 |
|
تاریخ یعقوبی
فهرست مندرجات
- محتوای کتاب
- منابع کتاب
- شیوه‌ی تاریخ‌نگاری
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
کتاب‌شناسی کتاب‌های اسلامی
تاریخ یعقوبی (به انگلیسی: Tarikh al-Yaqubi) از قدیم‌ترین تاریخ‌های عمومی به زبان عربی، نوشته احمد بن ابی‌یعقوب بن جعفربن وَهْب بن واضح یعقوبی است[۱]. این کتاب خلاصه‌ای است از تاریخ جهان از آغاز تا اواسط سده‌ی سوم هجری قمری[۲] که نکات آشکاری در مورد سازمان اداری و تشکیلاتی حکومت‌های سده‌ی دوم و سده‌ی سوم هجری قمری روشن می‌کند. منشی‌گری و کاتب‌بودن یعقوبی به او کمک کرد تا اطلاعات گرانبهایی را در کتاب خود بگنجاند[٣].
| ▲ | محتوای کتاب |
 |
تاریخ یعقوبی، در منابع مختلف به‌عنوان تاريخ ابن واضح، اخبار العباسية، تاريخ احمد بن يعقوب و تاريخ كبير، تاريخ عالم، تاريخ احمد بن يعقوب عباسی، تاريخ احمد بن يعقوب مصری در اخبار عباسيان و جز اين‌ها و... ياد كردهاند. اين كتاب، در ۲ جلد نوشته شده كه جلد نخست آن - که در باره‌ی تاریخ پیش از اسلام است - مقدمه‌ای داشته که در دست نیست[]. در بخش موجود کتاب، که از میانه داستان آفرینش آغاز شده، سرگذشت پیامبران از آدم تا عیسی مسیح و پس از آن تاریخچه‌ای از پادشاهان و ملل و ممالک جهان آمده است[].
مجلد دوم تاریخ یعقوبی به تاریخ اسلام اختصاص دارد[]. در آغاز این مجلد، شرح زندگی پیامبر اسلام از ولادت تا بعثت، هجرت، غزوات، سفیران عرب، کاتبان و همسران پیامبر، خطبه‌ها و مواعظ او، حجةالوداع، وفات و سپس اوصاف و نسب پیامبر آمده است[].
شرح رویدادهای روزگار نخستین جانشینان پیامبر، یعنی ابوبکر و عمر و عثمان و امام علی و امام حسن، مبحث بعدی است. سپس به دوران حکومت خلفای اموی و عباسی به ترتیب تاریخ جلوس آنان تا حوادث ۲۵۹ پرداخته شده است[].
تاریخ عباسیان نزدیک به یک پنجم کتاب را شامل می‌شود، چنانکه مسعودی[] از کتابی با عنوان تاریخ «در اخبار عباسیان و جز ایشان» یاد کرده که احتمالاً همان تاریخ یعقوبی است.[]
| ▲ | منابع کتاب |
درباره‌ی منابع مطالب و مندرجات جلد اول كتاب تاريخ يعقوبی، ابن نديم در الفهرست می‌گويد: «وی اخبار مربوط به ايران را چون طبری از كتاب محمد بن سائب كلبی بهره گرفته است»[] و به‌قول «آرتور كرستين‌سن» يعقوبی و مسعودی در مروج‌الذهب و جاحظ در التاج، ممكن است مطالب درباره‌ی درجات دربار ساسانيان را از كتاب «گاهنامك» گرفته باشند[].
| ▲ | شیوه‌ی تاریخ‌نگاری |
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی به‌رشته‌ی تحرير درآمده است.
[▲] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ۲: ...
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- سرواژه‌ی تاریخ یعقوبی، دانشنامه جهان اسلام؛ هم‌چنین: احمد بن اسحاق یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج ۲، ص ۶، چاپ بیروت.
[۲]- دانشنامه جهان اسلام، همان‌جا
[٣]- ورهرام، غلامرضا، منابع تاریخی ایران در دوران اسلامی، ص ۱٦.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□ ورهرام، غلامرضا، منابع تاریخی ایران در دوران اسلامی، تهران: انتشارات امیر کبیر، چاپ اول - ۱۳۷۱.
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ کتاب‌شناسی │ کتاب‌های اسلامی
