بهاگاواد گیتا یا بهَگَوَد گیتا (سنسکریت: भगवद्गीता، به انگلیسی: Bhagavad Gita، سایر نام‌های فارسی: بگودگیتا، باگاوادگیتا) مهم‌ترین و اسرارآمیزترین بخش حماسه هندی موسوم به ماهابهاراتا است که از دو کلمهٔ بهَگَوان به‌معنی خداوند و گیتا به‌معنی سرود و نغمه تشکیل شده و شامل ۱۸ فصل و در بر گیرنده حدود ۷۰۰ بیت می‌باشد.[۱]
[↑] بهاگاواد - گیتا
بهاگاواد - گیتا عصارۀ تمام دانش و خرد ودایی، یکی از کتاب‌هایی مهم ادبیات فلسفی و روحانی مشهور جهان، و گرامی‌ترین و مقدس‌ترین دستور اخلاق و حکمت نزد هندیان است. این اثر نه‌فقط چکیدۀ تمام مذاهب هند که جوهر مذهب، بدون در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی است، زیرا شرح عشق و جذبه‌ای است که انسان را به‌سوی الوهیت می‌کشاند؛ خدایی که مقصود نهایی این جذب و آن جذاب است، خدایی است که یا بندگان خود روابط بسیار نزدیک دارد. این اثر گفتگویی فلسفی است بین کریشنا - شخصیت اعلای خداوند - و آرجونا - پیرو و دوست صمیمی او -. در میدان نبرد کوروکشترا، کریشنا علم ادراک روحانی را به آرجونا می‌آموزد. طبیعت و سرشت واقعی انسان، جایگاه او در هستی و ارتباطش با خداوند از طریق ۷۰۰ آیۀ این متن مقدس آشکار می‌شود، متنی که فلسفۀ بدون زمان آن از هزاران سال پیش مورد توجه شرق بوده و در چند صد سال اخیر غربیان را نیز مجذوب خود نموده است.
بهاگاواد - گیتاِ یا سرود ایزدی که بخشی از دفتر ششم رزمنامۀ معروف ماهابهاراتا به‌نام "بهیکم پرت" یا "بهیشما پاروا" را تشکیل می‌دهد[٢]، در اصل به‌زبان سانسکریت بوده و به‌علت ارزش والا به‌صورت اثر مستقلی مورد توجه قرار گرفته و مستقل از ماهابهاراتا بارها و بارها به اکثر زبان‌های زندۀ دنیا ترجمه و چاپ شده است.
این منظومه برای اولین‌بار در سال ۱٧٨۵ به‌انگلیسی و سپس به‌زبان‌های دیگر اروپایی ترجمه شد. ترجمه‌های مختلفی نیز به فارسی از این کتاب وجود دارد. "اما نخستین ترجمۀ کامل فارسی که از گیتا به‌دست آمده است تاریخ ندارد. برخی آن را به "دارالشکوه" و برخی به "شیخ ابوالفضل دکنی" [شیخ ابوالفضل ابن مبارک فیضی] و دیگران نسبت داده‌اند."[٣]
"کتاب بهگوادگیتا بار اول در سال ۱٨۹۵ میلادی در ۱۵٢ صحیفه به‌عنوان "سری بهگوت گیتاجی ترجمۀ فیضی" و بار دوم در سال ۱۹٠۱ میلادی در ۱۵۹ صحیفه در الله‌آباد چاپ شده - بار سوم در همین سال در جلندهر (Jalandhar) با ذکر اینکه این کتاب ترجمۀ فیضی می‌باشد تجدید طبع شده است. اسلوب ترجمه و سبک انشاء و نگارش بهگوادگیتا با روش نگارش داراشکوه مغایرت دارد."[۴] در سال ۱۹۵٨ نیز محمداجمل خان از فضلای مسلمان هند از روی نسخۀ موجود در انجمن آسیایی بنگاله با مراجعه به متن اصلی و ترجمۀ انگلیسی و با کمک و تصحیح محمدکامگار پارسی این کتاب را چاپ و انتشار داد.[۵]
گفتنی است که اولین برخورد فرهنگ اسلامی با این اثر بسیار پیشتر از شیخ ابوالفضل دکنی (۹۵٧ ه.ق - ۱٠۱۱ ه.ق) و همچنین داراشکوه (۱٠٢۴ ه.ق - ۱٠٦۹ ه.ق) یعنی حدود هزار سال پیش صورت گرفته است. ابوریحان بیرونی (٣٦٢ ه.ق - ۴۴٠ ه.ق) که در لشکرکشی‌های سلطان محمود غزنوی به هندوستان همراه و ملازم وی بوده، با دانشمندان و حکمیان این سرزمین آشنا شده و با آموختن زبان سانسکریت به ماهابهاراتا و بهاگاواد - گیتا دست یافته است. او در کتاب معروفش، تحقیق مااللهند، که در سال ۴٢٣ ه.ق (۱٠٣٠ میلادی) نگاشته است اشارات زیادی به این اثر دارد. چنین نتیجه‌گیری می‌شود که خراسانیان (مردمان قدیم افغانستان امروزی) سال‌ها پیش از اروپاییان با بهاگاواد - گیتا آشنا شده و از آن فیض برده‌اند و اما در عصر حاضر، این کتاب در ایران هم مورد توجه قرار گرفته است.[٦]
[↑] زمینۀ داستان
بهاگاواد - گیتا گفتگویی است بین شری کریشنا یعنی شخصیت اعلای خداوند و آرجونا، دوست، پیرو و عابد او. در این گفتگو آرجونا کریشنا را مورد پرسش قرار می‌دهد و کریشنا از طریق پاسخ‌هایش علم شناخت خدا و طریقت ادراک روحانی را عرضه می‌دارد.
