 |
|
سکاها
فهرست مندرجات
- واژه‌شناسی
- خاستگاه و منشأ تباری
- قلمرو جغرافیایی
- پیشینه‌ی تاریخی
- زبان و ادبیات
- دین و مذهب
- فرهنگ و هنر
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
قوم‌های کهن تورانی
سکاها (به انگلیسی: Scythians یا Scyth یا Saka یا Sakae یا Sacae یا Sai یا Iskuzai یا Askuzai)، که با نام‌های متفاوت آلان‌ها، سکیت‌ها، و ماساژت‌ها نیز شناخته می‌شوند، شاخه‌ای تورانی از مردم کوچ‌نشین آریایی‌تبار است که آریایی‌ها خود شاخه‌ای شرقی اقوام هندواروپایی می‌باشند. هرچند از نظر خاورشناسان، قوم آریایی به دو شاخه‌ای هندی و آریانی دسته‌بندی می‌شوند و سکاها جز شاخه‌ای آریانی (یا ایرانی) هستند، اما از نظر اسطوره‌های آریایی، این قوم به‌دسته‌های آریانی، تورانی و هندی بخش می‌شوند.
سکاها، که در دو سوی دریای خزر، دشت‌های جنوب روسیه و ماوراءالنهر می‌زیستند، قدمت تاریخی آن‌ها، به سده‌ی هشتم پیش از میلاد مسیح بر می‌گردد. در نوشته‌های هرودوت، بقراط، ارسطو، استرابون، و بطلمیوس اطلاعاتی پراکنده و مختصر در مورد سکاها داده شده است.
| ▲ | واژه‌شناسی |
سَکَ یا سَکا نامی است که در منابع قدیمی برای سکاهایی که از طرف آسیای میانه با آریانی‌ها سروکار داشتند، به‌کار رفته است. سکاها یا سک‌ها در زبان‌های اروپایی به سیت معروف هستند. نام این قوم در زبان فارسی باستان چنان‌که در کتیبه‌های هخامنشی نگاشته شده است، Saka و در زبان آشوری Ishguza و در زبان یونانی Σκύθης یا Σκύθοι (با تلفظ Skuthai) ثبت شده و همین واژه است که در برخی از زبان‌های اروپایی امروز به‌گونه‌ی Scythe نوشته می‌شود. برخی از نویسندگان ایرانی آن را از روی املا و واگفت اروپایی گاهی اسکیث و گاهی سیت می‌نویسند.
سکاها در نوشته‌های هرودوت، به سکیث مشهور هستند. در زبان یونانی، سکیث به‌معنای پیاله است، از این‌رو، یونانی‌ها آن‌ها را افرادی پیاله‌به‌دوش می‌نامیدند. هرودوت می‌افزاید که سکاهای اروپایی خود را سکلتث (Secolotes) می‌نامیدند. همین واژه در زبان‌های اروپایی به سیت (Scythe) تبدیل شده است.
در مورد ریشه‌شناختی نام «سکا» نظریات متفاوتی ارائه شده است. عده‌ای نام «سکا» را واژه‌ای عام می‌دانند که به کوچندگان یا کسانی که یکجانشین نبوده‌اند، اطلاق می‌شده است. عقیده گروه دیگر که بر آن است تا این نام را به «کمانداران» ربط دهد، چندان منطقی به‌نظر نمی‌رسد (لوکوک، چ ۱٣٨٠، ص ۱۵٣)؛ ولی پروفسور بیلی می‌گوید این کلمه به‌معنای «مردان» است. و از ریشه‌ی «سک» (Sak) به‌مفهوم «نیرومند بودن» آمده است. (فرای، چ ۱٣٦٨، ص ٢٧۱؛ بهزادی، چ ۱٣٨٢، ص ۴٠)
| ▲ | خاستگاه و منشأ تباری |
...
| ▲ | قلمرو جغرافیایی |
| ▲ | پیشینه‌ی تاریخی |
| ▲ | زبان و ادبیات |
| ▲ | دین و مذهب |
| ▲ | فرهنگ و هنر |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
تورانیان اصلی از تبار سکاها در عصر اوستا هستند. رجوع شود به:
□ Edward A Allworth, Central Asia: A Historical Overview, Duke University Press, 1994. pp 86.
□ I. M. Diakonoff, The Paths of History, Cambridge University Press, 1999, p. 100: Turan was one of the nomadic Iranian tribes mentioned in the Avesta. However, in Firdousi’s poem, and in the later Iranian tradition generally, the term Turan is perceived as denoting ‘lands inhabited by Turkic speaking tribes.
□ According to Prof. Gherardo Gnoli: »Iranian tribes that also keep on recurring in the Yasht, Airyas, Tuiryas, Sairimas, Sainus and Dahis«. G. Gnoli, Zoroaster's time and homeland, Naples 1980
پیرنیا، حسن، ایران باستان، ج ۱، ص ۵۷۷
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ ...
