 |
|
نانسی دوپری
فهرست مندرجات
◉ زندگی‌نامه
◉ آثار
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
افغانستان‌شناسی افغانستان‌شناسان
نانسی هاتچ دوپری (به انگلیسی: Nancy Hatch Dupree) (زاده‌ی ۱۹۲۷ م - درگذشته‌ی ۲۰۱۷ م)، تاریخ‌نگار و افغانستان‌شناس برجسته‌ی امریکایی و بنیان‌گذار «مرکز افغانستان‌شناسی» در دانشگاه کابل بود که به «مادربزرگ افغانستان» شهرت دارد. مطالعات تاریخی او بیشتر بر تاریخ مدرن افغانستان متمرکز بود.
| ▲ | زندگی‌نامه |
 |
نانسی هاتچ دوپری در ٣ اکتبر ۱۹۲۷ میلادی، در شهر كوپرستاون (Cooperstown) ایالت نیویورک زاده شد. از آن‌جا که پدر و مادرش در برنامه‌های توسعه‌ی روستایی در کرالا، ایالتی در جنوب کشور هند کار می‌کردند، اغلب دوران کودکی او در کرالا سپری شد. پس از آن با پدر و مادر خود در آمریکای لاتین زندگی می‌کردند. او مدرک کارشناسی خود را از کالج برنارد، و مدرک کارشناسی ارشد را در رشته‌ی هنر چینی از دانشگاه کلمبیا به‌دست آورد و دو دکترای افتخاری نیز از دانشگاه ویلیام و دانشگاه آمریکایی افغانستان دریافت نمود.
دوپری اولین‌بار در سال ۱۹٦۲ به‌عنوان همسر یک دیپلمات وارد افغانستان شد. او بعدها با لوئیس دوپری (Louis Duprée) که باستان‌شناس و محقق فرهنگ و تاریخ افغانستان بود، آشنا شد. این دو عاشق هم شدند و نانسی پس از جداشدن از همسر سابق خود، با لوئیس ازدواج کرد و برای مدت ۱۵ سال همراه با شوهرش به کاوش و پژوهش باستان‌شناسی پرداخت و به سراسر این کشور سفر نمود. او خود می‌گوید:
- در سال ۱۹۲۷ به‌دنیا آمدم. در دانشگاه کلمبیا در نیویورک زبان چینی خواندم. بعد به ایالت کرالا در جنوب هند رفتم. هر چند مطالعات من در حوزه‌ی چین بود، درباره‌ی هند هم مطالعه کردم. در آن‌جا بزرگ شدم و سپس در اردن و عراق خدمت کردم. سرانجام پایم به افغانستان کشده شد. این‌جا، دلباخته‌ای فرهنگ و مردم افغانستان شدم. از این‌رو، در حدود دهه‌ی ۵٠ میلادی، پنج کتاب راهنما در مورد افغانستان نوشتم. برای نوشتن این کتاب باید به‌جاهای زیادی سفر می‌کردم. همان‌زمان با لوئیس دوپری ازدواج کردم. او باستان‌شناس بود و با من همسفر شد. او علاقمند افغانستان پیش از تاریخ بود و به‌دنبال غارها برای حفریات باستان‌شناسی می‌گشت. من با مردم روستاهای بدخشان و فاریاب دیدار می‌کردم. مردم می‌گفتند زنان غرور ندارند، شخصیت ندارند، قدرت ندارند و هیچ‌چیز ندارند. من گفتم نه! این درست نیست. من این مردم را دیده‌ام و می‌شناسم. زنان افغان اکنون کارهای را انجام می‌دهند که در دهه‌ی ٦٠ میلادی، حتی تصورش مشکل بود. از این خوشحالم که شاهد مشارکت بخشی از زنان بودم.
پس از حمله شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹، نانسی ناگزیر شد که افغانستان را ترک کند، و به آمریکا باز گردد. سپس، او به شهر پیشاور پاکستان رفت و در کنار مهاجرین افغانستان کارهای خود را ادامه داد؛ با این حال، شوهرش، لوئیس دوپری در افغانستان ماند و در نهایت، مورد سؤظن مقامات افغانستان قرار گرفت و به اتهام بی‌اساس جاسوسی برای سازمان سیا از افغانستان اخراج شد. لوئیس پس از آن، به نانسی در پیشاور پیوست.
