فهرست مندرجاتبودجه افغانستان در سال ۱۳۹۳
بیش از ۴۰۰ میلیون دلار کسری بودجه افغانستان
- ٦٦۸ هزار شغل جدید
- شفافیت در مصرف
- نگرانی‌ها در سند بودجه
- بودجه ملی نیست
- تجارب جدید بودجه‌سازی
- سهم نهادها و وزارتخانه‌ها از بودجه ۱۳۹۳
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
بودجه سال ۱۳۹۳ افغانستان اوایل هفته جاری به شورای ملی افغانستان فرستاده شد.
وزارت مالیه افغانستان در طرح پیشنهادی که به شورای ملی افغانستان ارائه کرده یادآور شده که کاهش ۹ میلیارد افغانی (حدود ۱۶۰ میلیون دلار) درآمد داخلی نسبت به‌سال گذشته و کاهش میزان کمک‌های خارجی فشار فزاینده را به بودجه دولت افغانستان در سال جاری خورشیدی وارد کرده و این بودجه را با کسر ۴۴۶ میلیون دلاری مواجه کرده است.
درآمد داخلی در این سند معادل ۲.۳ میلیارد دلار پیش بینی شده که از این مقدار ۱.۸ میلیارد دلار از مالیات بر درآمد و ۴۷۹ میلیون دلار نیز از منابع غیر مالیاتی و درآمد معادن به‌دست می‌آید.
مجموع بودجه مورد نیاز وزارت و نهادهای دولت افغانستان ۷.۹ میلیارد دلار اعلام شده که تاکنون ۷.۵ میلیارد دلار آن تامین شده‌است. از این مقدار ۲.۳ میلیارد دلار از منابع داخلی و ۵.۱ میلیارد دلار از کمک‌های منابع خارجی تامین شده و کسر بودجه دولت نیز ۴۴۶ میلیون دلار اعلام شده است.
[↑] ٦٦۸ هزار شغل جدید
در طرح جدید بودجه وزارت مالیه افغانستان استدلال کرده است که در سال جاری، دولت با مصرف ۷.۹ میلیارد دلار می‌تواند ۶۶۸ هزار شغل جدید ایجاد کند.
وزارت مالیه در طرح جدید بودجه یادآور شده که میزان بیکاری مخفی در این کشور حدود ۷۷ درصد است که بیشتر این بیکاری مخفی توسط کسانی ایجاد می‌شود که در مزارع کشاورزی فعالیت دارند.
این وزارت میزان بیکاری را در این کشور ۱۶.۵ درصد اعلام کرده و تاکید نموده که با مصرف این بودجه میزان بیکاری در افغانستان به ۱۱.۶ درصد کاهش خواهد یافت.
وزارت مالیه افغانستان می‌گوید کارمندان دولت از ۳۶۵ هزار نفر در سال ۱۳۸۴ به بیش از ۸۴۵ هزار نفر در سال ۱۳۹۳ رسیده و این کمک بزرگی به رشد اقتصادی افغانستان است.
[↑] شفافیت در مصرف
اغلب مردم و نهادهای بین‌المللی از روند مصرف بودجه و عدم شفافیت در این کشور نگرانی دارند، ولی وزارت دارایی افغانستان تأکید کرده که بررسی‌های نهادهای بین‌المللی نظارت بر بودجه از روند مصرف بودجه در افغانستان ابراز رضایت کرده‌اند.
[↑] نگرانی‌ها در سند بودجه
میزان رشد تولید داخلی حقیقی افغانستان در سال ۱۳۹۲ خورشیدی ۳.۲ درصد اعلام شده، ولی پیش‌بینی شده که در سال ۱۳۹۳ خروج نیروهای خارجی از افغانستان و برگزاری انتخابات در ماه حمل (فروردین) سال ۱۳۹۳ تاثیرات منفی بر سایر فعالیت اقتصادی در این کشور داشته باشد.
حسین مهرامی استاد اقتصاد در دانشگاه کابل به بی‌بی‌سی گفت که در تنظیم بودجه سال ۱۳۹۳ دولت به کمک‌های خارجی به‌دیده شک و تردید نگریسته و تلاش شده در طرح بودجه پروژه‌هایی در نظر گرفته شود که از بودجه داخلی تأمین می‌شوند و یا این‌که به پرداخت آن‌ها توسط نهادهای کمک‌کننده اطمینان صددرصد وجود دارد و یا این‌که پول فیزیکی از قبل وارد خزانه دولت افغانستان شده است.
او می‌افزاید که تعداد طرح‌های جدید توسعه‌ای در بودجه سال آینده کمتر دیده می‌شود و بیشتر به طرح‌هایی اولویت داده شده که کار آن در سال‌های گذشته آغاز شده ولی تاکنون تکمیل نشده است.
آقای مهرامی تأکید می‌کند که دولت طرح بودجه را تخصصی‌تر از گذشته تهیه کرده و احتیاط و وسواس زیادی در انتخاب منابع تأمین‌کننده بودجه در نظر گرفته است.
[↑] بودجه ملی نیست
بودجه کنونی افغانستان را تعدادی از صاحب‌نظران به‌دلیل این‌که به تولید و رشد پایدار در این کشور توجه لازم نشده، بودجه ملی نمی‌دانند. آنان معتقدند که بودجه پیشنهادی افغانستان بیشتر حالت مصرفی دارد و لذا نمی‌توان آن‌را به‌عنوان یک بودجه ملی قلمداد کرد.
