 |
|
ایران و جنگ سوریه
شیعیان افغانستان و پاکستان در جنگ سوریه
فهرست مندرجات
◉ ایران و جنگ سوریه
◉ شیعیان افغانستان و پاکستان در جنگ سوریه
◉ يادداشت‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
.
ایران و جنگ سوریه
جنگ سوریه، که از ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی (۶ بهمن ۱۳۸۹ خورشیدی) آغاز شده است که تأثیرگرفته از تحولات سیاسی منطقه خاورمیانه موسوم به بهار عربی است. ارتش آزاد سوریه که در سال ۲۰۱۱ توسط نظامیان جداشده از ارتش سوریه تشکیل شد، جبهه نصرت که قبلاً شاخه رسمی القاعده در سوریه بود، از القاعده جدا شد و در سال ۲۰۱۶ نام خود را به جبهه فتح شام تغییر داد، و جبهه اسلامی ائتلافی از چندین گروه اسلام‌گرای سلفی، مهمترین گروه‌های اپوزیسیون سوریه هستند. به‌علاوه، حکومت سوریه نیز از پشتیبانی و حضور نیروهای ایران، روسیه، شبه‌ی نظامیان شیعه عراقی و حزب‌الله لبنان برخوردار بوده است.
در این میان، در ایران موضع‌گیری‌های متفاوتی نسبت به درگیری‌های سوریه نشان داده شده است. از طرفی گروه‌های اصلاح‌طلب، جنبش سبز و گروه‌های اپوزیسیون جمهوری اسلامی با صدور بیانیه‌هایی، همراهی خود با «انقلاب مردم سوریه» را نشان دادند و از طرف دیگر جمهوری اسلامی بر پشتیبانی خود از بشار اسد و حکومت فعلی ادامه داده است. البته این موضع‌گیری‌ها در تغییر سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به حکومت اسد تأثیری نداشت و در نهایت پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از بشار اسد سبب شد تا نیروی انتظامی ایران همراه با اسماعیل احمدی‌مقدم و احمدرضا رادان، فرمانده و جانشین فرمانده این نیرو، به اتهام کمک به دولت بشار اسد در سرکوب معترضان سوریه از سوی دولت آمریکا تحریم شوند. مقامات آمریکایی نیز در روز ۲۳ دی ماه ۱۳۹۰ اعلام کردند که دولت جمهوری اسلامی ایران توسط قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای کمک به سرکوب اعتراضات ضد حکومتی در سوریه، سلاح در اختیار دولت بشار اسد قرار می‌دهد. از سوی دیگر، اسماعیل قاآنی، جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه، حضور نظامی ایران در سوریه را تأیید کرد و گفت این دخالت برای جلوگیری از «کشتار مردم» است.
محمود نبویان نماینده مجلس ایران، در ۲۳ بهمن ۹۲ گفت: «۱۵۰ هزار سوری را به ایران آوردیم و به آن‌ها آموزش نظامی دادیم و ۱۵۰ هزار نفر را همان‌جا آموزش داده و ۵۰ هزار نیروی حزب‌الله را به آن‌جا فرستادیم.» هم‌چنین جواد کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی ایران در ۱۲ آبان ۹۲ در مشهد گفت: «صدها گردان از ایران در سوریه وجود دارد، هر چند خبر پیروزی‌های ارتش سوریه را از زبان یک فرمانده سوری می‌شنوید، اما پشت‌پرده آن نیروهای ایرانی قرار دارند.» این سخنان، تکذیب رمضان شریف، مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران را به‌دنبال داشت که گفت: «ایران هیچ‌گونه گردان سازمانی در سوریه ندارد و تنها برای انتقال تجارب دفاعی خود به مدافعان این کشور حضور مستشاری دارد». تا بهمن ماه ۹۲، مطابق آنچه به‌صورت رسمی اعلام شده است، دست‌کم ۱۵ نفر از اعضای سپاه پاسداران در سوریه کشته شده‌اند. افزون بر این، سپاه پاسداران به آموزش و اعزام اتباع خارجه مقیم ایران برای جنگ در سوریه می‌پردازد که از میان آن‌ها مطابق اعلان رسمی، تا آذر ۹۲، تعداد ۱۰ نفر از اتباع افغان در سوریه کشته و در ایران دفن شده‌اند.
با این حال، اتاق‌خبر از شبکه‌ی تلویزیونی من‌وتو زیر عنوان «ایران شیعیان افغانستان و پاکستان را در جنگ سوریه به‌خدمت گرفته» خبر می‌دهد: بر اساس شواهد، انگیزه‌های مذهبی و مالی از علل اصلی تمایل این افراد برای جنگ در سوریه عنوان شده‌اند، بر این اساس ایران هم‌چنین وعده‌ی اعطای اقامت دائم به افغانیان مقیم ایران به‌منظور شرکت در جنگ سوریه داده و در حدود ٦ هزار شهروند افغانستان و صدها شهروند پاکستان برای جنگ در سوریه به‌خدمت ایران درآمده‌اند.
