اگر فساد نمی‌بود، چگونه قاضی قضات مدت یکسال ٦۴ نفر قاضی را اخراج کرد. پس معلوم است که فساد را آن‌جا دیده که این‌ها را اخراج کرده است.
شما می‌گویید که مشکل در قوۀ قضائیه هم وجود دارد، پس چطور مردم باور کند که در این پروسه شفافیت وجود دارد یا نه؟ یعنی کسانی که در فساد اداری شامل هستند و مورد پیگرد قانون قرار می‌گیرند.
□ من به این عقیده هستم که مردم باید حقایق را ببینند. وقتی که قوۀ قضائیه می‌تواند شصت و چهار نفر قاضی را ظرف یک سال از کار بیکار کند. ببینید که مسئله جدی است. ناکنون در تاریخ افغانستان چنین کاری نشده بود. مردم باید صبر داشته باشند و ما تلاش خود را می‌کنیم که زودتر - اگر خدا خواسته باشد - ادارات خود را اصلاح کنیم و قوانین خود را دست بزنیم و پروسیجرها (مراحل) کاری خود را ساده بسازیم و در کنار آن مبارزه با فساد کنیم. یعنی ریشه‌ها و علل و انگیزه‌های فساد را از این‌جا دور کنیم.[٢]
[↑] گزارش بی بی سی
سایت فارسی بی بی سی نیز گزارش تصویری، زیر عنوان «متهم شدن اسماعیل خان به زمین‌خواری در افغانستان» را منتشر کرده است.
جمال‌الدین موسوی در این گزارش می‌گوید: محمداسماعیل خان، «یکی از بانفوذترین مقام‌های حکومت افغانستان به زمین‌خواری و فساد اداری متهم شده: وزیر انرژی و آب، والی پیشین هرات، و از رهبران مجاهدین در زمان جنگ با شوروی. نه‌تنها خودش به فساد و غصب املاک دولتی متهم شده بلکه پای همسرش هم به‌میان آمده است. کمیسیون عالی مبارزه با فساد اداری می‌گوید محمداسماعیل خان زمانی که والی هرات بوده، یک قطعه زمین به ارزش چند ده میلیون دلار را غصب کرده، آن را به‌نام خود و قسمتی از آن را به‌نام همسرش [ثبت] کرده است. مقام‌های افغان خود معتقدند که فساد اداری در این کشور بیداد می‌کند اما این اولین باریست که یک چهره ارشد کابینه به این صراحت متهم می‌شود.»[٣]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدی خراسانی بازنویسی و ویرایش شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- وزیر انرژی و آب افغانستان به‌دست داشتن در فساداداری متهم شد، رادیو آزادی: ٠۵ ثور ۱٣۹۱
[٢]- فریبا واحدی، مصاحبه با عزیزالله لودین در مورد دوسیه وزیر انرژی و آب افغانستان، رادیو آزادی: ٠٨ ثور ۱٣۹۱
[٣]- جمال‌الدین موسوی، متهم شدن اسماعیل خان، به زمین‌خواری در افغانستان، سایت فارسی بی بی سی: چهارشنبه ٢۵ آوريل ٢٠۱٢ - ٠٦ اردیبهشت ۱٣۹۱
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ سایت اینترنتی رادیو آزادی
