(الماس شرق)
نـوشـــته: محمد محمدی (سياوش آريا)
احمدظاهر، از آوازخوان برجسته و محبوب افغانستان است که در ٢٤ جوزای ۱۳٢۵ خورشیدی (۱۴ ژوئن ۱۹۴۶) در ولایت لغمان در خانواده روشنفکر دیده به جهان گشود. و در تاریخ ٢٤ جوزای ۱۳۵٨ (۱۴ ژوئن ۱۹۷۹) ظاهرا در يک اثر حادثهٔ ترافیکی جان باخت.
زندگی
احمدظاهر در بیست چهارم جوزای (خرداد) سال ۱۳۲۵ خورشیدی در کابل یا به قولی در ولایت لغمان زاده شد. احمد ظاهر آواز خوانی را از مکتب آغاز نمود و اولین آهنگش را در لیسه حبیبیه خواند. وی پس از نشان دادن استعداد در موسیقی در رادیو افغانستان برنامه‌هایی اجرا نمود.
احمد ظاهر پس از گذراندن دوره دانشسرا (دارالمعلمین) راهی هندوستان شد تا به تحصیلات موسیقی بپردازد. شاید او اولین کسی بود که آلات موسیقی غربی را با موسیقی افغانی وفق داد و سازهای آکاردئون، ارگ و ترومپت و غیره را به موسیقی افغانی هدیه آورد. آوازه او از طریق موسیقی از شهرت پدرش که صدراعظم وقت افغانستان بود بالاتر رفت. شهرت او آنقدر بر سر زبانها بود و هست که مردم افغانستان هنوز فکر می‌کنند او بهترین آوازخوان افغانستان تا هم اکنون بوده است. او در سال ۱۳۵۱ خورشیدی لقب بهترین آوازخوان سال افغانستان را به دست آورد.
احمد ظاهر سه بار ازدواج كرد و ازين سه ازدواج دو فرزند دارد، يكی "شبنم" و ديگر "احمد رشاد" كه هر دو خارج از كشور در ایالات متحده آمریکا زندگی می‌كنند.
احمد ظاهر بخاطر درگیری‌های خانوادگی راهی زندان شد و درین هنگام بود که مادرش درگذشت. روایتی وجود دارد که وی پس از رهایی از زندان، در عروسی دختر زمامدار وقت "حفیظالله امین" بنابر اصرار دخترش، شرکت کرد و آواز خواند. بسیاری بر این عقیده‌اند که این واقعه باعث شد تا حفیظالله امین به فکر قتل وی گردد و از همین روی، قتل احمد ظاهر را که در سالنگ صورت گرفت، نیز به امین نسبت می‌دهند. پیکر او ابتدا در مسجد حاجی مجيد در سردخانه نگهداری و سپس در گورستان "شهدا صالحین" به خاک سپرده شد.
احمد ظاهر نماینده موسیقی کلاسیک افغانستان شمرده می‌شود که آهنگ‌هائی با مفهوم و جاندار را برای شنوندگان عرضه داشت. احمد ظاهر بیشتر کوشش می‌کرد تا از بهترین، زیباترین و معتبرترین اشعار در آهنگ‌های خود استفاده کند و از همین روی، علاقه او به حافظ، مولانا، سعدی، خیام، بیدل، پروین اعتصامی، سمین بهبهانی، عشعری و غیره شعرای زبر دست زبان فارسی بوده است. احمد ظاهر به زبان‌های فارسی، پشتو، هندی و انگلیسی آواز خوانده است.
آهنگ‌های "خدا بود یارت"، "مادر من"، "از پیش من برو که دل آزارم"، "برایم گریه کن امشب"،"عجب صبری خدا دارد" از جمله آهنگ‌های مشهوری است که افغانها با خود زمزمه می‌کنند.
احمد ظاهر هم عصر شهرت و آوازه گوگوش در ایران بود و عده‌ای این دو را رقیب سالم می‌دانستند. از احمد ظاهر آهنگ‌های زیادی به یادگار مانده است که در چهارده آلبوم تدوین گردیده و به شکل صوتی در بازار عرضه گردیده است. از احمد ظاهر فقط دو آهنگ تصویری ثبت شده است و سایر آهنگ‌های تصویری وی مقتبس از همین دو آهنگ و یا هم عکس‌های وی اند.
