هنر اروتیک
فهرست مندرجات
هنر اروتیک یا هنر تن‌کامه یا هنر شهوانی (به انگلیسی: Erotic art)، هر گونه اثر هنری است که به‌منظور برانگیختن شهوت جنسی و یا به‌قصد توصیف صحنه‌های عشق‌بازی خلق شده است. این قبیل آثار هنری می‌توانند شامل: نقاشی، قلم‌زنی، نگارگری، مجسمه‌سازی، عکاسی، موسیقی و حتی نویسندگی باشند.
نقاشی اروتیک عهد مغولان هند به‌زبان فارسی
 |
از آن‌جا که هم تعاریف مربوط به هنر و هم تجارب ادراکی منجر به برانگیختگی شهوت، دائماً در حال نوسان هستند، ارائهٔ یک تعریف مشحص از هنر اروتیک، تا حدود زیادی دشوار است. به‌طور نمونه، ساختن مجسمه‌ی از آلت تناسلی مرد، در برخی از فرهنگ‌های آفریقایی ممکن است به‌عنوان یک نماد و سمبل سنتی از اقتدار و توانمندی در نظر گرفته شود و هیچ‌گونه وابستگی و ارتباطی با عشق شهوانی نداشته باشد.
افزون بر این، اغلب تمایز میان دو مقوله‌ی هنر اروتیک و پورنوگرافی نیز آسان نیست، چرا که پورنوگرافی نیز، در واقع نوعی توصیف صحنه‌های مربوط به عشق‌بازی و شهوت‌رانی به قصد تحریک و برانگیختن قوای جنسی و شهوانی است، منتهی تفاوت آن این است که این نوع توصیف الزاماً یک آفرینش هنری نیست و به‌طور معمول جزئی از هنر در نظر گرفته نمی‌شود. تفاوت میان این دو مقوله ممکن است در هدف و پیام آن‌ها نهفته باشد. در مجموع مقوله‌ی هنر اروتیک همواره به‌عنوان یک قطعه‌ی هنری در نظر گرفته می‌شود و ابزارها و شاخصه‌های مرسوم و شناخته‌شده‌ی هنری را که در دیگر آثار هنری تاریخی رعایت شده‌اند را، در بر می‌گیرد. حال آن‌که پورنوگرافی نیز ممکن است از همین ابزارها استفاده کند، امّا آنچه را که در درجه‌ی نخست مدّ نظر قرار می‌دهد، تحریک جنسی است. با این وجود، تفکیک و تمایز این موارد از یکدیگر به شدت ذهنی [و سلیقه‌ای] است.
در همین ارتباط و به‌عنوان مثال، قاضی پاتر استوارت، از قضات دیوان عالی قضایی در ایالات متحده امریکا، در تلاش برای توضیح مفاهیم غامض پورنوگرافی، و تشریح آنچه در مورد این پدیده زشت و ناپسند است، می‌نویسد:
من امروز قادر نیستم که برای شناساندن انواعی از پدیده‌ها[ی ناشایست مرتبط با پورنوگرافی] تلاش کنم که تعریف آن در ادراکم نخواهد گنجید...، امّا با این وجود، هرگاه که آن پدیده‌ها را می‌ببینم، به‌خوبی آن‌ها را می‌شناسم...
با این وجود، واژه‌ی اروتیک در زبان یونانی قدیم به‌معنای عشق بوده (اروتیک واژه‌ای انگلیسی است و از کلمه اروس، نام الهه‌ی عشق در یونان باستان می‌آید) و «تن‌کامگی» یکی از برابرنهادهای فارسی آن است. آثاری که در آن‌ها بر عناصر شهوانی انسان همراه با عشق زمینی تأکید شده باشد، در رده‌ی آثار اروتیک جای می‌گیرند. سکس زاییده‌ی غریزه و تن است، عشق با حس و روان آدمی سروکار دارد و هنر و ادبیات اروتیک به وصف کشیدن رابطه‌ی شهوانی – عاطفی یکی به دیگری است.