نانسی زمانی‌که در اردوگاه پناهندگان مشغول به‌کار بود، متوجه شد که پاره‌ای از آثار تاریخی افغانستان به تاراج رفته و در حال گم‌شدن یا نابودی کامل - برای همیشه - قرار دارند. او و شوهرش، برای حفظ این آثار به آموزش نسل جدید پرداختند و دفتر هماهنگی کمک‌ها برای افغان‌ها یا اکبر (Agency Coordinating Body for Afghan Relief، به اختصار ACBAR) بنیان نهادند. افزون بر این، آن‌ها به گردآوری اسناد دولتی و غیردولتی مربوط به تاریخ، فرهنگ، تهاجم شوروی، مجاهدین و طالبان تلاش زیاد نمودند. با وجود این، به‌گفته‌ی نانسی، پس از سقوط دولت دکتر نجیب‌الله، «در غارت‌های همه‌جانبه‌ای که در کابل صورت گرفت، کتاب‌ها و نسخ خطی زیادی توسط مجاهدین فروخته یا به آتش کشیده شد.»
پس از آن‌که نیروهای ائتلاف غرب، در سال ۲۰۰۱، وارد افغانستان شدند، نانسی و لوئیس، برای ایمنی خود و مجموعه‌ای دفتر هماهنگی کمک‌ها برای افغان‌ها، که در سال ۱۹۹۹ شامل ۷۷٣۹ عنوان آثار به‌زبان‌های پشتو، دری، فرانسوی، آلمانی، نروژی و سوئدی می‌شد، بلافاصله به افغانستان باز نگشتند. اما سپس نانسی در سال ۲۰۰۵ افغانستان آمد و دفتر هماهنگی کمک‌ها برای افغان‌ها را به کابل انتقال داد. این دفتر که در حال حاضر به‌نام «مرکز منبع معلومات افغانستان» (ACKU) خوانده می‌شود، در سال ۱۳۸۵، در دانشگاه کابل راه‌اندازی شد. این مرکز در بردارنده‌ای ۴۵ هزار نسخه‌ی حاوی اطلاعاتی در زمینه‌ی تاریح و فرهنگ افغانستان است که شامل کتاب، مجله، روزنامه و آثار پژوهشی می‌شود.
مرکز منبع معلومات افغانستان در دانشگاه کابل آخرین میراث ماندگار خانم نانسی دوپری. این مرکز در سال ۱۳۸۳ به مرکز منبع معلومات افغانستان (ACKU) تغییر نام داد و به کتابخانه مرکزی دانشگاه کابل منتقل شد. در سال ۱۳۸۴ دانشگاه کابل مکانی را در محوطه دانشگاه برای مرکز منبع معلومات افغانستان اختصاص داد که ساختمان آن با کمک مالی حکومت افغانستان ساخته شد. این ساختمان در سال ۱۳۹۲ توسط حامد کرزی، رئیس جمهور وقت، افتتاح شد.
نانسی دوپری، به‌دلیل کهولت سن دارای بیماری قلب، کلیه و شش بود که سال‌ها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کرد. سرانجام او روز یکشنبه، ۱۹ شهریور ۱۳۹٦ خورشیدی (۱٠ سپتامبر ۲۰۱۷ میلادی)، نزدیک ساعت ۳ و ۲۰ دقیقه بامداد، در سن ۹۰ سالگی، در بیمارستان امیری کابل چشم از جهان پوشید.
| ▲ | آثار |
از نانسی دوپری بیش از صد مقاله علمی و فرهنگی در رسانه‌های بین‌المللی چاپ شده و مقاله‌های زیادی درباره‌ی افغانستان به‌ویژه چالش‌های که فراروی زنان قرار دارد، نوشته است. به‌علاوه، پنج کتاب درباره راهنمای سفر به افغانستان نگاشته است و کتاب راهنمای موزیم (موزه) ملی افغانستان نیز از جمله مهم‌ترین آثار اوست. برخی از آثار او به شرح زیر می‌باشد:
- □ راهنمای تاریخ کابل (An Historical Guide to Kabul)، که توسط نانسی دوپری و احمدعلی کهزاد تهیه شده و آن را سازمان گردشگری افغانستان، در سال ۱۹۷۲ منتشر کرده است.
□ راهنمای موزیم ملی (A Guide to the National Museum)، کار مشترک نانسی دوپری و معتمدی که در سال ۱۹۷۴ توسط سازمان گردشگری افغانستان به چاپ رسیده است.
□ راهنمای تاریخ افغانستان (An Historical Guide to Afghanistan)، چاپ سازمان گردشگری افغانستان - ۱۹۷۷
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ ...
