 |
|
پیوند رحم
پزشکی جراحی
پیوند رحم (به انگلیسی: Uterus transplantation یا Womb transplant)، از نوع پیوند آلوگرافت است که بین دو جاندار از یک گونه واحد که از نظر ژنتیکی با هم یکسان نیستند، انجام می‌شود. در پزشکی، معمولاً بیشتر پیوندها از همین نوع است.
عمل پیوند رحم در میان زنانی که به‌طور مادرزاد از این عضو محروم هستند یا رحم آنان در اثر بیماری حذف شده است، انجام می‌شود.
| ▲ | پیشینه‌ی تاریخی |
در سال ۱٨۹٦ میلادی، امیل کناور (Emil Knauer)، زن ٢۹ ساله اتریشی، که در یکی از درمانگاه‌های زنان و زایمان وین خدمت می‌کرد، برای عمل اتوترنس‌پلنت تخمدان (عمل پیوند رحم) روی خرگوش اطلاعات گردآوری کرد. این اطلاعات، به بررسی علمی پیوند رحم در سال ۱۹۱٨، منجر شد.
در سال‌های ۱۹٦۴ و ۱۹٦٦، اراسلان (Eraslan)، هامرنیک (Hamernik) و هاردی (Hardy)، در مرکز پزشکی دانشگاه میسیسیپی، که در جکسون، مرکز ایالت میسیسیپی واقع است، اقدام به عمل اتوترنس‌پلنت رحم سگ و سپس، بارداری آن کردند.
در سال ٢٠۱٠، دیاز گارسیا (Diaz-Garcia) و همکاران او، در گروه زنان و زایمان، دانشگاه گوتنبرگ در سوئد، برای اولین بار در جهان، موفق به پیوند رحم آلوژنیک در یک موش صحرایی شدند، که با بارداری و زایمان فرزندان سالم همراه بود.
در سال ۱۹٣۱ در دانمارک، لیلی البه (Lili Elbe)، یک زن تراجنسیتی، سه ماه پس از پیوند رحم، به سبب این که بدن او رحم پیوندی را رد کرد، درگذشت. او اولین کسی است که تغییر جنسیت داد و مورد عمل پیوند رحم قرار گرفت.
با این حال، در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای پیوند رحم در میان زنانی که به‌طور مادرزاد از این عضو محروم بوده یا در اثر بیماری مجبور به حذف آن شده‌اند، انجام شده است. به گفته دکتر ریچارد اسمیت، متخصص زنان و زایمان در بیمارستان همراسمیت لندن، از دهه ۱۹٧٠ تعدادی از تیم‌های تحقیقاتی در سراسر دنیا امکان انجام عمل پیوند رحم را بررسی کرده‌اند. اکثریت این تحقیقات طی ده‌های ۱۹٦٠ و ۱۹٨٠ انجام شده و طی آن امکان پیوند تخمدان، رحم، گردنه رحم را در پستانداران مختلف بررسی کرده است.
به‌رغم این، با در دسترس قرار گرفتن لقاح مصنوعی در شرایط آزمایشگاهی، که نخستین‌بار در سال ۱۹٧٨، توسط دکتر رابرت ادواردز، در انگلستان انجام شد، تحقیقات روی پیوند رحم به تعویق افتاد. اما، از دهه ۱۹۹٠، پیشرفت‌های بسیاری در زمینه پیوند و پزشکی اندام تناسلی و تولید مثل صورت گرفته است.
در سال ٢٠٠٢، پزشکان در عربستان سعودی یک مورد پیوند رحم در انسان را انجام دادند؛ اما بدن بیمار بیشتر از سه ماه این عضو پیوندی را تحمل نکرد. رحم مذکور، از اهداکننده‌ای زنده به بیمار منتقل شده بود. ریچارد اسمیت، در اکتبر ٢٠٠۹، در کنفرانس «انجمن آمریکایی باروری» در آتلانتا گفت: «دلیل موفق نبودن پیوندی که در عربستان سعودی انجام گرفته بود، ناآگاهی جراحان از پیوند درست رگ‌ها بوده است.»