بهاگاواد - گیتا بخشی از کتاب ماهابهاراتا (Mahabharata) است که پنج هزار سال پیش به‌وسیلۀ شریلا ویاسادوا (Ŝrila vyasdeva) گردآوری شد. ویاسادوا یکی از ظهورات خداوند محسوب می‌شود که به‌منظور تأليف خرد ودایی، در جهت خیر و صلاح نسل‌های آینده بر کرۀ زمین هبوط کرد.
ماهابهاراتا شرحی تاریخی است بر کارهای برجستۀ پادشاه بهاراتا (Bharata) و فرزندان او در عصر باستان. این حماسۀ بزرگ، پسران شاه بهاراتا را که بر تمام کرۀ زمـیـن حـکمـروایـی می‌کـرد، نســل بر نســل در بـر می‌گیـرد تا به پسـر ویچیتراویـریا (Vicitravirya) یعنی دهریتاراشترا (Dhrtarastra)، پاندو (Pandu)و ویدورا (Vidura) می‌رسد (رجوع شود به شجره‌نامۀ سلسلۀ کورو) پس از ویچیتراویریا سلطنت حقاً می‌بایست به پسر ارشدش یعنی دهریتاراشترا برسد ولی به‌علت نابینایی مادرزاد او، پسر کوچکتر یعنی پاندو شاه گردید. پاندو صاحب پنچ پسر شد به‌نام‌های یودهیشت هیرا (Yudhisthira)، بهیما (Bhuna)، آرجونا (Arjuna)، ناکولا (Nakula) و سـاهادوا (Sahadeva) و دهـریتاراشـترا صـاحـب صـد پسـر که مهـم‌تریـن آن‌ها دوریـودهـانـا (Duryodhana) بود.
[↑] …
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی گردآوری و بازنویسی شده است. در ضمن قابل یادآوری است: از آقای دکتر فقیرچند چندوک که کتاب "بهاگاواد - گیتا" - همان گونه که هست - را در اختیار دانشنامه گذاشت تا متن آن بازنویسی شود، سپاسگزاریم.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- بهَگَوَد گیتا، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[۲]- این کتاب شامل فصول بیست و پنجم تا چهل و دوم بخش ششم حماسه مَهاباراتا (موسوم به کتاب بهیشما) به‌طور جداگانه یکی از کتاب‌های مقدس آیین هندو و مهم‌ترین متن تاریخی ادبی و فلسفی دنیا شمرده می‌شود
[۳]- مقدمۀ دکتر تاراچند بر چاپ اوپانیشاد فارسی ترجمۀ دارالشکوه و نیز مقدمۀ محمدرضا جلالی نائینی در شرح حال و آثار دارالشکوه
[۴]- مقدمۀ محمدرضا جلالی نائینی در شرح‌حال و آثار داراشکوه در ترجمۀ اوپانیشادها به‌زبان فارسی.
[۵]- مقدمۀ بهگوادگیتا سرود الهی ترجمۀ منسوب به داراشکوه به تحقیق و تصحیح و مقدمۀ محمدرضا جلالی نائینی.
[۶]- یادداشت مترجم‌های فارسی (فرهاد سیاهپوش، بزرگمهر گل بیدی و الهه فرمانی)، بهاگاواد - گیتا، همان گونه که هست؛ به‌قلم آ. چ. بهاکتی ودانتا سوامی پرابهوپادا، تهران: دری، چاپ دوم - ۱۳٧۹ خ، صص هفده تا نوزده
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