در آثار هنری و ادبی اروتیک، دو طرف در یک رابطه‌ی عاشقانه یا دست‌کم عاطفی با یکدیگر قرار دارند و توصیف احتمالی اعمال یا امیال جنسی تنها بخشی از اثر را تشکیل می‌دهد. در این گونه آثار زیبایی و زیبایی‌شناسی از جایگاه مهمی برخوردارند و به کلام کشیدن عمل جنسی یا نشان دادن و تأکید بر اندام جنسی هسته و مضمون اصلی اثر را تشکیل نمی‌دهد.
در هنر و ادبیات اروتیک نه تنها ارزش‌های هنری و ادبی اثر لحاظ می‌شود، بل‌که از نقد جامعه – به‌ویژه نقد اخلاقی آن - غافل نیست. در اروتیک جسم هم هست اما فقط جسم نیست، روح و روان شخصیت‌ها، نوع رابطه و دیگر مشخصات یک اثر هنری یا ادبی در آن ملموس است.. این هنر و ادبیات گستاخ و بی‌پرواست و روابط و مناسبات اجتماعی و نیز دیدگاه‌های مذهبی و اخلاقی جامعه را به چالش می‌کشد.
ادبیات اروتیک کم‌وبیش در تمام فرهنگ‌ها و از دیرباز وجود داشته و در دوره‌های مختلف تاریخی فراز و نشیب‌هایی را پشت سر گذاشته است. سلایق ادبی-هنری و ارزش‌های اخلاقی حاکم بر هر دوره متر و معیارهایی هستند برای پذیرش یا عدم پذریش چنین ادبیاتی از سوی یک جامعه.
تاریخ هنر و ادبیات اروتیک نشان می‌دهد از یک‌سو سنت‌ها و اخلاق جامعه و از سوی دیگر سانسور حکومتی نقش تعیین‌کننده‌ای در به‌وجود آمدن، شکل‌گرفتن و ترویج این نوع از هنر و ادبیات داشته‌اند. نباید از یاد برد که هنر و ادبیات اروتیک نیز، چنان‌که اثر پورنوگرافیک، قصد برانگیختن میل جنسی و شهوت در انسان را دارد، با این تفاوت که اثر بر مدار عمل جنسی صرف یا فقط اندام جنسی نمی‌چرخد و حس و عاطفه نیز جایگاه ویژه‌ی خود را دارند.
در میان کهن‌ترین نمونه‌های بازمانده از گذشته‌های دور، که دیرینگی و اهمیت مقولات اروتیک (مرتبط با عشق شهوانی) را نشان می‌دهند، نقاشی‌های حجاری شده بر دیواره‌ی غارهای مربوط به دوران پارینه‌سنگی یا دوران پالئولیتیک (Paleolithic) می‌باشند. هنر حکاکی و نقاشی غارهای باستانی، که معمولاً تصاویری از حیوانات و شکار آن‌ها به‌نمایش گذاشته‌اند، هم‌چنین در برخی از آن‌ها، آلت تناسلی زن و انسان‌های برهنه با ویژگی‌های جنسی (مانند: مجسمه‌ی ونوس) نیز نشان داده شده است. آثار هنر غار که در Creswell Crags انگلستان کشف شده است، مربوط به ۱۲ هزار سال پیش بوده و برخی از آن‌ها شامل نمادهای آلت تناسلی زنان هستند. گرچه تاکنون شواهدی به‌دست نیامده که نشان دهد، مورد استفاده آن‌ها چه بوده است، اما به‌نظر می‌رسد که کاربرد نمایشی در مراسم مذهبی داشته یا ممکن است به‌طور مستقیم به امور جنسی وابسته بوده باشند. هم‌چنین در آوریل سال ۲۰۰۵، باستان‌شناسان آلمانی گزارش کردند که مسجمه سنگی به‌دست آورده‌اند که متعلق به ۷۵۰۰ سال قبل است. در این مجسمه یک مرد به روی یک زن قرار گرفته است که به‌گمان دانشمندان به‌نحوی صحنه‌ی آمیزش جنسی ررا نشان می‌دهد.
در عین حال، بسیاری از فرهنگ‌های دیگر نیز نمونه‌هایی از هنر اروتیک را آفریده‌اند.
در این نگارخانه، تصاویری از هنر اروتیک، در آسیا و اروپا، از عهد باستان تا دوره‌ی مدرن، شامل نقاشی، پیکرتراشی و عکاسی، ارائه شده است.
