جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۸۸ شهریور ۲, دوشنبه

عبدالله: نظام را تغییر می‌دهیم

گفتگو از: علی سلیمی

تغییر نظام حکومتی افغانستان از ریاستی به پارلمانی یکی از جدی‌ترین مباحث مطرح شده در دومین انتخابات ریاست جمهوری این کشور است.

عبدالله عبدالله ‌از چهره‌های مطرح انتخابات این دور است که با همین شعار وارد کارزارهای انتخاباتی شده ‌است.

او به هوادارانش وعده داده که در صورت پیروزی در انتخابات، تحول عمده‌ای در ساختار قدرت در افغانستان ایجاد خواهد کرد.


  • علی سلیمی در آغاز گفتگویی با عبدالله عبدالله‌ از او پرسیده که چرا او روی تغییر سیستم حکومتی از ریاستی به پارلمانی تأکید می‌کند؟

اساس این مسئله در این است که در نظام پارلمانی مشارکت ملی، مشارکت مردم به صورت کل، بهتر می‌تواند تامین شود.

یک نظام پارلمانی، بهتر جوابگو است، می‌تواند حسابده باشد و پارلمان می‌تواند بر اعمال حکومت نظارت خوب داشته باشد. تفکیک قوای ثلاثه بهتر صورت می‌گیرد. همه‌اینها مزایای نظام پارلمانی است. در عین زمان ما دیدیم که متاسفانه نظام ریاستی موجود به طرف تک گرایی رفته، به طرف انحصار قدرت رفته که‌این چیزی نیست که بتواند در کشوری مثل افغانستان دوام کند.

  • ولی مخالفان شما می‌گویند نظام ریاستی که فعلا در افغانستان هست، هنوز به درستی امتحان نشده.

نه متاسفانه مسئله‌ اینگونه نیست. این یک برداشت سطحی از قضیه‌است. فکر می‌کنم هرکسی که در چنین موقعیتی قرار بگیرد، با یک قدرت فراوان، قدرتی که هیچ نوع حسابدهی در برابرش نیست و هیچ مرجعی از او حساب گرفته نمی‌تواند، به همین مسیر می‌رود بالاخره.

  • آقای عبدالله، شما خودتان یکی از کسانی بودید که در لویه جرگه قانون اساسی افغانستان به نظام ریاستی رأی دادید. حالا چه شده که می‌خواهید نظرتان را تغییر دهید؟

یک تجربه ناکام بود و یک اشتباه بود.

  • شما همچنین خواستار انتخابی شدن تعیین والی‌ها شده‌ايد که هدفش جلوگیری از اعمال نفوذ دولت مرکزی در ولایات است. اما به هر صورت دولت مرکزی می‌تواند اعمال نفوذ کند تا کسی به مقام ولایت در یکی از ولایات برسد.

مسئله تعامل مرکز با ولایات چیزی نیست که ما آن را نفی کنیم. اما اینکه همه تصامیم در مرکز گرفته می‌شود و مردم در آن چه سهمی دارند، مثل این که در وضعیت موجود همه تصامیم در مرکز گرفته می‌شود و مردم در آن نقشی ندارند، این نوع نظام نتیجه نمی‌دهد.

  • آقای عبدالله شما گفته‌ايد که ‌اگر در انتخابات پیروز شوید می‌خواهید یک دولت ملی تشکیل بدهید. شما چگونه می‌خواهید مشارکت ملی را که مد نظر تان است، تأمین کنید؟

ابتدا با تیمی که به ‌اهداف ملی و منافع ملی تعهد داشته باشد. در قدم دوم با تغییر نظام و اداره ‌از طریق مجرای قانونی‌اش که تعدیل قانون اساسی افغانستان است. شما می‌دانید که تعدیل قانون اساسی ایجاب تدویر لویه جرگه را می‌کند. انشاءالله با دعوت لویه جرگه و از مجرای قانونی به‌ این هدف خواهیم رسید.

  • اگر شما در انتخابات پیروز شوید سهم اقوام در دولت شما چگونه خواهد بود؟

در ساختار حکومت بیشتر شایسته سالاری باید مدنظر باشد اما، به ‌این هم معتقدم که در همه ‌اقوام افراد شایسته وجود دارند. پس تعادل میان کفایت کاری و حضور همه ‌اقوام شخصیت‌های خود را در نظام دخیل ببینند خودشان را عضو نظام فکر کنند، یک تعادلی را ایجاب می‌کند که طبعا باید مد نظر گرفته شود.