یش از هزاران شهروند شیعه افغانستان و پاکستان برای جنگ در سوریه توسط ایران به خدمت گرفته می شوند.
گزارش‌های منتشر شده در این زمینه نشان می‌دهند که این افراد با وعده‌های حقوق ماهانه تا ٦۰۰ دلار و نیز امکان برخورداری از مسکن و اشتغال در ایران پس از بازگشت از سوریه به‌خدمت ایران در می‌آیند.
اگرچه این افراد بارها از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی حمایت شده‌اند اما نگرانی‌هایی در مورد بازگشت این افراد به کشورهای‌شان به‌دلیل مشکلاتی که ممکن است ایجاد کنند وجود دارد. چرا که جنگ‌های فرقه‌ای در این دو کشور سابقه‌ای طولانی داشته و این نگرانی وجود دارد که بازگشت آنان سبب شعله‌ور شدن بیش‌تر درگیری‌های فرقه‌ای در این کشور شود.
احسان قانی رییس مرکز ضد تروریسم پاکستان نیز با اعلام این‌که تعداد دقیق افرادی که از پاکستان برای شرکت در جنگ به سوریه می‌روند مشخص نیست، گفته نگرانی اصلی پاکستان زمانی است که این افراد از جنگ باز گردند.
به گفته ایرج توماج، محقق ایرانی بنیاد آمریکایی دفاع از دموکراسی، تعداد دقیق افراد به خدمت گرفته شده توسط ایران روشن نیست اما شمار افغانیان حاضر در جنگ سوریه به ٦ هزار نفر می‌رسد؛ در حالی‌که تعداد شهروندان پاکستانی عضو تیپ زینبیون در حدود صدها نفر است.
به گفته او حملات نسبت داده شده به گروه تروریستی دولت اسلامی خراسان از گروه‌های وابسته به داعش علیه شیعیان اقلیت در افغانستان عملاً به‌نفع افرادی است که در سوریه در حمایت از بشار اسد می‌جنگند.
در همین زمینه گزارش‌ها حاکی از ترس و وحشت شیعیان افغانستان از افزایش خشونت‌ها و جنگ‌های فرقه‌ای داشته و مساجد متعلق به شیعیان که در گذشته مملو از جمعیت بود در نماز جمعه هفته اخیر بسیار کم جمعیت بوده‌اند.
یکی از شهروندان کابل با اشاره به انتقام‌جویی گروه تروریستی داعش از شیعیان افغانستان در این باره می‌گوید که از ایران خواهش می‌کنیم شیعیان افانستان را به سوریه نفرستند چون داعش انتقام آن را از ما می‌گیرد.
شیعیان پاکستان نیز از این اقدامات تلافی‌جویانه در امان نبوده و گروه تروریستی دولت اسلامی خراسان حمله‌هایی را علیه آنان انجام داده است.
به گفته ایرج توماج رقایت‌های فرقه‌ای در پاکستان به‌طور مرتب به خشونت کشیده شده و هدف آن هم در غالب موارد اقلیت شیعه است که سبب تمایل آن‌ها برای خدمت برای ایران و تیپ زینبیون می‌شود.
مرکز این سربازگیری‌ها منطقه پاراچنار پایتخت منطقه قبیله‌ای خرام است در پاکستان و در نزدیکی مرز با افغانستان است که در آن شیعیان بارها هدف حمله‌های انتحاری ستیزه‌جویان سنی قرار گرفته‌اند.
بر این اساس تنها در ماه ژوئن امسال به‌دنبال دو حمله انتحاری در یک راهپیمایی شیعیان در اعتراض به‌خشونت‌ها علیه خود نزدیک به ۷۰ نفر کشته شدند.
به گفته یک منبع اطلاعاتی ناشناس در پاکستان استخدام‌کنندگان اغلب روحانیون شیعه وابسته به ایران هستند که در قم و یا مشهد تحصیل کرده‌اند.
در عین حال دلایل مختلفی برای تمایل این افراد به‌منظور شرکت در جنگ سوریه گزارش شده است که شامل دلایل اعتقادی و مذهبی در دفاع از حرم زینب خواهر امام سوم شیعیان و انگیزه‌های اقتصادی می‌شود.
از سویی دیگر به گفته ایرج توماج وعده اعطای اجازه اقامت دائم در ایران برای شهروندان افغانستانی مقیم ایران از دلایل اصلی تمایل به‌خدمت در جنگ سوریه عنوان شده است.
به گفته کارشناسان این افراد هم‌چنین می‌توانند در آینده توسط ایران به‌عنوان یک نیروی نظامی به‌منظور گسترش نفوذ این کشور در منطقه استفاده شوند.[۱]
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- ایران شیعیان افغانستان و پاکستان را در جنگ سوریه به خدمت گرفته، وبسایت من و تو (اتاق خبر): پنج‌شنبه ۱۵ سپتامبر ٢٠۱٧ - ٢۵ شهریور ۱٣۹٦
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وبسایت اتاق خبر از شبکه تلویزیونی من و تو