نقاشی یک زن قاجاری با لباسی بدن‌نما (قرن ۱۹ میلادی). موزه آرمیتاژ (Hermitage Museum)، سن پترزبورگ، روسیه
این شش صفحه، هنر اروتیک ایران را در دوره ی قاجار در قرن نوزدهم، به تصویر کشیده است. این تصاویر با اقتباس از هنر اروتیک کاماسوترای هندی پدید آمده است.
نقاشی کاماسوترای هندی به زبان فارسی، مربوط قرن ۱٧ یا ۱٨ میلادی، در هندوستان. این نقاشی دو زوج عاشق و معشوق را در حال پیش‌نوازی نشان می‌دهد که در آن، آلت تناسلی زن و مرد به‌وضوح دیده می‌شود.
نقاشی اروتیک عهد مغولان هند به‌زبان فارسی. دو صفحه از یک اثر اروتیک، که یک نجیب‌زاده را در حال عشق‌ورزی با یک زن صیغه‌یی نشان می‌دهد.
نقاشی اروتیک اواخر دوره‌ی قاجار و یا اوایل دوره‌ی پهلوی گالری دانشگاه ایندیانا - بنیاد کنزی (Kinsey Institute Gallery)
[
▲]
يادداشت‌ها
[
▲]
پيوست‌ها
...
[
▲]
پی‌نوشت‌ها
...
[
▲]
جُستارهای وابسته
□
□
□
[
▲]
سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[
▲]
پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ هنر │ زیبایی‌شناسی │ برهنگی
4,000-year-old erotica depicts a strikingly racy ancient sexuality
Clay plaques at The Israel Museum, made 1,500 years before the Kama Sutra, display graphically that Old Babylonian culture held an ‘exalted’ view of sex
Sexual intercourse between a woman and a man on a terra cotta plaque from Mesopotamia, early 2nd millennium BCE (photo credit: The Israel Museum)
Museums are often misconstrued as dusty and lifeless — the least likely place to find something hot and steamy. But the Ancient Near East section in The Israel Museum’s Archaeology Wing features rare erotic art from the land between the rivers (Tigris and Euphrates), which predates India’s Kama Sutra by over 1,500 years. Such astonishingly intimate works reveal a side to the ancient Near East that contrasts sharply with the modesty prevalent in the modern Middle East.
Two clay plaques, small enough to hold in your palm, depict couples copulating in remarkable detail. Dating from the early second millennium BCE, the Old Babylonian period, they come from a 300-year window when mass-produced terra cotta plaques were popular, including those that exhibit sexual acts.
Mesopotamian erotica was “really something racy,” Laura A. Peri, curator of Western Asiatic Antiquities, said when we met in the labyrinthine bowels of the museum. “It’s not all, you know, missionary and that’s it.”
The first plaque shows a man penetrating a woman from behind, while standing. The second, slightly smaller one, depicts a man and woman in a similar position, with the woman drinking beer through a straw from a jug.
According to Dr. Julia Assante, a Near Eastern social historian, the woman drinking beer from a straw was not just a reflection of lifelike sexual encounters, but was “undoubtedly a [visual pun].” The straw in the woman’s mouth and the man raising a cup of wine to his lips were symbolic of performing oral sex on their respective partners. The Babylonians, Assante writes, held “an exalted cultural view of sex as inducing an altered state of wonder.”
An Old Babylonian clay plaque on display at The Israel Museum depicts a couple having sex. (photo credit: The Israel Museum)
The terra cotta plaques from Mesopotamia yield numerous different sexual positions, but one of the most popular was what’s referred to technically by the Latin: coitus a tergo — from behind. While erotic Mesopotamian art doesn’t detail a specific means of entry, anal sex was deemed a popular means of contraception by ancient couples before the invention of prophylactics. The depiction of couples engaging in rear entry may be indicative of that practice. Other plaques show partners side-by-side, standing up (aka lleváme) and plain old missionary; some depict women with legs spread, squatting over a comically large phallus.
That the erotic clay plaques were found in temples, graves and private homes makes it difficult to generalize about their intended use, but is testament to their popularity. That excavators found the erotic artwork in high-traffic rooms of homes leads Assante to infer that they were accessible to men, women and children.
