کريم نريهی "جلوه" فرزند ملا باب مراد قاضی کابل از مردان صاحب نفوذ ازبيک، دارای نام و مقام در اندخوی ميمنه است، که در کابل در حدود ۱٢٨۵ ش به دنيا آمد و در مدرسۀ حبيبيه تا درجۀ رشديه درس خواند و علوم ادب عربی را در خاندان علمی خود تحصيل کرده است. و به زبان[های] عربی و ترکی و دری و اندکی انگليسی آشنا است.
نزيهی در جوانی با امثال مير قاسم خان و داوی و عبدالرحمن لودين محشور بود و در راه تجدد و مشروطه‌خواهی و نويسندگی قدم می‌زد و در تاريخ و اجتماعيات و شناسايی رجال خراسانی و اسلامی مطالعاتی داشت و عضو انجمن ادبی کابل بود، از آثار او مقالات مسلسلی است که در مجلۀ کابل انجمن ادبی انتشار می‌يافت. وی به زبان دری اشعار نابی می‌سراييد که تخلص او جلوه است. نزيهی در سنه ١٣١٠ ش به عضويت انجمن ادبی درآمد و بعد از آن به امور تجارتی پرداخت و در شورای هفتم ١٣۲٨ ش و هشتم ١٣٣۲ ش، وکيل مردم اندخوی بود، که در فراکسيون ترقی‌پسند روشنفکران موقف دست چپی[۱] داشت. وی بعد از آن، مدتی کارمند صدارت عظمی و وکيل‌التجار افغانی در مشهد بود، که بعد از آن متقاعد گرديد و اکنون ايام پيری و ناتوانی را به‌سر می‌برد و ما نمونۀ افکار و اشعارش را که در ايام جوانی می‌سرود، در مرامهای مشروطيت در صفحات سابق نوشته‌ايم.
نزيهی با فضايل علمی و ادبی، شخصيت محترم روشنفکر و پيرمرد پخته‌کار جامعه‌شناس است، که اوقات زندگی خود را با نيک‌نامی سپری نموده و در طبقۀ ترقی‌پسند افغانستان و حرکات ادبی نفوذ و سهمی داشته است. وفاتش در دهلی در زمستان ١٣٦۲ ش.[۲]
يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برگرفته از کتاب جنبش مشروطيت در افغانستان است که توسط مهدیزاده کابلی برای دانشنامۀ آريانا بازنويسی شده است.
پی‌نوشت‌ها
جُستارهای وابسته
منابع
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>
