 |
|
واژگان مهندسی عمران
حرف س
جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ھ ی
| ساختمان | Building |
|
ساختمان (به انگلیسی: Building؛ به آلمانی: Gebäude)، سازه‌ای است که برای سکونت و به‌عنوان سرپناه یا برای محل کار یا مراکز خدماتی ساخته می‌شود که محیط را به دو بخش بیرون و درون تقسیم می‌کند. از لحاظ کاربرد ساختمان‌ها عبارتند از: ساختمان‌های مسکونی و اداری و تجاری، هتل‌ها، پارکینگ‌های چندطبقه، انبارها، کارگاه‌ها، ساختمان‌های صنعتی، پالایشگاه‌ها، مراکز سوخت‌رسانی، فروشگاه‌های برزگ، ورزشگاه‌ها، سینماها، مدارس، مراکز آتش‌نشانی، تأسیسات آبرسانی، نیروگاه‌ها، برج‌های مراقبت، مخابرات، رادیو و تلویزیون، تأسیسات انتظامی، مراکز کمک رسانی و ...
ساختمان‌هایی که از نظر بلندا از اندازه مشخصی (پنج طبقه) بلندتر باشند ساختمان بلندمرتبه گفته می‌شود. ساختمان‌های بسیار بلند نیز اصطلاحاً آسمان‌خراش یا برج نامیده می‌شوند. به ساختمان‌های بزرگ و باارزش قدیمی، بیش‌تر عِمارَت می‌گویند.
منظور از ساختمان بناهای ساخته‌شده با مصالح بنایی (آهن، سیمان، گچ، آجر و ...) است، که از این نظر نیز انواع گوناگون دارد؛ مانند: ساختمان‌های بتنی، که که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه (سیمان، شن، ماسه و فولاد به صورت میل‌گرد ساده یا آجدار) استفاده شده باشد. ساختمان‌های فلزی، که در این نوع ساختمان‌ها برای ساختن ستون‌ها و پل‌ها از پروفیل‌های فولادی استفاده می‌شود. ساختمان‌های بنایی، ساختمان‌هایی هستند که مصالح آن‌ها از آجر، بلوک سیمانی یا سنگ است و در آن‌ها تمام یا قسمتی از بارهای قائم توسط دیوارهای با مصالح بنایی تحمل می‌شود. ساختمان‌های خشتی و گلی، که اسکلت اصلی این نوع ساختمان‌ها از خشت خام و گل می‌باشد و تعداد طبقات آن از یک طبقه تجاوز نمی‌کند و در مقابل نیروهای جانبی همانند زلزله به‌هیچ‌وجه مقاومت نمی‌نمایند. ساختمان‌های چوبی، که این نوع ساختمان‌ها در مناطقی که چوب با قیمت ارزان در دسترس است ساخته می‌شوند، مانند شهرهای جنوبی کشور اتریش، بعضی ایالت‌های کشور آمریکا و ... و ساختمان‌های ترکیبی، که ممکن است ساختمانی از دو یا چند نوع از انواع فوق ساخته شود مانند ساختمان‌های فلزی-بتنی یا فلزی-آجری و ... | |
| ساخت‌وساز | Construction |
|
ساخت‌وساز (به انگلیسی: Construction؛ به آلمانی: Bauausführung)، به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها در رشته‌های مهندسی عمران و معماری برای آماده نمودن یک ساختمان یا تأسیسات زیربنایی اطلاق می‌شود، که هرگونه عملیات پاکسازی، لایروبی، حفاری و درجه‌بندی زمین و فعالیت‌های دیگر مرتبط با ساختمان، سازه مانند پل، سد، جاده‌ها را شامل می‌گردد. انواع مختلفی از ساخت‌وساز وجود دارد، مانند: ابنیه‌سازی، ساخت‌وسازهای سنگین و سازه‌های صنعتی، فرایند پیچیده‌ی تلفیق رسته‌های مختلف ساخت باعث به‌وجود آمدن تداخلاتی در مرحله اجرا و طراحی می‌گردد که این مشکل با استفاده از ابزار مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) قابل رفع و بهبود بوده و در حال حاضر متخصصان در حال توسعه روزافزون این ابزار هستند.
