 |
|
داعش در افغانستان
مرگ ملا عبدالرئوف
فرمانده داعش در افغانستان کشته شد
در خبرنامه این اداره آمده است که ملا عبدالرئوف در ولسوالی کجکی ولایت هلمند حوالی بعد از ظهر روز ٢٠ بهمن ۱۳۹۳، با ۵ تن از افرادش کشته شد. خبرهای دیگر حاکی از آن است که ملا عبدالرئوف در نتیجه حمله هواپیمای بدون سرنشین کشته شده است. ملا عبدالرئوف یک فرمانده پیشین طالبان بود که اخیراً اعلام کرد که به داعش پیوسته است.
بزرگان محلی در شمال هلمند به بی‌بی‌سی گفته‌اند که یک ماشین در حال عبور از بیابان هدف یک حمله هوایی قرار گرفت و تخریب شد. ماشین حامل این افراد مملو از مهمات بوده و در نتیجه انفجار این مهمات همه سرنشینان آن کشته شده‌اند.
دیوید لاین گزارشگر بی‌بی‌سی در کابل می‌نویسد که ملا عبدالرئوف پس از آن‌که با رهبری طالبان اختلاف پیدا کرد، پرچم سیاه داعش را به اهتزاز در آورد. او سپس به‌عنوان معاون رهبری داعش در «خراسان» از سوی این گروه معرفی شد.
ملا عبدالرئوف اخیراً با انتشار ویدیویی که گمان می‌رود در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان تهیه شده باشد، با ابوبکر البغدادی رهبر داعش اعلام بیعت کرد
گزارشگر بی‌بی‌سی می‌افزاید که هیچ نهاد مستقلی تأیید نکرده که داعش در افغانستان حامیان زیادی دارد.
ملا عبدالرئوف اخیراً با انتشار ویدیویی که گمان می‌رود در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان تهیه شده باشد، با ابوبکر البغدادی رهبر داعش اعلام بیعت کرد و در مقابل بغدادی نیز با ارسال پیامی بیعت او را پذیرفت. این نخستین‌باری است که یک فرمانده داعش در افغانستان کشته می‌شود.
| ▲ | پرچم‌دار داعش در افغانستان چه کسی بود؟ |
کشته شدن ملاعبدالرئوف، معاون رهبری گروه موسوم به دولت اسلامی در «خراسان»، که در هلمند افغانستان هدف قرار گرفت و کشته شد، گمانه‌زنی‌ها و شایعات در مورد حضور گروه داعش را روشن کرد و مشخص کرد که داعش در افغانستان حضور دارد.
همین هفته‌های پیش مقام‌های ارشد دولت و مسئولان وزارت امور داخله (کشور) افغانستان موجودیت گروه داعش در این کشور را تکذیب کردند اما حالا روشن شد که گروه داعش در جایی از مرز میان پاکستان و افغانستان مشغول سربازگیری است و به افرادی هم پول و امکانات و پشتوانه داده که پرچم این گروه را بلند نگه دارند.
از آن جمله در کم‌وبیش یک ماه قبل، ویدیوی فردی به‌نام ملا عبدالرئوف که با لقب «خادم» شناخته می‌شود، بیرون شد که در آن مردی با دستار و ریش سیاه زیر پرچم گروه داعش صحبت می‌کند و از حضور داعش در منطقه خبر می‌دهد.
اما عبدالرئوف کسی که تا دیروز پرچم‌دار داعش در افغانستان بود، کیست؟ چگونه به شورشگری روی آورد و در سال‌های اخیر مشغول چه بود و چه شد که «مسئول گروه داعش در حوزه جنوب غرب افغانستان» شد؟
گروه دولت اسلامی اخیراً اعلام کرده بود که ملا عبدالرئوف معاونیت رهبری این گروه را در منطقه «خراسان» عهده‌دار است. وحید مژده از افراد آگاه در مورد مسایل گروه طالبان می‌گوید که اصطلاح خراسان از دید گروه داعش ظاهراً برای منطقه‌ای یاد می‌شود که گروه داعش آن‌را جز قلمرو خود خوانده و شامل «کل افغانستان، یکی از ایالت‌های پاکستان، استان خراسان ایران و کشورهای شمال افغانستان» است.
با این حال، ملا عبدالرئوف باید از افراد خیلی نزدیک و مورد اعتماد گروه داعش بوده باشد که این همه مسئولیت کلیدی به او سپرده شده بود.
سال تولد ملا عبدالرئوف روشن نیست اما یافته‌های امنیت ملی افغانستان نشان می‌دهد که او در روستای «آذان» ولسوالی کجکی هلمند زاده شده و مربوط قبیله علیزی است.
