فهرست مندرجاتاقتصاد افغانستان
نظام بانکی افغانستان
[قبل] [بعد]
اداره بازرسی عمومی آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش تازه خود اعلام کرده که نظام بانکی افغانستان هنوز شکننده و بی‌ثبات است. در این گزارش آمده که قانون نظارت بر بانک‌ها به صورت سیستماتیک ضعیف است و این شامل ضعف در ظرفیت کارمندان، نظارت داخلی، حسابرسی، تحلیل اعتبارها و انطباق این فعالیت‌ها با قوانین است. بانکداری به ویژه بانکداری خصوصی در افغانستان پدیده جدیدی است و عمری کمتر از یک دهه دارد.
در این گزارش آمده که محدودیت‌ها و عدم توانمندی بانک مرکزی افغانستان بر تمام فعالیت‌های بانکی این کشور سایه افکنده و نسبت به بروز خطر یک بحران بانکی دیگر همانند بحران کابل بانک دور از انتظار نیست. نزدیک به دو سال پیش شرکای اصلی کابل بانک مقداری از سپرده‌های مالی مردم را در بازار مسکن دبی سرمایه‌گذاری کرده بودند. رکود بازار مسکن در دوبی و ایجاد این نگرانی دربارۀ سرنوشت پول‌های سرمایه‌گذاری شده باعث شد که که سیلی از مردم برای نقد کردن پول خود به کابل بانک مراجعه کنند و در نتیجه کابل بانک با کمبود نقدینگی مواجه شد
در گزارش اخیر همچنین آمده که بعد از فرمان حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان در سال ۲۰۱۱ که حضور مشاوران خارجی را در بانک مرکزی افغانستان ممنوع کرد، نهادهای آمریکایی نیز کمک‌های خود را به بانک مرکزی افغانستان متوقف کرده‌اند[۱].
[↑] بانک‌های افغانستان
بانک‌های دولتی و سال تأسیس
- بانک ملی افغان، ۱۹۳۳
- پشتنی تجارتی بانک، ۱۹۵۴
بانک‌های خصوصی و سال تأسیس
- بانک بین‌المللی افغانستان، ۲۰۰۴
- افغان یونایتد بانک، ۲۰۰۷
- آرین بانک، ۲۰۰۴
- عزیزی بانک، ۲۰۰۶
- باختر بانک، ۲۰۰۹
- غضنفر بانک، ۲۰۰۹
- نیوکابل بانک، ۲۰۱۱
- میوند بانک، ۲۰۰۸
- بانک مایکروفینانس، ۲۰۰۴
بانک‌های تجارتی خارجی سال آغاز فعالیت در افغانستان
- بانک الفلاح، ۲۰۰۵
- حبیب بانک، ۲۰۰۴
- بانک ملی پاکستان، ۲۰۰۳
- پنجاب نشنل بنک، ۲۰۰۴[٢]
[↑] وضعیت بانک‌ها
«سیگار» یا اداره بازرسی عمومی آمریکا برای بازسازی افغانستان، در گزارش تازه خود اعلام کرده است که نظام بانکی افغانستان هنوز شکننده و بی‌ثبات است.
در این گزارش آمده که برای حمایت از این بخش نیاز است بانک مرکزی افغانستان اقداماتی بیشتری را برای قانونمندی فعالیت نهادهای بانکی به‌عمل آورد.
سیگار افزوده که قانون نظارت بر بانک‌ها به‌صورت سیستماتیک ضعیف است و این ضعف در زمینه‌های مدیریتی و مالی است و در این مورد، به ضعف در ظرفیت کارمندان، نظارت داخلی، حسابرسی، تحلیل اعتبارها و انطباق این فعالیت‌ها با قوانین اشاره کرده است.
این گزارش افزوده که محدودیت‌ها و عدم توانمندی بانک مرکزی افغانستان بر تمام فعالیت‌های بانکی در این کشور سایه افکنده و در چنین وضعیتی، بروز خطر یک بحران بانکی دیگر همانند کلیک بحران کابل بانک دور از انتظار نیست.
