گردآوری و گزارش از: مهـديــزاده کابـلـــی
(استاد پيشين دانشگاه کابل)
تا كی از جور و ستم شكوه و فرياد كنيد
سـعی بـرهـم زدن منشــأ بيـــداد كنيـد
(جلوه)
محمدكريم نزيهی جلوه فرزند بابا مُراد قاضی اندخويی، در سال ۱٢٨۳ خورشيدی (۱٩۰٤ م) در شهر مزارشريف[۱] و يا بر اساس برخی از نبشته‌های ديگر، در سال ۱٢٨۵ خورشيدی (۱٩۰۶ م) در كابل زاده شد[٢]. اما به گفتۀ نصير مهرين، پژوهشگر ژرف‌انديش معاصر افغانستان، با توجه به مشغوليت‌های سياسی و فرهنگی او که در همان نبشته‌ها تذکر رفته است، پذيرش سال ياد شده، دشوار به نظر می‌رسد و احتمال دارد، سن نزيهی بيشتر از آنچه که خوانده شده است، بوده باشد. در غير اين صورت حضور او در جمع مشروطه‌خواهان دوم پذيرفتنی نيست.[۳] بدين ترتيب، مهرين، دربارۀ روايت عبدالحی حبيبی که جلوه نزيهی را يکی از فعالان جنبش مشروطيت دوم پنداشته بود، دچار ترديد می‌شود. با اين وصف، اينکه شايد تاريخ تولد نزيهی اشتباه باشد، نيز دور از تصور نيست.
نعمت حسينی: نزیهی
کریم نزیهی فرزندبابا مراد قاضی در سال 1285 خ درشهر کابل زاده شد.
اوتحصیلات رادرمدرسه ی حبیبیه تا درجه ی رشدیه آموخت و علوم عربی راخاندان باعلم و بافرهنگ
خویش فرا گرفت. نزیهی آن گاهی که در راه تجدد و مشروطه خواهی گام می گذاشت، در زمینه ی
تاریخ ، اجتماعیات ،شناسایی رجال خراسانی و اسلامی مطالعاتی نمود و اندرباب نویسندگی نیز آگاهی درخوری دید. وی در زمانی که عضو انجمن ادبی کابل بود، یک سلسله مقالات ارزشمندی اندرباب تاریخ ، اجتماعیات و رجال خراسان و اسلام را در مجله ی کابل آن روزگار انتشار داد.
کریم نزیهی به سال 1310خ به عضویت انجمن ادبی کابل درآمدو بعد به امور تجارت پرداخت.
در شورای هفتم سال 1328خ وهشم سال 1332خ وکیل مردم اندخوی بود. وی پس ازآن دوره کارمند صدارت عظمی و وکیل التجاره افغانی در مشهدشد و بعد به تقاعد سوق داده شد.
کریم نزیهی پس از سالهای زیاد بیکاری وپیری سرانجام به سال 1362م در دهلی چشم از جهان بست . نزیهی مرد فاضل، ادیب، روشنفکر ، جامعه شناس و شاعر بود. شعر او همانند دیگر نوشته هایش از پخته گی ومحتوای عالی برخوردار است. او در شعر «جلوه» می نمود، که بسیاری از سروده هایش در مطبوعات آن روز گار باربار اقبال چاپ یافته اند.این هم نمونه ی شعرش:
فریاد
تاکی از جورو ستم شکوه و فریاد کنید!
سعی برهم زدن منشا بیداد کنید
ننگ دارد بشریت زچنین کهنه رژیم
طرح ویرانی این بنگه بیدادکنید
آشیان همه مرغان، زستم آتش زد
قصد آتش زدن خانه ی صیاد کنید
غازه سازید ز خون شاهد آزادی را
تا زخود روح شهدان وطن شاد کنید
خانمان کرد تبه، تا شود آباد خودش
خانه ی ظلم و ستم یکسره برباد کنید
__________________________________________
[۲]- عبدالحی حبيبی در كتاب "جنبش مشروطيت در افغانستان"، و پويا فاريابی در مقاله "تاريخچه ادبيات افغانستان و نزيهی جلوه" تولد جلوه را در سال ۱٢٨۵ در كابل می‌دانند.[برگرفته از: آريانفر، همانجا]
[۳]- مهرين، نصير، در باره محمدکريم نزيهی جلوه، سايت فردا
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
جُستارهای وابسته
__________________________________________
□
□
منابع
__________________________________________
□
□
□
پيوند به بیرون
__________________________________________
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10]
□
