جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۷ تیر ۲۱, پنجشنبه

ایران‌شهر

از: دانشنامه‌ی آریانا

ایران‌شهر


فهرست مندرجات
نام‌های تاریخی ایرانایران

ایران‌شهر (به انگلیسی: Iranshahr، به پارسیک: Ērānšahr، به‌معنای سرزمین شاخه‌ی ایرانی آریایی‌ها)، واژه‌ای است که ساسانیان، بر روی سرزمین‌های آریایی قرار دادند.


واژه‌شناسی

...


پیشینه‌ی تاریخی

آن‌چه از بررسی مدارک تاریخی و باستان‌شناسی به‌دست می‌آید، این است که عنوان پادشاهان ساسانی، با القاب شاهان پیش از آنان، که در ایران کنونی فرمانروایی داشتند، تفاوت دارد. شاهنشاه واژه جدیدی است که پیش از آن هیچ سابقه‌ای میان پارتیان نداشته است. هم‌چنین، واژه ایران، آریان و آریانوس، پس از این عنوان، برای اولین‌بار در زمان ساسانیان، در کتیبه‌های آنان دیده می‌شود، که از همان ابتدای بنیان‌گذاری سلسله ساسانی پدیده‌ای ویژه است.

با آن‌که در هیچ سکه‌ای از دوران ۴۸۰ ساله‌ی اشکانی، نامی از کشور و امپراتوری آن‌ها - هرچه باشد - دیده نشده است، چه رسد که این نام آریان باشد[امان‌الله قریشی، ایران‌نامک، ص ۲۴۲]، اما ریچارد نلسون فرای می‌نویسد: «چون پارتیان به‌جهانگیری پرداختند، پنداری اصطلاح آریانا چنان‌که در منابع یونانی آمده‌ است، نیز گسترش یافت و آن‌را آریای بزرگ خواندند که برابر است با ایران‌شهر، اصطلاحی که ساسانیان بر سرزمین‌های زیر فرمان خود اطلاق کردند.»[میراث باستانی ایران، ص ۴]

در آغاز قرن سوم میلادی، در ایران کنونی، شاهنشاهی ایجاد شد که بنیان‌گذارش خاندان ساسان بودند و از این‌رو، تاریخ‌نگاران آن‌را شاهنشاهی ساسانی نامیده‌اند. اما این‌که این شاهنشاهی «شاهنشاهی ایران» نامیده شده باشد، یا ساسانیان بر سرزمین‌های زیر فرمان خود «ایران‌شهر» اطلاق کرده باشد، محرز نیست. زیرا، نخست اصطلاح «ایران» (Ērān)، در زبان پارسی میانه (پارسیک)، که حالت جمع «ایر» (Ēr) است، به‌معنای «ایرانی» است، که این واژه‌ در برابر واژه‌ی آریایی، در متون اوستایی و کتیبه‌های هخامنشی به‌چشم می‌خورد.


...



[] يادداشت‌ها




[] پيوست‌ها


...


[] پی‌نوشت‌ها

...


[] جُستارهای وابسته






[] سرچشمه‌ها







[] پيوند به بیرون

[۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ٦ ۷ ۸ ۹ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]

رده‌ها │ ...