“It’s a kind of pop art, because it’s very cheap material and easy to make,” curator Peri said. She explained that sexuality was very prominent in ancient Sumerian and Babylonian art and literature, particularly in the late-third and early-second millennia. Cylinder seals — small cylinder-shaped stones etched with figures and cuneiform used as a signet — occasionally featured men and women in erotic poses. Peri, an expert in understanding the symbolism of the seals, noted that erotic scenes usually weren’t the central image, nor did those seals belong to the king or officials.
Ancient Mesopotamian texts were so graphic in their detailing of the erotic arts that “you can really reenact the actions — what they did between the sheets — according to the descriptions,” Peri explained when we met at her office in The Israel Museum.
The Epic of Gilgamesh, Mesopotamia’s great literary work, lauds sex as one of the carnal pleasures humans ought to indulge in during our brief tenure on this planet. Siduri, a divine alewife, tells the eponymous king of Uruk to “let your belly be full, your clothes clean, your body and head washed; enjoy yourself day and night, dance, sing and have fun; look upon the child who holds your hand, and let your wife delight in your lap! This is the destiny of mortals.”
‘And let your wife delight in your lap…’
Peri explained that “delight in your lap” was a common euphemism for sex in ancient Akkadian, the language in which Gilgamesh was written.
The Gilgamesh epic also describes sexuality as a potent force that distinguishes humans from beasts. Enkidu, the wild man who becomes Gilgamesh’s comrade-in-arms, is tamed by a temple prostitute who ensnares him with her sexual wiles: “She was not restrained, but took his energy. / She spread out her robe and he lay upon her, / She performed for the primitive the task of womankind.”
Israelite and Canaanite artwork, by comparison, typically had very little overt sexuality, only nude female figures that disappeared after the institutionalization of early Judaism in the eighth century BCE. A mid-second millennium BCE Canaanite scarab seal found at Tel el-Far’a — near the junction of the Israeli border with Egypt and the Gaza Strip — shows the figures of a man and woman in a standing posture similar to the clay plaque at The Israel Museum. Both figures are fully clothed, however, and there is no latent intercourse, only the suggestion of it.
Sketching of Canaanite scarab from Tel el-Far'a showing a man approaching a woman from behind. (photo courtesy of Dr. Daphna Ben Tor, Curator of Egyptian Archaeology at The Israel Museum)
Sketching of Canaanite scarab from Tel el-Far’a shows a man approaching a woman from behind. (photo credit: Courtesy of Dr. Daphna Ben Tor, curator of Egyptian Archaeology at The Israel Museum)
Siduri’s advice finds its way into the biblical literature, appearing in a toned-down version in Ecclesiastes 9:7-9. “Go thy way, eat thy bread with joy, and drink thy wine with a merry heart,” Kohelet says among his many iterations of “under the sun.” But whereas the Mesopotamians spoke of enjoying sex, the Bible enjoins man to “Enjoy life with the wife whom thou lovest all the days of the life of thy vanity.”
The similarity between the two passages comes as little surprise. Ancient Israel was the land bridge connecting the two major civilizations of the ancient Near East, Egypt and Mesopotamia, and its culture was influenced heavily by both. A stark difference, however, was the difference in ancient Babylonian and Israelite perspectives on male homosexuality. The Babylonians, writes Prof. Karen Rhea Nemet-Nejat in her book Daily Life in Ancient Mesopotamia, “didn’t condemn this practice” and observed a live-and-let-live attitude in regard to male-male sex. The Book of Leviticus, on the other hand, bans lying “with mankind, as with womankind” as “an abomination.”
Artifacts from ancient Babylon exhibit latent — even shockingly graphic — sexuality, but the exact purpose of the plaques remains unclear. Dr. Ilan Peled of The Hebrew University said there’s a scholarly debate over what purpose the erotic art served, with some contending they were votive objects for the veneration of Ishtar, the love goddess. Assante argues they were apotropaic, like other terra cotta amulets from the era, meant to keep away evil spirits. Others say that the clay plaques “portrayed prostitution, sexual relations conducted within a tavern, or sexual intercourse between a husband and wife,” with no particular context.
“It is possible that we merely face here a very early version of Playboy, Middle-Eastern style,” Peled said.
1
