 |
|
برده‌داری
فهرست مندرجات
- واژه‌شناسی
- پیشینه‌ی تاریخی
- برده‌داری در ادیان
- انواع برده‌داری
- برده‌داری از نظر اقتصادی
- برده‌داری از نظر حقوقی
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
جامعه‌شناسی نظام‌های اجتماعی
برده‌داری (به انگلیسی: ، با تلفظ آمریکایی: ؛ به آلمانی: Sklaverei)، از لحاظ جامعه‌شناسی، نخستین صورت‌بندی اجتماعی ـ اقتصادی بر شالوده استثمار فرد از فرد است و از نظر حقوقی، نوعی از سیستم اجتماعی است که در آن اصول قانون مالکیت می‌تواند به انسان اعمال شود، به‌طوری که فردی به‌عنوان «برده»، وجودش متعلق به دیگری باشد و مالک، حق استفاده و تمتع از کار او را داشته و قابل انتقال و خرید و فروش باشد و جز درائی و ماترک محسوب شود. به سخن ساده‌تر، برده‌داری، در بندگی بودن اختیاری و یا غیراختیاری یک شخص در دست شخص دیگر است.
نظام برده‌داری در مرحله تلاشی کمون اولیه و بر شالوده‌ی ازدیاد عدم تساوی اقتصادی که خود ثمره‌ی پیدایش مالکیت فردی بود، شکل گرفت؛ و دولت برای نخستین‌بار در دوران بردگی پدید آمد. در این نظام، دو دسته افراد وجود دارند: نخست، افرادی كه به‌سبب اقتدار و منفعت‌جویی فردی، آزادی را از دیگران سلب می‌كنند (مالک یا برده‌دار) و دو دیگر، افرادی كه آزادی از آن‌ها سلب می‌شود (برده یا بنده).
| ▲ | واژه‌شناسی |
...
| ▲ | پیشینه‌ی تاریخی |
...
| ▲ | برده‌داری در ادیان |
| ▲ | انواع برده‌داری |
...
| ▲ | برده‌داری از نظر اقتصادی |
...
| ▲ | برده‌داری از نظر حقوقی |
بردگی یک شکل افراطی نابرابری است که در آن برخی افراد در واقع به‌عنوان دارایی در تملک دیگران‌اند. شرایط حقوقی مالکیت برده به‌طور قابل ملاحظه میان جوامع مختلف فرق می‌کرده است. گاهی برده‌ها تقریباً از هرگونه حقوق قانونی محروم بوده‌اند - مانند آنچه در نواحی جنوبی ایالات متحده آمریکا وجود داشت - در حالی‌که در موارد دیگر، موقعیت آن‌ها بیشتر شبیه وضعیت بنده یا خدمتکار بوده است.[آنتونی گیدنز، جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، ص ٢۱۹]
از لحاظ حقوقی در اعلامیه‌ی حقوق جهانی بشر برای نفی برده‌داری به‌صراحت چنین آمده است: «تمام افراد بشر آزاد به دنیا می‌آیند و از لحاظ حیثیت و حقوق با هم برابرند. همه دارای عقل و وجدان می‌باشند و باید نسبت به یکدیگر، با روح برادری رفتار کنند. هرکس، حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی دارد. کسی را نمی‌توان تحت شکنجه، مجازات، یا رفتارهایی قرار داد که ظالمانه بوده و یا برخلاف انسانیت و شئون بشری یا موهن باشد. هر کس حق دارد شخصیتِ حقوقی او در همه‌جا به‌عنوان یک انسان، در مقابل قانون به‌رسمیت شناخته شود.»
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
نیک آئین، امیر، واژه‌نامه سیاسی، مدخل «ب»، زیر عنوان «برده‌داری».
ذاکر حسین، عبدالرحیم، هتک حرمت بشر از بردگی در حقوق و روابط بین‌الملل تا تبعیض در حقوق و عملکرد داخلی ملل ، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دوره ٢۵، شماره ٠، زمستان ۱٣٦۹، ص ٢۵۱؛ به نقل از: سنجابی، کریم، حقوق اداری ایران، ص ٣٢٣
برده‌داری، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نیک آئین، امیر، پیشین
برده‌داری، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ جامعه‌شناسی │ نظام‌های اجتماعی