احمد ظاهر نه تنها در افغانستان، که بلکه در دو کشور تاجیکستان و ایران نیز علاقه‌مندان خود را دارد. این علاقه در تاجیکستان به شکل بسیار بالائی وجود دارد و آهنگ‌های وی هنوز هم از بهترین‌ها به حساب می‌رود.
احمد ظاهر نام کهنه‌ای در افغانستان نیست و آهنگ‌های وی هنوز هم علاقه‌مندان بی‌شمار خود را دارد، طوری که بیشترین مخاطبان رادیوها آهنگ‌هائی از احمد ظاهر فرمایش می‌دهند و این باعث شده است تا به منظور فرصت دادن به سایر خوانندگان، مجریان برنامه‌های موسیقی آهنگ‌های احمد ظاهر را در برنامه‌های بهترین موسیقی به رقابت نگذارند، زیرا می‌دانند در صورت وجود آهنگ احمد ظاهر، وی برنده بلا منازع خواهد بود.
سالانه از سالروز شهادت احمد ظاهر در افغانستان و تاجیکستان تجلیل بعمل می‌آید. در افغانستان رسم بر این است که در سالروز شهادت وی، رادیوها و تلویزیون‌ها برنامه‌هائی را در مورد وی پخش می‌کنند و تنها و تنها آهنگ‌های احمد ظاهر را به نشر می‌سپارند.[دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا]
احمد ظاهر چگونه مرد؟
احمدظاهر يک روز در "بهار روشن از امواج نور" با عبور از دامنه‌های تاکستان‌زار شمالی نرسيده به ارتفاعات سالنگ در يک حادثه تصادف اتومبيل جانش را از دست داد. گفته می‌شود که اين حادثه نه يک تصادف بلکه با قصد کشتن احمد ظاهر بوده است.
احمدظاهر چگونه جان داد هر کس داستانی دارد. ساعت يازده صبح روز بيست و چهارم جوزای ۱۳۵٨ خورشيدی احمد ظاهر با محبوب‌الله پاچا از دوستان و اعضای خانواده و دو دوشيزه علاقمند صدايش از کابل به سوی شمالی در دره سالنگ می‌رود و همانجا دچار فاجعه می‌شود.
در ناحيه چپراق در پلچک نزديک به علاقداری سالنگ روستاييانی که او را می‌شناختند جسم بيجانش را يافتند. زخم کاری بر پيشانی‌اش داشت. اين ضرب از آله‌ای بود و يا از گلوله‌ای مهم نيست؛ آنچه که مهم است، اين بود که قلب احمدظاهر از تپش باز مانده بود.[زنده است هنوز و هميشه]
اين واقعه در آن زمان، يک حادثه ترافيکی اعلام شد، اما بعضيها ادعا می‌کردند که آوازخوان نامدار افغان، "ترور" شده است.
از آن زمان تاکنون، گزارشی که نشان‌دهنده تحقيقات رسمی در اين زمينه باشد، منتشر نشده است.['احمدظاهر چگونه ترور شد؟']
به هر حال، مرگ احمد ظاهر، میلیونها نفر از علاقمندان و شیفتگان صدایش را در سر تا سر جهان به سوگ او نشاند، هر یکی به طرز خویش خبر این مصیبت را قبول کردند و تحمل نمودند.
تنوع ترانه‌ها
تنوع در اشعاری که احمد ظاهر اجرا کرده، قابل توجه است و اين کاری است که کمتر آوازخوانی انجام داده است.
