- دورهٔ پارینه‌سنگی زیرین
- …
- …
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
[...] [...]
در طول قرن‌ها، قشرهای پیاپی از هویت‌ها، فرهنگ‌ها و باورها سرزمینی را که امروزه افغانستان نامیده می‌شود بازشناسانده‌اند. این تداوم روند تاریخی، تنوعی پرباری را بوجود آورده که میراث فرهنگی باستانی این کشور را ترسیم می‌کند: از پیکره‌های یونانی-بودائی گندهارا گرفته تا نگاره‌هایِ دیواریِ مغاره‌های بامیان و تا نقوش تزئین‌دهنده و خوشنویسی که زینت‌بخش بناهای دوران نخستین اسلامی هستند[۱].
منبع: وارویک بال، فهرست پایگاه‌های باستان‌شناسیِ افغانستان، ص ۳۷۲
این نوشتار از این دو منبع مهم از منابع باستان‌شناسی افغانستان برگرفته شده‌است:
- Warwick Ball, "Archaeological Gazetteer of Afghanistan", Volume I & II, Editions Recherche sur les civilisations, Paris, 1982, ISBN 2-86538-040-8
- Francine Tissot, "Catalogue of the National Museum of Afghanistan 1931-1985", UNESCO Publishing, France, 2006, ISBN-10: 92-3-104030-8; ISBN-13: 978-92-3-104030-6
در منبع اولی از ۱۲۷۱ پایگاه مهم باستان‌شناسی در افغانستان نام برده شده که این رقم تنها حدود ۱۰٪ از کل مجموعه پایگاه‌های باستان‌شناسی در افغانستان را در بر می‌گیرد.[٢] 
نقشۀ پایگاه‌های (ساحات) عمدۀ باستان‌شناسی در افغانستان
منبع: فرانسین تیسو، کاتالوگ موزیم ملی افغانستان، ۱۹۸۵-۱۹۳۱، ص xii
در این نوشتار تنها نام پایگاه‌هایی (ساحاتی) برده شده که شناخته‌شده‌ترند. در معرفی هر پایگاه، از موقعیت جغرافیایی آن، پیشینۀ آن، سبک هنری آن، و کارهای عملی دانشمندان راجع به آن یاد شده است که همگی از منبع اولی برگرفته شده‌اند.
[↑] دورهٔ پارینه‌سنگی زیرین
دشت ناوُر
مختصات: '۴۱°۳۳ شمالی؛ '۴۶°۶۷ شرقی ولایت غزنی. در منتهی‌الیه شمالی دریاچه، بر روی و در پیرامون تپه قادگک، حدود ۶۰ کیلومتری غرب شهر غزنی.
موقعیت دشت ناهور در شمال ولایت غزنی
پیشینه: دوره‌های پارینه‌سنگی زیرین (بین ۲٠٠٠٠٠ تا ۱٠٠٠٠٠ سال پیش)؛ پارینه‌سنگی میانی، ۵۰-۳۰۰۰۰ ق.م. (Lithic)
معرفی: یک دریاچۀ طبیعی (جهیل) نمکی به اندازۀ حدود ۶۰ در ۱۵ کیلومتر است. در کناره‌های بیرونی شرقی و شمالی آن چندین پایگاه باستان‌شناسی متعلق به دورۀ پارینه‌سنگی واقع است: در شمت شرق آن، آثار متعلق به دورۀ پارینه‌سنگی زیرین، و در سمت شمال آن آثار مربوط به دورۀ پارینه‌سنگی میانی، که مشتمل بر دژ (تپه‌مانند) سنگی بزرگی شامل بناهایی با پیشینۀ نامعلوم است. سطح بیرونی این پایگاه‌ها با ابزار سنگی پوشیده شده‌است، که ۹۸٪ آن را آبسیدین (سنگ آتشفشانی سیاه و شیشه‌مانند) تشکیل می‌دهد. این ابزار سنگی عبارتند از انواع ساطورها، تبرهای اولیه، و تیغه‌های ریز و خُرد، که برخی از آنها نشانه‌های دورۀ پارینه‌سنگی زیرین را دارا هستند. بقیه شباهت‌هایی به صنعت بکاررفته در درۀ کور بدخشان دارند.
جمع‌آوری: انستیوی بریتانیایی مطالعات افغان - ابزارهای سنگی
ساحۀ کار: ۱۹۷۶ دوپری & دیویس - نقشه‌برداری
[↑] …
[↑] …
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[۴۵]
[۴٦]
[۴٧]
[۴٨]
[۴۹]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط آریانا باختریان برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- F. Tissot, "Catalogue of the National Museum of Afghanistan 1931-1985", Prefaceفرانسین تیسو، کاتالوگ موزیم ملی افغانستان، ۱۹۸۵-۱۹۳۱، p. xii، مقدمه)[۲]- Warwick Ball, "Archaeological Gazetteer of Afghanistan", Volume I, Introduction, p.15[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[برگشت به بالا]
