- واژه‌شناسی
- تعریف مجازات
- پیشینه‌ی تاریخی
- فلسفه‌ی مجازات
- انواع مجازات
- قوانین کیفری
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[حقوق کیفری] [حقوق کیفری]
مجازات یا از دیدگاه حقوقی کیفر (به انگلیسی: Punishment؛ به آلمانی: Strafe)، به تحمیل عملی رنج‌آور بر شخصی دیگر گفته می‌شود که پیامد عمل آن شخص باشد. این واژه بیشتر به تنبیهات و جریمه‌هایی اشاره دارد که مقامات قضائی برای افرادی در نظر می‌گیرند که مقررات مهم جامعه را پایمال کرده‌اند، یعنی مرتکب جرم شده‌اند.[۱]
روستای قدیمی ستوکس (stocks)، در چاپلتون، لانکاشیر (Chapeltown, Lancashire) انگستان
از لحاظ روان‌شناسی «تنبیه» به‌جای «مجازات»، به‌هر نوع محرک بیزارکننده‌ای که در کاهش نیروی (یا احتمال وقوع) پاسخ مقارن با آن، اثر فوری اما موقتی داشته باشد، بهکار می‌رود. تنبیه تحریکی است دردناک که به‌‌خاطر انجام رفتاری خاص، از طرف ارگانیسم دریافت می‌شود و عاملی است برای متوقف ساختن یا جلوگیری از بروز آن پاسخ.[٢]
بر طبق نظریّهٔ اسکینر، تنبیه نمایشی است از یک تقویت‌کنندهٔ منفی (یک محرک بیزارکننده) یا دور شدن از یک تقویت‌کننده‌ی مثبت. «بنابراین مهم‌ترین اثر تنبیه، ایجاد شرایط بیزارکننده‌ای است که از ان احتراز می‌شود...» اما اسکینر مطلب را ادامه داده، بیان می کند که تنبیه نمی‌تواند رفتار را برای همیشه نابود «اگر از تنبیه به‌طور مکرر خودداری شود، تقویت کننده‌ی شرطی منفی به خاموشی می‌گراید. در این صورت رفتار ناسازگار کم کم تقویت می‌شود و رفتار تنبیه‌شده سرانجام پدیدار می‌شود ... اگر تنبیه قطع گردد، رفتار مورد نظر ممکن است با نیروی تمام ظاهر شود.» روان‌شناسان اجتماعی این اصطلاح را در معنای وسیعی به‌صورت «تحمل عواقب ناگوار و ناخوشایند (غیر از موارد بدون پاداش) برای یک عمل بهکار می‌برند.[٣]
اصطلاح تنبیه را موقعی می‌توان بهتر درک کرد که رابطهٔ آن‌را با اصطلاح «پاداش» در نظر گرفت. تنبیه از لحاظ تأثیری که بر فرد دارد، عیناً متضاد پاداش نیست. در حالی که پادایش احتمال وقوع پاسخ به‌خصوصی را «به‌طور دائم» افزایش می‌دهد، تنبیه فقط یک اثر «موقتی» بازدارنده در بروز پاسخ به‌خصوص دارد.[۴]
[↑] واژه‌شناسی
[↑] تعریف مجازات
[↑] پیشینه‌ی تاریخی
[↑] فلسفه‌ی مجازات
[↑] انواع مجازت
از انواع کیفر می‌توان به کیفرهای سالب حیات یعنی اعدام (از جمله سنگسار و به صلیب کشیدن)، کیفرهای بدنی مانند تازیانه، کیفرهای سالب آزادی مانند حبس، کیفرهای محدودکننده آزادی مانند تبعید، کیفرهای محروم‌کننده از حق مانند انواع محرومیت‌ها و ممنوعیت‌ها، کیفرهای مالی مانند جزای نقدی و مصادره اموال، کیفرهای سالب حیثیت مانند اعلام نام شخص از رسانه‌ها و قصاص یعنی انجام جنایتی که شخص مرتکب شده بر خود او اشاره کرد.[محمدعلی اردبیلی، حقوق جزای عمومی، ج ۲، صص ۱۵۱-۱۷۶] به‌طور کلی، از دیدگاه حقوقی، مجازات چنین دسته‌بندی شده است:
- اعدام
- تنبیه‌های بدنی
- مجازات زندان
[↑] قوانین کیفری
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: کارل برونو لدر، مجازات اعدام (منشأ، تاریخ، قربانیان): بخش نخست | بخش دوم | بخش سوم | بخش چهارم | بخش پنجم | بخش ششم | بخش هفتم | بخش هشتم | بخش نهم | بخش دهم
پيوست ٢: سخیداد هاتف، مجازات تجاوز در سنت افغانی
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- کیفر، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[٢]- گولد و کولب، فرهنگ علوم اجتماعی، ص ٢٧٠
[٣]- همان‌جا
[۴]- همان‌جا
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ محمدعلی اردبیلی، حقوق جزای عمومی (جلد دوم)، تهران: نشر میزان، چاپ پنجم - ۱۳۸۳، شابک ۹٦۴-۵۹۹٧-۱۱-۹ (ISBN)
□ گولد و کولب، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه‌ی محمدجواد زاهدی، تهران: نشر مازیار، چاپ دوم - ۱۳۸۴
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