دانشمندان بریتانیایی در جریان این کنفرانس اعلام کردند «راهی را برای پیوند موفقیت‌آمیز رحم پیدا کرده‌اند.»[*]
در تحقیقی که در کالج سلطنتی دامپزشکی در لندن انجام گرفت، به پنج خرگوش با روشی که به رگ‌های اصلی، از جمله آئورت متصل است، رحم پیوند زده شد. دو خرگوش تا ۱٠ ماه زنده ماندند و معایناتی که بعد از مرگشان روی آن‌ها انجام شد، نشان داد پیوند رحم‌ها موفق بوده است. در آن زمان، دانشمندان گفتند «احتمالاً جراحی و پیوند رحم در انسان‌ها تا دو سال دیگر امکان‌پذیر خواهد شد.» قبل از آن، پیوند رحم در حیوانات از جمله در خوک و در میمون انجام گرفته بود؛ اما محققان بریتانیایی معتقد بودند که روش جدید آن‌ها دنیای پزشکی را یک گام به پیوند موفق رحم در انسان نزدیک‌تر کرده چون همه رگ‌های اصلی از جمله آئورت پیوند زده شده است.
در ۹ اوت ٢٠۱۱، برای نخستین‌بار در جهان، پیوند رحم توسط تیم جراحان بیمارستان دانشکده پزشکی دانشگاه آک‌دنیز در آنتالیای ترکیه، به ریاست دکتر عمر اوزکان، متخصص جراحی پلاستیک آن بیمارستان، طی یک عمل جراحی ده ساعته که در آن، رحم جسد یک زن متوفی را به زنی زنده، به‌نام «دریا سرت» (Derya Sert) پیوند زدند، با موفقیت انجام گرفت. دریا سرت که بیست و یک سال سن داشت، بدون رحم متولد شده بود. در ۱٢ آوریل ٢٠۱٣، دانشگاه آک‌دنیز اعلام کرد که این زن، پس از آن‌که پزشکان یک جنین را با استفاده از تخمک‌های خودش داخل رحم وی قرار دادند، باردار شد. اما این تلاش، با پایان غم‌انگیز سقط جنین پس از هشت هفته بارداری مواجه شد.
در سال ٢٠۱٢، محققان دانشگاه گوتنبرگ سوئد در قالب یک آزمایش تجربی برای بررسی امکان پیوند رحم و باردار شدن، ۹ زن را تحت عمل پیوند رحم قرار دادند. این تحقیقات با هدف کمک به فرزنددار شدن افرادی که از بدو تولد فاقد رحم بوده یا آن‌هایی که به‌دلیل ابتلا به سرطان رحم خود را از دست داده‌اند، انجام می‌شد.
این زنان، رحم اهدایی را از مادر یا خویشاوندان نزدیک خود دریافت کردند، با این حال، پزشکان مجبور به خارج کردن دو رحم به‌دلیل بروز برخی عوارض جانبی شدند. به‌هر صورت، در این تلاش، پیش از انجام عمل پیوند، با استفاده از روش لقاح خارج رحمی (آی‌وی‌اف) تخمک فرد با اسپرم بارور شد؛ سپس رویان در رحم چهار بیمار تحت پیوند قرار داده شد.
دکتر «ماتیاس برانشتورم» از متخصصان زنان و زایمان و سرپرست تیم تحقیقاتی معتقد بود که از مجموع چهار نفر، دو نفر از شانس بالایی برای بارداری برخوردار هستند و دو نفر دیگر احتمالاً هرگز باردار نخواهند شد.
در نهایت، در کتبر ٢٠۱۴، برای اولین‌بار در تاریخ پزشکی جهان یکی از زنان سوئدی نوزادی به‌دنیا آورد که در رحم پیوندی رشد کرده بود. نوزاد که در ماه سپتامبر و زودتر از موعد به‌دنیا آمد، پسر است و ۱ کیلو و ۸۰۰ گرم وزن داشت. مادر این نوزاد زنی ۳۶ ساله است که بدون رحم متولد شده است. او به لطف پیوند رحم دوست ٦۰ ساله‌اش به بدن خود، مادر شدن را تجربه کرد.
| ▲ | عمل پیوند رحم |
اختلالات مادرزاد و بیماری سرطان از جمله عواملی هستند که می‌توانند بر رحم زن و توانایی بارداری وی تاثیر منفی بگذارند.
زنانی که از بدو تولد، فاقد رحم هستند، مشکلی است، که از هر ۴۵٠٠ دختر نوزاد، یک نفر بدان دچار می‌شود. افزون بر این، هزاران زن نیز در نتیجه سرطان یا سایر بیماری‌ها این عضو را از بدن خود خارج کرده و بارداری آن‌ها دیگر میسر نیست.
| ▲ | نگارخانه |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ پزشکی │ جراحی │ پیوند اندام
