جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۸۸ مهر ۱۶, پنجشنبه

معرفت‌شناسی (اپيستمولوژی = Epistemology)

از: دانشنامه آریانا


فهرست مندرجات


یکی از مسايلی که همواره ذهن انسان را به‌خود مشغول می‌کند مساله‌ی شناخت (معرفت) است. شناخت‌شناسی یا معرفت‌شناسی (اپيستمولوژی = Epistemology) در واقع، شاخه‌ای از فلسفه است که به مطالعهٔ منشأ، طبیعت، قلمرو، و ابعاد گوناگون دانش، ظرفیت توانایی شناخت در انسان، ملاک داوری در مورد حقیقت و جهان خارج، و ... می‌پردازد.

[] شناخت چيست؟

برخی گفته‌اند که شناخت یعنی انعکاس جهان عینی در ذهن. بعضی دیگر گفته‌اند که شناخت یعنی آگاهی، و آگاهی احتیاج به تعریف ندارد.


[] ابزارهای شناخت

یکی از مسائل شناخت مسئله ابزار شناخت است. وسیله انسان برای شناخت چیست؟

یكی از وسائل و ابزارهای شناخت برای انسان "حواس" است. انسان دارای حاسههای متعدد است: حس بینايی، حس شنوایی، حس چشایی، حس بویایی و حس لامسه اگر فرض شود انسان فاقد همه حواس باشد، فاقد همه شناختها خواهد بود. جملهای كه از قدیمالایام معروف است و شاید از ارسطو باشد: "من فقد حسا فقد علما؛ هر كس كه فاقد یك نوع حس باشد، فاقد یك نوع شناخت است".


[] انواع و اقسام شناخت (درجات شناخت)




[] موضوعات شناخت




[] معیار شناخت

با چه معیاری می‌توان یک شناخت را درست و یا نادرست دانست؟


[] :



[] :



[] :



[] :



[] :



[] :



[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]

[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]

[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]


[ ] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط برشتۀ تحرير درآمده است.



[] پيوست‌ها

پيوست ۱: فريدريش نيچه، شناخت چيست؟
پيوست ٢: مادلن گراویتس، مسئله شناخت
پيوست ۳: شناخت از ديدگاه افلاطون
پيوست ۴: دكتر غلامرضا اعوانی، فلسفه شناخت
پيوست ۵: فرشاد نوروزی، فرآیند شناخت از منظر روانشناسی
پيوست ۶: ابزارهای شناخت



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]-
[۲]-
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها








[] پيوند به بیرون

[1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
[1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
[1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]


[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]