در آثار احمد ظاهر، هم شعرهايی از شاعران متقدم مانند حافظ، سعدی، خاقانی شروانی، مولانای بلخی، امير خسرو دهلوی، ميرزا بيدل دهلوی ،صايب تبريزی، فروغی بسطامی وهم اشعاری از شاعران معاصری مانند فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، مهرداد اوستا، ضيا قاری زاده، شهريار، اقبال، رهبر توخی، حميد مصدق ايرج ميرزا، رهی معيری، احمد شاه اظهر، ميرزا تورسن زاده، مريم ملک ابراهيمی، صادق سرمد، عبدالله قادری، فرخی يزدی، عماد خراسانی، حسين منزوی، فريدون مشيری، خليل الله خليلی، سيمين بهبهانی، معينی کرمانشاهی، عاطفی هروی، محمد تقی بهار، پژمان بختياری، عبدالطيف ناظمی هروی، مهدی سهيلی و ديگران.[انتشار مجموعه آثار احمد ظاهر در 'کتاب عشق']
آلبوم‌ها
در مجموع ۳۹۵ آهنگ از احمدظاهر در استديوهای مختلف به ثبت رسيده است. از جمله ۷۵ آهنگ در استديو راديو کابل، ۱۷۱ آهنگ در استديو افغان موزيک، ۶۳ آهنگ در استديوی سنترموزيک، ۲۳ آهنگ در آريانا موزيک و افزون بر اين، ۶۳ آهنگ محفلی[انتشار مجموعه آثار احمد ظاهر در 'کتاب عشق'] نيز از وی موجود است.
افغان‌موزیک
از احمد ظاهر تعداد ۱۴ آلبوم که شامل ۱۷۱ آهنگ است، توسط "افغان موزیک" منتشر شده‌است که معمولاً با شماره‌شان مشهور اند.
شماره ۱
تنیده یاد تو در تار پودم میهن
ای سرود واپسینم
اگر تو یارک من باشی
خودت میدانی گل من
این چه عشقیست که در دل دارم
ز سنگ نیست قلب من
به خود گفتم پس از چندی فراموشت کنم
صد ره در انتظارت تا پشت در دویدم
دل آوارهٔ من
میروی از من و لبریز فغانم
گفته بودم چو بیایی غم دل با تو بگویم
ای که از یار نشان می‌طلبی
یارک من چرا خوش باور هستی
بجز تو مونسی دیگر
اگر ای آسمان
بخود گفتم پس از چندی
هر چند که دور از تو و پیش دیگرانم
ای یار خوب من
ای جان من اسیرت
موزیک
شماره ۳
اگر آواره و مستم
همه روز از تو به قهرم
ساقی
تنهاترین مرد زمینم
چه بیهوده چه ساده
از سفر خوش آمدی
بوی تو خیزد هنوز
بی وفا یارم
شب‌های ظلمانی
گرچه مستیم و خرابیم
همه یارانند
بریده باد پای من
یارک من
امشب دل من غصه دارد
موزیک
شماره ۴
بنازم قلب پاکت مادر من
عاشقم عاشق به رویت
ز همراهان جدایی مصلحت نیست
ز جان من چه میخواهی
از برای غم من
ای ساربان
عاشق شدم
روز و شبم الم ریزم
چشم سیه داری
بت نازنینم
ناله کن ای نی
بازی تو کردی با سرنوشتم
من ندانستم از اول
موزیک
شماره ۵
پر کن پیاله را
برایم گریه کن امشب
نمی خواهم تو را
به سنگ غم زدی
گذشت آن گه تو سر خیل دلبران بودی
گاه در آغوش این گاه در آغوش آن
از دستت فغان فغان دارم
بر خاطر آزاده
کیستم من رهنورد
شکست عهد من
بهار من
مرنجان دلم را
ماهم ز ره رسید
امشب به یاد روی تو
ای بیخبر از درد من
وای باران باران
شماره ۶
قدح را سر کنید
تنها تویی
من غلام قمرم
کاش بودم لاله
شب چو در بستم
نگاه کن
بدل من شرر افروخت
خال به کنج لب یکی
سوز قلبم جاویدانی
میروم خسته و افسرده و زار
من مست و تو دیوانه
