 |
|
جنگ‌های افغانستان
کتابی از پیتر تامسِن
پیتر تامسِن، نمایندۀ ویژه‌ی جورج بوش، رئیس جمهور وقت ایالات متحده برای جبهۀ مقاومت افغانستان از سال‌های ۱۹٨۹ تا ۱۹۹٢ بود.
حال که با خروج نیروهای آمریکایی، افغانستان وارد یک مرحلۀ تازه و حساس دیگر می‌گردد، تلویزیون آشنا مصاحبۀ اختصاصی‌یی با آقای تامسِن راجع به کتاب جدیدش موسوم به «جنگ‌های افغانستان و درس‌های از وقایع تاریخی» انجام داده است.
● مجری: کتاب شما چه چیزی را برملا می‌سازد و اهمیت معلومات در چیست؟
□ پیتر تامسِن: این کتاب نظری‌ست بر وقایع جنگ‌های سی تا چهل سال اخیر در افغانستان که از کودتای سال ۱٣۵٧ به حمایت شوروی وقت آغاز شده تا دوران اشغال از سوی اتحادشوروی و بقایای رژیم کمونیستی پس از این اشغال را که آن‌هم در سال ۱٣٧۱ سقوط کرد، دربر می‌گیرد.
پس از آن نظری بر وقایع دوران طالبان و بعد از طالبان را هم در خود دارد. این کتاب، تاریخ، جامعه، فرهنگ و روش زندگی قومی را که اکثراً بیانگر روال زندگی در آن کشور است، زیر دید قرار می‌دهد.
این مسئله از سوی ایالات متحده و یا دیگر جوانب در جریان جنگ‌های طولانی در افغانستان کاملاً درک نشده است.
● مجری: شما در یک مرحله‌ی تاریخی قابل عطفی نماینده‌ی خاص ایالات متحده در امور افغانستان بودید؛ مأموریت شما در آن‌زمان چه بود؟
□ پیتر تامسِن: یکی از اهداف، برآورده شده بود، خروج نیروهای نظامی شوروی وقت از افغانستان. در حالی که ما به تنها واگذارشدن افغانستان متهم شدیم، حقیقت این است که تا سال ۱۹۹٢، افغانستان را از توجه نیانداختیم. تا سقوط رژیم دکتر نجیب، منابع چشم‌گیری را به افغانستان سرازیر می‌کردیم. خود افغان‌ها باید در تعیین حکومت و چگونگی روش زندگی‌شان بدون مداخله خارجی که قبل از آن از سوی اتحادشوروی وقت صورت می‌گرفت، دست آزاد می‌داشتند.
اهداف دیگر، بازسازی افغانستان پس از تثبیت‌شدن نظام سیاسی و برگشت شرافتمندانه‌ی مهاجرین به دیارشان بود.
اما پاکستان کوشش این را آغاز کرد که به‌عوض اتحادشوری، قدرت متبارز در افغانستان گردد. پاکستان با استفاده از سلاح آمریکایی و پول‌های سعودی نهادهای در امتداد سرحد را که هزاران هزار افراطیان مذهبی تربیت می‌نمود، فعال نگهداشته و جنگ‌ها میان تندروان را دامن زد تا حکومت کابل را سقوط دهد. اساساً این کوششی است که اکنون نیز ادامه دارد.
● مجری: رئیس جمهور اوباما، در این اواخر برنامه‌اش را برای خروج ده هزار عسکر آمریکایی از افغانستان امسال و مجموعاً سی و سه هزار تا ختم سال ٢٠۱٢، اعلام داشت. به نظر شما، آیا این کاستن نیروها اساساً کافی خواهد بود؟
□ پیتر تامسِن: درست است. حتا اگر پرسیده شود، من طرفدار خروج تعداد بیشتری هستم. اوباما می‌توانست ده هزار عسکر دیگر را نیز خارج نماید تا از حدود اعزام شده‌ی اضافی نیز فراتر می‌رفت و نشان می‌داد که آمریکا در این کار واقعاً جدی می‌باشد.
