[موسیقی در افغانستان] [آوازخوانان افغانستان]
رحیم غمزده (زادۀ ۱٣۱۵ خ - درگذشته ۱٣۹٠ خ)، آوازخوان و آهنگساز مشهور افغان و یکی از نخستین خواننده‌های تلویزیون دولتی افغانستان بود[۱] که در جریان زندگی پربار هنری خود، حدود هفتاد آهنگ را برای تلویزیون و رادیوی افغانستان اجرا کرد. وی چندین‌بار جوایز هنرمند شایستۀ افغانستان را از آن خود ساخت[٢].
[↑] زندگی‌نامه
رحیم غمزاده در سال ۱٣۱۵ خورشیدی، در شهرستان خوگیانی استان ننگرهار به‌دنیا آمد[٣]. از آوان کودکی به هنر موسیقی علاقه‌مند شد و آهنگ‌های محلی را با شور و شوق زمزمه می‌کرد[۴]. اما در شانزده سالگی، آوازخوانی را آغاز کرد و در اواخر دهه پنجاه خورشیدی، زمانی که تلویزیون در افغانستان تازه شروع به‌کار کرده بود، آهنگ‌های تلویزیونی او شهرت یافت[۵].
غمزده یکی از نخستین کسانی بود که آهنگ‌های محلی پشتو را با موسیقی غربی درآمیخت و آهنگ‌هایی را با ترکیب موسیقی محلی و غربی ساخت[٦]. او در کنار آوازخوانی و آهنگسازی، به نوازندگی و شاعری هم دست داشت[٧].
به گفتۀ لعل پاچا آزمون، رییس اتحادیۀ ژورنالیستان استان‌های شرقی افغانستان، رحیم غمزده یگانه هنرمند افغان بود که موسیقی کلاسیک پشتو را در مقام‌های شرقی اجرا می‌کرد. او می‌گوید:
- «وی از قریه و با نوای رباب آوازخوانی را شروع کرد. به گفتۀ وی آن زمان، دوران قصه‌ها، قصه‌های مذهبی و چهار بیتی‌ها بود. وی در موسیقی هندی و سایر طرزهای شرقی آهنگ‌های پشتو را خواند. برای نخستین‌بار در مقام‌های هندی، موسیقی پشتو را جای داد و به‌جای قصه‌های مذهبی و چهار بیتی‌ها غزل‌های را نوشت که در مقام‌های هندی جابه‌جا شده بودند. مردم را از موسیقی هندی به‌سوی موسیقی پشتو جلب کرد.»[٨][*]
رحیم غمزده در دهه هفتاد میلادی، از مشهورترین آوازخوان‌های افغانستان بود اما کاست‌ها و سی دی‌های او هنوز هم در بازارهای افغانستان خریدار دارد[۹]. در ضمن، او در زندگی هنری خود چندین جایزه گرفت و چندین‌بار در سطح افغانستان در زمینه‌های مختلف موسیقی مقام‌های برجسته‌ای را از آن خود کرد.[۱٠][*]
این هنرمند نامور، بیش از ٦٠ سال در خدمت موسیقی افغانستان قرار داشت و در سه سال اخیر زندگی خود از بیماری سرطان رنج می‌برد[۱۱]؛ سر انجام صبح روز جمعه تاریخ ٢۵ قوس (آذر) سال ۱٣۹٠ خورشیدی (۱٦ دسامبر سال ٢٠۱۱ میلادی) به سن هفتادوپنج سالگی در شهر جلال‌آباد درگذشت[۱٢].
[↑] آثار
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