سازمان اطلاعاتی افغانستان می‌گوید ملا عبدالرئوف به‌نام خادم شهرت داشت و در سال‌های جنگ افغانستان بارها تغییر جهت داده و از یک جریان به جریان دیگر رفته است.
| از حزب اتحاد اسلامی سیاف تا شورای کویته |
رحمت‌الله نبیل رئیس امنیت ملی افغانستان می‌گوید که در یک ماه گذشته یکی از اهداف عمده نیروهای امنیتی افغانستان ملا عبدالرئوف بود که سرانجام در ۲۰ دلو (بهمن) در زادگاهش در ولایت جنوبی هلمند افغانستان در اثر راه‌اندازی عملیات ویژه‌ی نظامی کشته شد.
یک پای ملا عبدالرئوف معلول بود. امنیت ملی افغانستان در بیوگرافی‌ای که در مورد این فرمانده شورشیان به رسانه‌ها فرستاده گفته که او در دوران جهاد (دهه هشتاد) عضویت جریان «اتحاد اسلامی برای آزادی افغانستان» را داشت. رهبر این جریان عبدالرب رسول سیاف بود که بر علیه حزب دموکراتیک افغانستان و نیروهای ارتش شوری می‌جنگید که سال‌ها بعد و پس از سقوط طالبان در اوایل حکومت حامد کرزی نام آن را به تنظیم دعوت اسلامی افغانستان تغییر داد.
روشن نیست که سمت ملا عبدالرئوف در این جریان چه بود و چه مسئولیت‌هایی داشت اما به ادامه درگیری‌های داخلی در افغانستان او در اوایل دهه نود به «تحریک اسلامی طلبای کرام» (گروه طالبان امروزی) پیوست و گفته می‌شود که مسئول یکی از واحدهای نظامی گروه طالبان در ولایت غربی هرات بود.
وحید مژده که در زمان گروه طالبان با این گروه کار کرده و از نزدیک با این جریان آشنایی دارد، می‌گوید که در آن زمان ملا عبدالرئوف برای مدتی فرمانده قول اردو (واحد) ارتش طالبان در هرات بوده است.
آقای مژده می‌گوید که در آن‌زمان تعداد زیادی از جنگجویان عرب هم در هرات حضور داشتند، از جمله ابو مصعب الزرقاوی بنیادگرای اردنی که ظاهراً ملا عبدالرئوف هم با آن‌ها روابطی داشت.
| گوانتانامو و شورای نظامی کویته |
اداره‌ی امنیت ملی افغانستان در بخشی از معرفی ملا عبدالرئوف نوشته که او در زمان گروه طالبان عضویت رهبری شورای نظامی کویته را داشت و به ترتیب والی نام نهاد گروه طالبان برای ولایت ارزگان افغانستان و عضو کمیسیون اطلاعات گروه طالبان بود و مشاوریت ویژه ملا محمدعمر رهبر گروه طالبان را هم در کارنامه خود دارد.
شورای نظامی کویته، که گمان می‌رود در مرکز ایالت بلوچستان پاکستان است به شورای رهبری گروه طالبان افغان گفته می‌شود که مرجع تصمیم‌گیری‌های گروه طالبان به‌شمار می‌رود. منابع آگاه می‌گویند که او مدتی معاون شورای نظامی کویته نیز بوده است.
ملا عبدالرئوف در اوایل سال ۲۰۰۱ پس از فروپاشی گروه طالبان، توسط نیروهای آمریکایی (احتمالاً در شمال افغانستان) به ظن داشتن روابط با رهبر گروه طالبان بازداشت شد و شش سال در بازداشتگاه بگرام و زندان گوانتانامو زندانی بود که پس از آزادی در سال ۲۰۰۷ دوباره به گروه طالبان پیوست.
وحید مژده کارشناس مسایل گروه طالبان می‌گوید که ملا عبدالرئوف از افراد نزدیک و مورد اعتماد ملا محمدعمر رهبر گروه طالبان بود. او می‌گوید که «دلیل نزدیکی او به رهبر گروه طالبان افغانی دو موضوع بود. یکی سلفی بودن ملا عبدالرئوف (چون رهبر گروه طالبان می‌خواست به هم‌فکران عربی خود بگوید که تبعیض قایل نیست) و دیگر گذراندن در زندان گوانتانامو که خود مزیت به‌شمار می‌رود؛ بود.»
| کناره‌گیری از صف طالبان و بیعت با داعش؟ |
منابع امنیت ملی افغانستان می‌گویند که روابط ملا عبدالرئوف اخیرا با رهبری گروه طالبان تیره شده بود و «از رهبری شورای کویته به حاشیه کشیده شده بود.»