افغان‌ها باید بدانند که ما واقعاً کشورشان را ترک می‌کنیم تا خود وارد صحنه گردند. ما در ابتدا به مثابه آزادی‌بخش‌شان استقبال شدیم. بعداً نیز سال‌ها از ما استقبال صورت گرفت. اما حالا این استقبال رنگ می‌بازد و وقتی آن رسبده که برویم و جنگ را خاتمه بخشیم. در عین زمان باید به افغان‌ها نشان دهیم که ما خواهان آنیم تا باقی بمانیم. آن‌ها شدیداً از ما و جامعه بین‌المللی می‌خواهند تا ایشان را در امور بازسازی و پیشرفت، هم‌چنان معاونت نماییم و نهادهای دمکراتیک آن‌ها را تقویت ببخشیم.
● مجری: اگر به‌دست شما می‌بود، چه تغییراتی را در استراتژی آمریکا در برابر افغانستان می‌آوردید؟
□ پیتر تامسِن: پس از واقعه‌ای یازدهم سپتامبر، ما باید افغان‌ها را در تشکیل یک اردوی که از خود دفاع کرده بتواند، کمک می‌کردیم. آن‌ها از بهترین جنگجویان در جهان هستند. آن‌ها قشون سرخ را شکست دادند و تاریخ مقاومت در مقابل تهاجم‌های خارجی را دارند. احتمالاً این عظیم‌ترین اشتباهی بود که ما در دهسال اخیر انجام دادیم.
ژنرال کمبل در سال ٢٠٠٢ به واشنگتن برگشته و گفت که «لازم است ما هرچه عاجل‌تر یک اردوی افغان را که شامل ٣٦ کندک باشد، توسعه داده و تا در امتداد سرحد پاکستان جابه‌جا شده و در تأمین امنیت داخلی کمک‌کننده باشند.»
در آن‌زمان وزیر دفاع رامس‌فلد، رئیس جمهور بوش و دیگ‌چینی معاون وی، به اندازه‌ی که به عراق علاقمند بودند، به افغانستان یا توسعه‌ی اردوی آن علاقه‌ی نداشتند.
وقتی طالبان در سال ٢٠٠۵ حملات متقابل‌شان را آغاز کردند، ایلات متحده آن را با اعزام عساکر بیشتر آمریکایی و ائتلاف پاسخ گفتند. این گام تا حدی اثری معکوس داشت؛ زیرا افغان‌ها حضور وسیع عساکر خارجی را در خاک‌شان خوش ندارند.
● مجری: عساکر ائتلاف و ایالات متحده اکثراً می‌پرسند که آیا افغان‌ها آماده‌اند و مهم‌تر از آن آیا مایل ایستادن به پای خود هستند؟ آیا این پرسش مناسب است یا دو جنبه‌ی متفاوت را منعکس می‌سازد؟
□ پیتر تامسِن: افغانستان یک جایی غیرقابل پیش‌بینی است. بعضی اوقات کاری خوبی در آن رخ می‌دهد. مثلاً وقتی شوروی‌ها از دست مجاهدین شکست خوردند، هیچ‌کسی توقع آن را نداشت. بعضی اوقات کار بدی در آن رخ می‌دهد، مانند طالبان. وقتی افغان‌ها مسئولیت امنیت خود را پذیرفتند با آن‌که بسیاری می‌گویند که آن‌ها قادر به دفاع وطن خودشان نیستند ولی ممکن ما از توانایی‌های جنگی اردوی افغان و نگهداشت دستاوردهای چند سال اخیر و حتا افزایش این دساوردها متعجب شویم.
اردوی افغان قبلاً نیز خوب جنگیده است. تربیه و تجهیز نمودن آن‌ها جهت کامیابی در جنگ هم‌چنان ادامه خواهد داشت. در طولانی‌مدت شانس خوبی دیده می‌شود تا آن‌ها پیروز گردند.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پی‌نوشت‌ها
صحبتی با نویسنده کتاب «جنگ‌های افغانستان و درس‌های از وقایع تاریخی» وب‌سایت دری صدای آمریکا (رادیو آشنا): چهارشنبه ٠٣ اوت ٢٠۱۱ - ۱٢ اسد ۱٣۹٠
[▲] جُستارهای وابسته
□ 1 2 3 4 12
[▲] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت دری صدای آمریکا (رادیو آشنا)