| |
| سازه | Structure |
|
سازه (به انگلیسی: Structure؛ به آلمانی: Struktur)، در معنای وسیع و کاربردی در علوم فنی، عبارت است از نوعی ساختار خلق‌شده به‌دست بشر که شامل اجزایی با روابط پیچیده باشد و اهداف مدنظر انسانی را محقق سازد. سازه در مهندسی سازه عبارت است از یک عضو یا مجموعه‌ای از اعضا که به‌منظور تحمل و انتقال نیرو به‌کار می‌رود. مهم‌ترین این اهداف شامل تعادلی پایدار با حفظ شکل هندسی و الگوی از پیش تعیین‌شده است. از دیگر اهداف مهم که معمولاً در نظر گرفته می‌شود شکل بهره‌برداری مطلوب آن است.
تفاوت ساختار با سازه در آن است که ساختار یک فرم طبیعی دارد و می‌بایست کشف یا مشاهده گردد؛ حال آن‌که سازه دارای طراحی انسانی و مخلوق دست بشر است.
سازه‌های ساختمانی عموماً مجموعه‌ای از اعضا هستند که وظیفه انتقال بارها را به زمین، به‌عنوان تکیه‌گاه بر عهده دارند. طراحی سازه‌های پیچیده در علوم مختلف، عموماً با کمک مهندسی سازه انجام می‌پذیرد.
به‌عبارت دیگر، به‌یک ساختار معماری یا مهندسی ثابت که مجزا از دیگر ساختارها قابل تشخیص باشد، یک سازه یا بنای فنی می‌گویند. سازه بخشی از حجم است که بارهای وارده را تحمل و به محیط اطراف منتقل می‌سازد. شایان ذکر است که در سازه‌های ساختمانی، بارها (بارهای مرده، زنده، زلزله، برف و باد) از طریق تیرچه‌ها به تیر اصلی و از تیر اصلی به ستون‌ها و از ستون‌ها به پی منتقل می‌شود و پی‌ها، نیروها را به خاک منتقل می‌کنند.
سازه حافظ فرم خارجی اجسام در برابر بارهای وارده است. امروزه مدل‌سازی اطلاعات ساختمان تغییر شگرفی در صنعت ساختمان کشورهای پیشرفته به وجود آورده‌است و بهره‌وری این بخش را افزایش داده‌است. | |
| ستون | Column |
|
ستون (به انگلیسی: Column؛ به آلمانی: Säule)، سُتون نوعی سازه است به‌شکل عمودی که معمولاً برای انتقال و حمل بار ساختارهای بالایی به ساختارهای زیرین ایجاد می‌شود. ستون ممکن است وزن هیچ ساختاری را تحمل نکند و تنها برای زیبایی باشد. در مهندسی سازه، ستون به‌عضوی گفته می‌شود که نیروی فشاری را تحمل کند؛ بنابراین در ستون‌ها، بحث کمانش مطرح و عاملی تعیین‌کننده است. رفتار کمانشی ستون با پارامتری به‌نام ضریب لاغری (λ = KL/r) تعریف می‌شود. در این رابطه، K: ضریب طول مؤثر ستون است، که مقدار آن بستگی به شرایط تکیه‌گاهی انتهایی ستون دارد. L: طول ستون از تکیه‌گاه است. و r: برابر است با شعاع ژیراسیون (شعاع دوران) حداقل.
| |
| سقف | Ceiling |
|
سقف (به انگلیسی: Ceiling؛ به آلمانی: Decke)، به سطح بالایی یک اتاق یا یک سازه گویند. در ساختمان‌های یک طبقه سقف برای محافظت از نور آفتاب، برودت، باران و برف و در ساختمان‌های چند طبقه علاوه بر این کار برای جداسازی طبقات از یکدیگر استفاده می‌شود به‌گونه‌ای که سقف یکی کف دیگری محسوب می‌شود. در مناطق سردسیر ارتفاع سقف تا کف معمولاً کم می‌باشد تا محل راحت‌تر گرم شود و در مناطق گرمسیر به‌خاطر جریان داشتن هوا عموماً ارتفاع سقف زیادتر است.
| |
| قالب‌بندی (بتن‌ریزی) | Formwork |
|
قالب‌بندی (به انگلیسی: Formwork؛ به آلمانی: Schalung)، ...
| |