بررسی‌های امنیت ملی می‌رساند که ملا عبدالرئوف در ماه عقرب (آبان) امسال با گذرنامه و ویزای جعلی ابتدا به ایران سفر کرده و از آن‌جا برای ادای مراسم مذهبی به کربلا رفته است و در عراق با نمایندگان گروه دولت اسلامی دیدار کرده و پشتیبانی آن‌ها را کسب کرده بود.
امنیت ملی می‌گوید که ملا عبدالرئوف در یکی دو ماه اخیر با ۱۰۰ نفر از افراد خود از راه بهرامچه ولسوالی دیشو هلمند به ولسوالی کجکی این ولایت (زادگاهش) آمده و به‌جلب و جذب فرماندهان گروه طالبان در ولایت‌های هلمند، فراه و برخی دیگر از ولایت‌ها پرداخته و موفق شده بود که با گروهی از سلفی‌های ولسوالی بکواه فراه رابطه ایجاد کند.
امنیت ملی می‌گوید که او فرماندهان محلی گروه طالبان در ولسوالی کجکی را در بدل پنجاه هزار کلدار پاکستانی (پانصد دلار) و هر یک از سرگروه‌های طالب را در برابر ۱۵ هزار افغانی استخدام می‌کرد.
هم امنیت ملی و هم منابع نزدیک به گروه طالبان می‌گویند که او در این مدت‌کوتاه با طالبان محلی درگیر شده و اختلافاتی در محل بین افراد او و سایر شورشیان به میان آمد.
| آیا او واقعا معاون رهبری داعش بود؟ |
گروه داعش هنوز در مورد کشته شدن ملا عبدالرئوف چیزی نگفته و تاکنون روشن نیست که ملا عبدالرئوف یگانه سرگروه داعش در افغانستان بود یا این‌که این گروه در نقاط مختلف افغانستان نیز نماینده‌ها و اعضا دارد. اما دولت افغانستان به ملا عبدالرئوف عنوان «مسئول گروه داعش در حوزه جنوب غرب» را داده و این می‌رساند که او تنها در کنجی از افغانستان به داعش کار می‌کرد و حضور نماینده‌هایی مثل او و افراد دیگر گروه داعش در افغانستان محال نیست.
وحید مژده می‌گوید که ملا عبدالرئوف تا آخرین لحظاتی هم که زیر پرچم داعش کشته شد، در مورد انتخاب از میان دو گزینه (طالبان و داعش) تردید داشت و دل نادل بود.
آقای مژده می‌گوید که از افراد مهم گروه طالبان شنیده که پس از این‌که ملا عبدالرئوف با گروه داعش بیعت کرد، هیاتی از سوی رهبری گروه طالبان به ولایت هلمند فرستاده شد تا با ملا عبدالرئوف صحبت کنند و او را متقاعد کنند که خود را از گروه داعش دور بگیرد و دوباره به صف طالبان بازگردد که «جواب ملا عبدالرئوف سکوت بود.»
وحید مژده می‌گوید که در حال حاضر شمار زیادی از افراد مهم گروه طالبان از جمله ملا دادالله زیر فشار قرار گرفته‌اند تا به شکل جعلی هم که شده پرچم خود را از سفید به سیاه بدل کنند.
او می‌گوید که حالا دولت افغانستان و پاکستان از گروه طالبان استفاده می‌کنند تا ترفندهای خود را در روند صلح پیاده کنند. «پاکستان می‌خواهد افرادی را از صف طالبان بیرون کند و آن‌ها را به‌عنوان مذاکره‌کنندگان صلح به افغانستان معرفی کند و افغانستان هم بعد از آن‌که آمریکا گفت دیگر طالبان را دشمن خود نمی‌داند، سعی کرده که با استفاده از فرصت گروه طالبان را با برجسته کردن حضور داعش به حاشیه براند.»
آقای مژده هدف همه این تلاش‌ها را ضعیف نشان دادن سطح رهبری گروه طالبان عنوان می‌کند و می‌گوید که سعی جریان دارد که رهبری طالبان چند پارچه وانمود شود.
به نظر این کارشناس افغان در افغانستان گروه‌ها و گروهک‌های زیادی جدا از طالبان فعال هستند که پیام‌ها و خط مش گروه دولت اسلامی می‌تواند برایشان جذاب باشد و داعش را که راهبرد جهانی دارد نسبت به گروه طالبان که بیشتر در افغانستان متمرکز است؛ ترجیح دهند.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پی‌نوشت‌ها
ملا عبدالرئوف فرمانده داعش در افغانستان کشته شد، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: دوشنبه ٠۹ فوریه ٢٠۱۵ - ٢٠ بهمن ۱۳۹۳
پرچم‌دار داعش در افغانستان چه کسی بود؟، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: چهارشنبه ۱۱ فوریه ٢٠۱۵ - ٢٢ بهمن ۱۳۹۳
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی
