[ایران] [آریایی]
گروهی از محققین ژنتیک در دانشگاه پورتسموت انگلیس، به سرپرستی یک محقق ایرانی به نتایج جالبی درباره نژاد ایرانیان رسیده‌اند. این گروه معتقدند اکثر ایرانیان بر خلاف آنچه تصور می‌شود، نژاد آریایی ندارند بلکه به نژادی تعلق دارند که حدود ده هزار سال پیش ساکن ایران بوده‌اند. این تحقیقات که قسمتی از تحقیقات جهانی ژنتیک است به سرپرستی دکتر مازیار اشرفیان بناب سال‌ها پیش در دانشگاه کمبریج شروع شده و در دانشگاه پورت موس به نتیجه رسیده است. شهریار صیامی گفتگویی با سرپرست این گروه تحقیقاتی کرده است.[۱]
[↑] اکثر ایرانیان، نژاد آریایی ندارند
دانشگاه پورتسموت، جایی که یک محقق ایرانی نظریه‌ی تاریخی مهاجرت آریایی‌ها را به چالش کشانده است. نظریه‌ی که می‌گوید چهار هزار سال پیش اقوام آریایی از قفقاز و آسیای مرکزی به فلات ایران مهاجرت کردند. این مهاجرت نقشه‌ی جغرافیایی و سیاسی منطقه را تغییر داده و بر اساس این نظریه، نژاد مردم ایران ریشه در اقوام مهاجر آریایی دارد. اما این گروه تحقیقاتی، می‌گوید، نتیجه‌ی بررسی ژنتیکی کروموزم‌های Y و دی ان ای نیتو کندرال بیش از دو هزار و ششصد نمونه‌ی خون جمع‌آوری شده از ایرانیان کنونی چیزی دیگری را نشان می‌دهد.
دکتر مازیار اشرفیان بناب: «با توجه به تفاوت‌های زبانی و بعضی مواقع، با توجه به تفاوت‌های فرهنگی و گاهی تفاوت‌های مذهبی، بیست و شش گروه مختلف مورد مطالعه قرار گرفتند، و مطالعات ژنتیک نشان می‌دهند که علی‌رغم این که زبان ما به‌عنوان شاخه‌ی ایرانی زبان‌های هندواروپایی است، که از قسمت‌های مرکزی آسیا گرفته‌ایم، محتوای ژنتیکی ما به مقدار بسیار بسیار محدود و کمی به آن منطقه بر می‌گردد.»
«شاخص‌های ژنتیکی خاصی که ما می‌توانیم در آسیای میانه پیدا کنیم، ما برای قفقاز که بر اساس تیوری‌های موجود منشأ اولیه‌ی اقوام آریایی بوده در فلات ایران بسیار بسیار کم پیدا می‌کنیم. و این نشان می‌دهد که تأثیر ژنتیکی بسیار کمی اگر از اقوام مهاجر آسیای میانه گرفته‌ایم، در ایران می‌توان پیدا کرد.»
دکتر اشرفیان برای تأیید آزمایشات ژنتیکی نمونه خون‌ها، آزمایشاتی بر دی ان ای باقی مانده از ایرانیان باستان انجام داد.
این جمجمه واقعی یک انسان است. مالیکول دی ان ای برای صدها بلکه برای هزاران سال در استخوان باقی می‌ماند. بررسی مالیکول‌های دی ان ای به‌دست آمده از استخوان‌های که از مکان‌های باستانی معروف مثل مسجد کبود یا شهر سوخته در ایران به‌دست آمده بود، نتایج آزمایشات ژنتیکی انجام شده روی نمونه‌های خون ایرانیان امروز را تأیید می‌کند.
اما اگر این تحقیقات نشان می‌دهد ریشه‌ی اقوام ایرانی آریایی نیست، پس ریشه‌ی آنان را کجا باید پیدا کرد؟
دکتر مازیار اشرفیان بناب: «ما به این نتیجه رسیدیم که تمام اقوام ایرانی، ریشه‌ی مشترک دارند که بخش عمده‌ی محتوای ژنتیکی آن‌ها (بیش از هفتاد درصد محتوای ژنتیکی تمام گروه‌های ایرانی) که فعلاً در مرزهای سیاسی ایران ساکن هستند، به یک ریشه‌ی مشترک ده هزار ساله بر می‌گردد که به دنبال انقلاب نیولیتیک یا پیدایش کشاورزی در حدود همین ده هزار سال پیش در منطقه‌ی جنوب غربی کشور ایران زندگی می‌کردند و در هر حال این جمعیت اولیه رشد و گسترش پیدا کرده و در تمام فلات ایران و بعد شاید در بیرون از مرزهای سیاسی کنونی ایران مستقر شدند و این جمعیت ریشه‌ی مشترک ژنتیکی تمام اقوام ساکن در فلات ایران است.»
اگر این آزمایشات نشان می‌دهد مهاجرت آریایی‌ها تأثیر چندانی در نژاد ایرانیان کهن نداشته است، آیا حمله‌ی اعراب و سایر اقوام مهاجم نژاد ایرانی را دستخوش تغییر کرده است؟
دکتر مازیار اشرفیان بناب: «رد پای حمله اعراب را بیشتر در جنوب غربی کشور به‌ویژه استان‌های خوزستان، کرستان و کهکیلویه و بویر احمد و تا حدی در بوشهر می‌توانیم ببینیم. منتها این رد پاها به‌قدری محدود و ناچیز هستند که نشان می‌دهد اختلاط جمعیتی بین اقوامی که قبلاً ساکن بودند (ایرانیانی که این‌جا ساکن بودند) و در اثر این هجوم مختصری محتوای ژنتیکی قوم مهاجم را گرفته‌اند، بسیار بسیار ناچیز هستند.»
با توجه به نتایج این تحقیقات به نظر می‌رسد اختلاط نژاد ایرانی با سایر اقوام مهاجر یا مهاجم بسیار اندک بوده است. بنابراین، آیا ریشه‌ی تمام ایرانی‌های که سادات خوانده می‌شوند، به بزرگان دین اسلام مربوط می‌شود؟
دکتر مازیار اشرفیان بناب: «با بررسی مارکرهای که مربوط کروموزم Y است، سعی کردیم که این ریشه‌ی مشترک را پیدا کنیم. می‌توان گفت که در بخشی از کسانی که به‌عنوان سادات شناخته می‌شوند، این ریشه‌ی مشترک را در یک هزار و چهار صد سال پیش پیدا کرد. ولی مطالعات ژنتیکی نشان می‌دهد که حضور دارند کسانی که در این جمعیت یا گروه خاصی که نمی‌توانند ریشه‌ی مشترکی با بقیه در حدود هزار و چهار صد سال پیش داشته باشند.»
آنچه که در این تحقیقات واضح است، ریشه‌ی مشترک تمام اقوام ایرانی است. اشتراکی که با وجود تفاوت زبانی نمی‌توان آن‌ها را به اقوام نژادی مختلف تقسیم کرد.
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- شهریار صیامی، اکثر ایرانیان، نژاد آریایی ندارند، بخش فارسی بی بی سی: یکشنبه ۱٣ نوامبر ٢٠۱۱ - ٢٢ آبان ۱٣۹٠
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ بخش فارسی بی بی سی
