- واژه‌شناسی
- خمس در کتاب مقدس
- خمس در قرآن
- تفاوت خمس و زکات
- اعتقاد شیعه
- اعتقاد اهل سنت
- مصارف خمس
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
خمُس، واژۀ عربی به‌معنای یک پنجم است. خمس، در واقع، یکی از انواع مالیات‌های اسلامی است[۱] که شیعیان بدان معتقدند و گفته می‌شود که به‌منظور رفع مشکلات مالی امت اسلامی و توزیع عادلانه ثروت و تقویت بنیه مالی حکومت اسلامی وضع شده است[٢].
[↑] واژه‌شناسی
خمس (جمع آن اخماس)، واژۀ عربی است که به‌معنای پنج‌یک یا یک پنجم چیزی[٣]. در مفردات راغب اصفهانی آمده است «اصل خمس در عدد و ارقام به‌کار می‌رود.»[۴] در اصطلاح شرع، پنج‌یک درآمد یا غنایم که مسلمانان باید به‌ستور شرع به امام یا جانشین وی (مجتهد مرجع تقلید) بدهند که قسمتی از آن به‌مصارف خیریه برسد و قسمت دیگر به سادات داده شود[۵].
[↑] خمس در کتاب مقدس
بر اساس روایت بخش عهد عتیق، کتاب مقدس، دستور «خمس» در زمان حکومت یوسف نبی به‌عنوان حالم مصر، در دوره سلطنت فراعنه، وضع شد. در عهد عتیق در کتاب پیدایش (نخستین کتاب تورات) آمده است: «در دوره هفت ساله برکت - پیش از دوره هفت ساله قحطی - خداوند فرمان داد تا مردم از محصول مزارع‌شان چهار پنجم را به‌مصرف خانواده‌های‌شان رسانده و یک پنجم (خمس) آن را به خزانه فرعون تقدیم کنند. در هنگام قحطی، به واسطه همین یک پنجم‌ها، مردم مصر توانستند ۷ سال قحطی را پشت سر بگذارند.»[٦]
[↑] خمس در قرآن
در قرآن، در سوره انفال آیه ۴۱ آمده است: «و بدانید که هر چیزی را به غنیمت گرفتید یک پنجم آن برای خدا و پیامبر و برای خویشاوندان [او] و یتیمان و بینوایان و در راهماندگان است...»
این آیه صراحت دارد هر جیزی که مسلمانان از غنیمت در جنگ به‌دست می‌آورند، یک پنجم آن را بایست به پیامبر و خویشاوندان او و درماندگان بدهند. از سوی دیگر، در سورۀ یوسف می‌گوید: «و بیشترین مردم، ولو تو سخت بکوشی و بخواهی، مؤمن نمی‌شوند و تو از ایشان برای آن [رسالت] مزدی نمی‌طلبی...»[]
[↑] تفاوت خمس و زکات
[↑] اعتقاد شیعه
[↑] اعتقاد اهل سنت
[↑] مصارف خمس
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- خُمس، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[٢]- همان‌جا
[٣]- عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، سرواژۀ خُمس، ج ۱، ص ٨٧٧
[۴]- خسروی حسینی، سید غلامرضا، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن (راغب اصفهانی)، ج ۱، ص ٧۱٠
[۵]- فرهنگ فارسی عمید، پیشین، ج ۱، ص ٨٧٧
[٦]- کتاب پیدایش، باب ۴۱، آیات ٣۴-٣۵
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
