[دانشمندان افغانستان] [استادان دانشگاه کابل]
پروفسور (پوهاند) دکتر سید الف شاه غضنفر (زادۀ ۱٣٠٦ خ - درگذشتۀ ۱٣۹٢ خ)، دانشـمند افغان و از مشـهور‌ترین پزشکان افغانسـتان محسوب می‌شود، که خدمات زیادی را در بخش پزشکی در این کشور انجام داد و دانشجویان فراوانی را تربیت کرد[۱]. افزون بر این، وی در تأسیس آزمایشگاه بیوشیمی به سبک آمریکا در کابل نقش اصلی داشت[٢] و از بنیان‌گزاران نخستین تولید نوع ژنریک دارو در تاریخ افغانستان به‌شمار می‌آید[٣].
یکی از افتخـارات پروفسـور غضنـفر این اسـت که به پاس خدماتـش، در دوران حیات او انسـتیتوی علوم پزشـکی و کتابخـانه دانشـگاه پزشـکی کابل به‌نـام وی نام‌گـذاری شـد[۴] و هر ساله جوایزی به اسم او به پزشکان برجسته‌ی افغانستان عطا می‌شود[۵].
[↑] زندگی‌نامه
سـید الف شـاه غضنفر در ۱٦ دلو (بهمن ماه) ۱٣٠٦ خـورشــیدی در در قـریـۀ ســیدای شـهرســتـان (ولســوالی) کلـنـگار اســتان (ولایـت) لـوگـر بـه‌دنیـا آمـد[٦]. وی ۱۴ سال داشت که به مکتب راه یافت و پس از شش سال، تحصیلات مقدماتی خود را در شهرستان کلنگار به پایان رسانید. سپس، وارد مدرسۀ پرستاری دانشکدۀ طب کابل شد که پس از دو سال تحصیل نظری و یک سال کار عملی، از آن‌جا فارغ‌التحصیل گردید[٧]. مدتی در بخش عقلی و عصبی بیمارستان و دفتر تدریسی دانشکدۀ طب کابل خدمت کرد[٨] و سپس در دارالمعلمین شبانه و دبیرستان حبیبیه به تحصیل ادامه داد و در سال ۱۳۳٠ خورشیدی دیپلوم بکلوریا[۹] را با درجه عالی به‌دست آورد. در سال ۱۳۳۱ خورشیدی، با دریافت بورسیه تحصیلی از جانب دولت افغانستان، به لبنان رفت و پس از چهار سال تحصیل، در رشتۀ شیمی از دانشگاۀ امريکايی بيروت مدرک لیسانس به‌دست آورد و در مجموع مدت ۸ سال در این دانشگاۀ ادامه تحصیل داد و در نهایت در رشته پزشکی (طب) به درجه‌ی دکترا نایل آمد. سپس، به‌عنوان دانشجوی شایسته به ایالات متحده امریکا رفت و ۲ سال در دانشگاه هارود به تحقیق روی فیزوشیمی پروتین‌ها پرداخت که ثمر تحقیقات موفق او، چهار اثری بود که در مجله‌های علمی امریکا به نشر رسید[۱٠].
در سال ۱۳۴۱ خورشید، دکتر غضنفر با دریافت یک پاداش یا سوغات بیست هزار دلاری از یک بنیاد علمی ایالات متحدۀ امریکا برای تأسیس یک آزمایشگاه (لابراتوار) تحقیقاتی در بخش بیوشیمی دانشکدۀ طب کابل، به افغانستان بازگشت[۱۱] و ایجاد آزمایشگاه (لابراتوار) بيوشيمی که دانشجویان رشتۀ پزشکی در آن آرمایش می‌کنند، از جمله دستاوردهای وی بود[۱٢].
از دیگر دسـتاوردهای او نصـب دسـتگاه سـيروم‌سـازی در بیمارسـتان علی‌آبـاد کابل اسـت، که مدت طولانی برای تمام بیمارسـتان‌های این شـهر سـيروم تهیه می‌کـرد[۱٣]. افـزون بر ایـن، او بنیـان‌گـزار ریاسـت صـحت‌عامـۀ و مکتـب نرسـنگ نیـز بـود[۱۴].
دکتر غضنفر، استاد بيوشيمی در دانشکدۀ طب کابل بود و افزون بر سی سال تدریس در این دانشکده[۱۵]، در سمت‌های مختلف دولتی، از جمله: به‌عنوان مدیر مرکز تحقیقات علمی دانشگاه کابل، مدیر تدریسی دانشگذۀ طب کابل، رئیس موسسه صحت عامه، رییس برنامه‌ریزی ریاسـت امور داروسازی، رئیس ارتباط بین‌المللی و رئیس دانشگاه طب کابل، و ۱۴ سال به‌عنوان مشاور تربیتی سازمان صحی جهان (WHO) در افغانستان، با شایستگی و صداقت به‌طور خستگی‌ناپذیر خدمت کرد[۱٦]. هرچند، پس از کودتای هفتم ثور در سال ۱۳۵٧ خورشیدی، مدتی در زندان پلچرخی کابل زندانی شد[۱٧]، اما هرگز از خدمت برای کشورش مأیوس نگردید.
پروفسور غضنفر، تا پایان عمر خویش که علیل و ناتوان شده بود، به خدمت برای علم طبابت ادامه داد. او در حمل (فروردین) ۱۳۸۸، در اثر یک سکتۀ قلبی، بينايی خود را از دست است[۱٨]. در ماه سرطان (تیر) همان سال، از سوی سيد محمدامين فاطمی وزير صحت‌عامه (بهداشت و درمان) و دکتر محمداعظم دادفر وزير تحصيلات عالی، مدال عالی دولتی سيد جمال‌الدين افغان به او اعطا شد. به‌علاوه، برای قدردانی از خدمات ارزندۀ او در زمینۀ طبابت، انستيتوی علوم پزشکی و همچنان کتابخانه دانشگاه طب کابل، به‌نام وی نام‌گذاری شد[۱۹].
سرانجام، دکتر غضنفر، شب پنجشنبه اول حمل (فروردین) ۱٣۹٢ خورشیدی به عمر ۸۵ سالگی درگذشت[٢٠].
[↑] آثار
از پروفسور غضنفر، افزون بر ۴٠ اثر، شامل مقالات تحقیقی و علمی، کتاب‌های اطلاعاتی و درسی در سطح ملی و بین‌المللی به‌نشر رسیده است که از آن جمله می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:
- بیوشیمی طبی، که توسط واحد انتشارات آریا چاپ شد.
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی با همکاری خانم مهندس عایشه حکیم برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