  • شما از لزوم مشارکت ملی در دولت صحبت کردید. در حالی که در زمان تصدی وزارت خارجه توسط شما، بیشتر کارمندان این وزارتخانه‌ از یک ولایت افغانستان بودند. به همین دلیل وزیر خارجه‌ای که بعد از شما آمد، اولین کارش اصلاح ترکیب قومی کارمندان این وزارتخانه بود.

من درباره وزیر خارجه تبصره‌ای نمی‌کنم. خود ایشان بعدها به من گفتند که برداشت‌شان از وزارت خارجه‌ آن چیزی نبود که قبل از تصدی این وزارت خانه داشت. تبصره‌های در هر مورد صورت می‌گرفت اما واقعیت‌ها کاملا چیز دیگری بود. البته یک تعداد احزاب که فکر می‌کردند اقوام در انحصار آنهاست، عدم حضور افراد خودشان را به معنی عدم حضور اقوام تعبیر می‌کردند.

  • شما قبلا از آقای کرزی انتقاد کرده‌ايد که مجاهدین را از قدرت دور می‌کند. در عین حال خودتان هم سابقه جهادی دارید. اگر شما به قدرت برسید، سهم مجاهدین در کابینه‌ای که تشکیل خواهید داد، چقدر خواهد بود؟

عدم توجه به مجاهدین را طی چند سال گذشته یک مسئله و یک نقص می‌دانم. سرنوشت اینها چیست، چگونه برای آنها کاریابی کنیم، چگونه می‌توانیم آنها را در ارگانهای دفاعی ملی جذب کنیم، چگونه زمینه‌های یادگیری حرفه‌های مختلف را برای آنها فراهم کنیم و بالاخره باید به آنها بگوییم که تشکر، شما کارتان را انجام دادید، حالا شما می‌دانید و کارتان؟ بالاخره باید بدانیم که یک نسل یا دو نسل تمام عمرشان را وقف دفاع کردند.

  • در کابینه چه، در کابینه هم کوشش خواهید کرد وزیری از میان مجاهدین انتخاب کنید؟

قسمی که گفتم شایستگی یک اصل خواهد بود. ولی همه مردم افغانستان از همه گوشه‌های کشور و از همه‌ اقشار، با در نظر داشت تنوعی که وجود دارد، که‌ این باعث قوت کشور می‌شود، باید در کابینه تمثیل صورت گیرد.

  • آقای عبدالله، اگر شما در انتخابات پیروز شوید، رابطه ‌افغانستان و آمريکا را چگونه تنظیم خواهید کرد؟ آیا آمريکا همچنان متحد استراتژیک افغانستان باقی خواهد ماند؟

من فکر می‌کنم که‌ آمريکا همچنان به‌عنوان یک دوست افغانستان باقی خواهد ماند و رابطه ‌افغانستان و ایالات متحده آمريکا اهمیت خاص خواهد داشت. چون بیشترین کمک‌ها را امروزه به ‌افغانستان ایالات متحده‌ آمريکا می‌کند. چه در عرصه نظامی و چه در عرصه‌اقتصادی.

  • شما قبلا از بی‌طرفی افغانستان صحبت کرده‌ايد. در حالی که پیمان همکاری‌های استراتژیک افغانستان و آمريکا را خود شما امضا کرده‌ايد.

یک بحث ملی را در رابطه به بی‌طرفی افغانستان به راه می‌اندازیم. یعنی این تصمیم را باید مردم افغانستان بگیرند. اما با در نظر داشت اوضاع خاص افغانستان و اینکه مدلهایی هم در سطح جهان وجود دارد، این بحث باید در سطح ملی صورت گیرد و به یک نتیجه‌ای برسیم. نتیجه هرچه باشد.[۱]


پی‌نوشت‌ها


[۱]- عبدالله: نظام را تغییر می‌دهیم، سايت فارسی بی‌بی‌سی: چهارشنبه ۱٢ اوت ٢٠٠٩ - ٢۱ مرداد ١٣٨٨


جُستارهای وابسته



منابع


برگرفته‌از سايت فارسی بی‌بی‌سی



<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>