عبیدالله رامین، وزیر پیشن زراعت و نماینده مردم بغلان در مجلس نمایندگان، دربارۀ بودجه سال ۱۳۹۳ به بی‌بی‌سی گفت که عدم توجه به طرح‌های بزرگ مانند مدیریت آب، محیط زیست، جنگلات و انتقالی بودن قسمت اعظم بودجه از سال‌های گذشته، چهره‌ی ملی بودن این بودجه را مخدوش کرده است.
از ۳ میلیارد دلار بودجه توسعه‌ای سال ۱۳۹۳ خورشیدی ۱.۳ میلیارد دلار آن بودجه‌ای پروژه‌های سال ۱۳۹۲ خورشیدی است که به‌دلیل اجرأ نشدن این طرح‌ها بودجه مصرف نشده و به‌سال جدید انتقال یافته است.
او افزود که اکنون یک میلیون معتاد در افغانستان وجود دارد که متأسفانه بودجه‌ای برای ساخت مراکز درمانی و ترک اعتیاد این افراد در نظر گرفته نشده و علاوه بر آن به افراد معلول که آسیب‌پذیرترین قشر اجتماع کشور هستند نیز بودجه لازم در نظر گرفته نشده است.
[↑] تجارب جدید بودجه‌سازی
شماری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که دولت افغانستان در سال‌های گذشته تجارب خوبی در زمینه طرح بودجه به‌دست آورده‌اند. تغییر تقویم بودجه از سال خورشیدی به میلادی باعث شده که دیگر بهترین فرصت برای اجرایی‌شدن بودجه که به‌دلیل اقلیم ویژه افغانستان که فصل بهار و تابستان است به‌هدر نرود.
در سال‌های گذشته بودجه در اول سال جدید خورشیدی به تصویب شورای ملی افغانستان می‌رسید که بعضی اوقات جنجال بر سر بودجه میان دولت و شورای ملی باعث می‌شد که در تمام طول فصل بهار نهادهای دولتی موفق به دریافت بودجه سال جدید نشوند.
ولی اکنون این تقویم به‌سال میلادی تغییر کرده که در صورت اختلاف میان نهادهای اجرایی و قانونگذار بر سر بودجه نیز باعث مصرف به موقع بودجه نمی‌شود.
میزان زیادی از بودجه توسعه‌ای افغانستان وابسته به کمک‌های جامعه جهانی است. ولی در سال‌های گذشته تعداد زیادی از این نهادها قادر به تحقق وعده خود نشده و قادر به انتقال پول فیزیکی به خزانه دولت و یا عقد قرارداد با تطبیق‌کنندگان نمی‌شدند اما پروژه آن‌ها بدون این‌که پولی در حساب وزارت‌خانه وجود داشته باشد در فهرست پروژه‌های آنان باقی می‌ماند که سقف بودجه را بلند می‌برد و میزام مصرف را کم نشان می‌داد.
در طرح جدید بودجه وزارت مالیه افغانستان زمانی پروژه را وارد طرح سند بودجه کرده که پول به خزانه دولت انتقال داده شود و یا قرارداد آن قبلا با تطبیق‌کنندگان به امضأ رسیده باشد.
علاوه برآن، به رئیس جمهور افغانستان اختیار داده شده که در صورتی‌که یک پروژه به‌تصویب شورای ملی افغانستان رسیده باشد، هر زمانی از سال بودجه آن‌را افزایش دهد و نیاز نیست که نهادهای تطبیق‌کننده منتظر بررسی وسط سال بودجه باشد.
[↑] سهم نهادها و وزارتخانه‌ها از بودجه ۱۳۹۳
- ۱- امنیت ۴۲ درصد
۲- زیر بنا و منابع طبیعی ۱۴ درصد
۳- آموزش و پرورش ۱۳ درصد
۴- زراعت و انکشاف دهات ۸.۳ درصد
۵- بهداشت ۴ درصد
۶- حکومتداری و حاکمیت قانون ۴ درصد
۷- اداره اقتصادی و توسعه بخش خصوصی ۲.۶ درصد
۸- مصونیت اجتماعی ۰.۸ درصد
۹- مصارف متفرقه ۱۰ درصد
وزارتخانه‌ها
- ۱- وزارت فوائد عامه (راه‌سازی) ۴۶۴ میلیون دلار
۲- وزارت توسعه روستاهای افغانستان ۴۴۴ میلیون دلار
۳- وزارت آموزش و پرورش ۹۲۹ میلیون دلار
۴- وزرات بهداشت ۲۸۵ میلیون دلار
۵- وزارت انرژی و آب ۲۲۴ میلیون دلار
۶- وزارت زراعت و آبیاری ۲۲۴ میلیون دلار
۷- شرکت ملی برق افغانستان ۱۵۴ میلیون دلار
۸- وزارت مالیه (دارایی) ۱۰۷ میلیون دلار
۹- وزارت دفاع ملی ۱۰۵ میلیون دلاروزارت امور داخله (کشور) ۸۶ میلیون دلار[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- احمد شفایی، بیش از ۴۰۰ میلیون دلار کسری بودجه افغانستان در سال ۱۳۹۳، وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش افغانستان): چهارشنبه ۱۱ دسامبر ٢٠۱٣ - ٢٠ آذر ۱٣۹٢
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش افغانستان)