فقط سوز دلم را
شماره ۷
به آسمان بگویید
سلطان قلبم
من در سرای تو
ای نام غمت ترانهٔ من
چه خلاف سر زد از ما
من بار سنگینم
باز آی و کنارم بنشین
ایا صیاد رحم کن
من نگویم که مرا از قفس آزاد کنید
معشوقه به سامان شد
می خندم اگر امشب
اشک‌های من همچون
موزیک
شماره ۸
بعد از اینکه رقیب
گفتم که نرو
ز دستم بر نمی‌خیزد
شادی کنید ای دوستان
اوبه دلته راورم (پشتو)
از غمت ای نازنین
شکایت دارم
گر کنی یک نظاره
ای گلزار من
من اگر دیوانه‌ام
دلبرا اگر تو یار من باشی
موزیک
شماره ۹
بی تو گل گشت چمن
دانم چرا چشمان تو
پیدا شد و پیدا شد
ناله به دل شد گره
پیری رسید و فصل جوانی دگر گذشت
به داغ نامرادی سوختم
آخر ای دریا
دیگر اشکم مریز
سحر میگفت بلبل
چی شبها به یادت
ستاره دیده فرو بست
ای دزدیده چشم از آهو
شماره ۱۰
یار با ما بی وفایی می‌کند
در کنج دلم
بمان ای شب
ترا افسون چشمانم
از تنگنای محبس تاریک
دور از تو هر شب تا سحر
اگر پنهان بود پیدا
آه چی خوش آمدی صفا کردی
بگذار بگریم
خرابم ز مستی
موزیک
شماره ۱۱
گل سنگم
لیلی لیلی جان
زدستم بر نمی‌خیزد
شادی کنید ای دوستان
تو به یک دشت پر از گل
تنها شدم تنها
من نگویم که مرا از قفس آزاد کنید
دلت میخواد برای تو
می خندم اگر امشب
اگر ز خلق ملامت
موزیک
شماره ۱۲
می گم که دوستت دارم
گفتی که می‌بوسم تو را
دوستت دارم همیشه
به آتش این خوی خود
زبانم را نمی‌فهمی
جینا یها
لیلی لیلی جان
نی نی هرگز هرگز
کاشکی کاشکی
من رانده ز میخانه‌ام
به خدا رسیده باشی
ای تیر غمت را دل عشاق نشانه
موزیک
شماره ۱۳
بیا بریم به سنگران
من نی‌نوازم
ای بت بیرحم
آهنگ زندگی
یاد آن سرو روان
عشق تو بر من
ای رشک گلها
سرود شبانگاه
مست شدم ساقی
زیبای من
کرده‌ام ناله بسی
موزیک
شماره ۱۴
توبه از شب هجران توبه
وای من بیهوده‌ام
امشب از باده خرابم
چرا دیشب بسوی من
تا به جفایت خوشم
اگر عشق باشد
بخدا تنگ است دلم
از تو دورم
خدا بود یارت
دل ز سودای دو چشمت
هنوز بر لب من
نغمه
موزیک سنتر
شماره ۱
شماره ۲
شماره ۳
شماره ۴
شماره ۵
آریانا موزیک
شماره ۱
شماره ۲
رادیویی
شماره ۱
شماره ۲
شماره ۳
شماره ۴
شماره ۵
البوم قصه دل من
شماره ۷
شماره ۸
شماره ۹
شماره ۱۰
آلبوم‌های مجلسی
شماره ۱
شماره ۲
شماره ۳
شماره ۴
شماره ۵
شماره ۶
شماره ۷
شماره ۸
شماره ۹
شماره ۱۰
کنسرتی
کنسرت مزار شریف
__________________________________________
جُستارهای وابسته
__________________________________________ منابع
__________________________________________
□
□
□
پيوند به بیرون
__________________________________________
□ محشور، اسماعیل، احمدظاهر هنرمند بی بدیل ولی بد چانس
□ پیوند احمد ظاهر با مولانای بلخی
□ انتشار مجموعه آثار احمد ظاهر در 'کتاب عشق'
□ 'احمد ظاهر چگونه ترور شد؟'
□ بیوگرافی احمد ظاهر
__________________________________________
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
[1 2 3]