این گزارش افزوده است که بعد از فرمان حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان در سال ۲۰۱۱ که حضور مشاوران خارجی را در بانک مرکزی افغانستان ممنوع کرد، نهادهای آمریکایی نیز کمک‌های خود به بانک مرکزی افغانستان را متوقف کرده‌اند.
سیگار افزوده که با توجه محدودیت‌ها در موارد قانونی و نبود ظرفیت لازم است به بخش نظارت مالی بانک مرکزی افغانستان کمک شود تا به استانداردهای جهانی برسند.
دفتر همکاری‌های بین‌المللی آمریکا (USAID) و وزارت خزانه‌داری این کشوراعلام کرده‌اند که به‌شرطی با این بانک همکاری فنی خواهد شد که بانک مرکزی و دولت افغانستان شرایط آنان را بپذیرد.
براساس شرایط اعلام شده، باید دولت افغانستان مطابق برنامه‌های صندوق بین‌المللی پول پیش رود.
همچنین، سهام‌داران سابق کابل بانک نباید در بخش بانکداری افغانستان به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم دخالت داشته باشند و حامد کرزی فرمانی صادر کند و به مشاوران آمریکایی اجازه فعالیت در بانک مرکزی افغانستان داده شود.
همچنین، دولت افغانستان از انتشار گزارش‌هایی حاکی از این‌که دولت آمریکا در بحران کابل بانک نقش داشته خودداری کند و این روحیه به‌وجود بیاید که وزارت خزانه‌داری آمریکا برای حمایت از بانک مرکزی افغانستان و بخش مالی افغانستان کار می‌کند.
شرط دیگر، انعقاد یاداشت تفاهمی است که در آن نقش و مسئولیت مشاوران وزارت خزانه‌داری مشخص شود.
براساس گزارش سیگار، دولت افغانستان تاکنون این شرایط را نپذیرفته و این وضعیت باعث شده است تا نهادهای بین‌المللی نیز حمایت‌های فنی اندکی در این مورد کنند.
این گزارش افزوده است که بعد از بحران کابل بانک در افغانستان، نهادهای بین‌المللی مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول تنها ارائه دهندگان حمایت فنی از بانک مرکزی افغانستان و بخش نظارت مالی این بانک هستند.
در گزارش سیگار آمده است که بانک جهانی نیز یکی از برنامه‌های حمایتی خود با بانک مرکزی افغانستان را به دلیل این‌که نتیجه لازم را در پی نداشته به حالت تعلیق در آورده است.
صندوق بین‌المللی پول نیز در حال حاضر هیج مشاوری برای بانک مرکزی افغانستان ندارد.
دولت افغانستان و بانک مرکزی تاکنون درباره این گزارش از خود واکنش نشان نداده است[٣].
[↑] بحران کابل بانک
دو سال پیش (در سال ۱٣۹۰ خورشیدی) کابل‌بانک، بزرگ‌ترین بانک خصوصی در افغانستان ورشکست شد و متعاقباً، بانک مرکزی افغانستان مدیریت آن‌را بر عهده گرفت و نام آن‌را به «کابل بانک نو» تغییر داد.
علت اصلی بروز بحران در این بانک، کاهش نقدینگی اعلام شد، زیرا سهام‌داران اصلی آن که مسئولیت اداره این بانک را به‌عهده داشتند، مبالغ هنگفتی را برای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن دبی، از کابل بانک خارج کرده بودند. تمام بدهی‌های کابل بانک حدود ۹۰۰ میلیون دلار برآورد شد[۴].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی گردآوری شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- چقدر به نظام بانکی افغانستان اعتماد دارید؟، وب‌سایت فارسی بی بی سی برای افغانستان: پنجشنبه ٠۹ ژانويه ٢٠۱۴ - ۱۹ دی ۱٣۹٢
[٢]- وضعیت بانک‌ها هنوز در افغانستان شکننده است، وب‌سایت فارسی بی بی سی برای افغانستان: پنجشنبه ٠۹ ژانويه ٢٠۱۴ - ۱۹ دی ۱٣۹٢
[٣]- همان‌جا
[۴]- همان‌جا
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی بی سی برای افغانستان
