[...] [...]
ملالی جویا (زادۀ ۲۶ ثور ۱۳۵۷ استان فراه)[۱]، فعال سیاسی، مدافع حقوق زنان، از مخالفان سرسخت جنگسالاران افغان و برنده جایزه‌های افتخاری از نهادهای مختلف بین‌المللی است. در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۵ میلادی او که توانست به نمایندگی از مردم استان (ولایت) فراه کرسی مجلس شورای ملی (ولسی جرگه) را از آن خود کند[٢]، پیش از این در دسامبر ۲۰۰۳ به‌عنوان نمایندهٔ استان فراه در لویه جرگه قانون اساسی انتخاب شد و با سخنرانی دو دقیقه‌ای جنجال‌برانگیز نه تنها در افغانستان بلکه در سرتاسر جهان به شهرت رسید[٣]. در شورای ملی، پس از آن که پارلمان افغانستان را طویله نامید[۴]، عضویت‌اش به تعلیق درآمد.[۵]
ملالی جویا را معمولا "شجاع‌ترین زن افغان" می‌خوانند[٦]. وی مدتی در پاکستان و ایران به‌عنوان پناهنده اقامت داشت و سپس، به مثابه فعال در زمینه حقوق زنان و آموزش و پرورش در داخل و خارج از افغانستان به فعالیت می‌پرداخت[٧].
[↑] زندگی‌نامه
ملالی جویا در ۴ ثور (اردیبهشت) ۱۳۵۷ خورشیدی (۲۴ اپریل ١٩۷٨) در ولایت (استان) فراه به‌دنیا آمد[٨]. هنوز بیش از چهار سال نداشت که طعم تلخ آوارگی را چشید. از این روی، در دهه‌ی ١٩٩٠ میلادی در یکی از کمپ‌های مهاجرین افغان در پاکستان مقیم شد و آموزش‌های ابتدایی و متوسطه را در مکتبی که توسط جمعیت انقلابی زنان افغانستان "راوا" راه‌اندازی شده بود، فراگرفت. در سال ١٩٩٨ میلادی، در زمان حاکمیت طالبان، به افغانستان بازگشت و در مکاتب زیر زمینی - در زادگاهش در ولایت فراه - به‌تدریس کودکان و نوجوانان می‌پرداخت و یک کلینیک بهداشت رایگان برای زنان و یک پرورشگاه برای کودکان بی‌سرپرست را مدیریت می‌کرد[۹].
در دسامبر ۲۰۰۳، زمانی که ملالی جویا به‌عنوان نمایندهٔ استان فراه در لویه جرگه قانون اساسی انتخاب شد با سخنرانی دو دقیقه‌ای به شهرت جهانی رسید که طی آن اعتراضش را نسبت به‌حضور کسانی که آنها را جنگسالاران و بنیادگرایان خواند، اعلام داشت:
- "به نظر من اینها باید محاکمه بین‌المللی و ملی شوند، اینها را اگر مردم ما ببخشند، مردم پا برهنه افغان، هرگز تاریخ نمی‌بخشد. اینها ثبت تاریخ کشور ما هستند..."[۱٠]
سخنرانی سه دقیقه‌ای ملالی جویا به‌تاریخ ٢٦ قوس ۱۳٨٢ در لویه جرگه
اظهارات وی سبب اعتراض برخی از نمایندگان وابسته به گروه‌های بنیادگرای اسلامی شد و آن را توهین به مجاهدین قلمداد کردند. به‌علت تهدیدشدن ملالی جویا به مرگ، در جریان لویه جرگه سازمان ملل متحد مسئولیت محافظتش را به عهده گرفت[۱۱]. در این مجلس صبغت‌اله مجددی وی را "ملحد" و "کمونیست" خواند و خواهان اخراجش از مجلس گردید و از وی خواست که از سخنانش طلب پوزش کند. اما جویا نپذیرفت و بعدها طی مصاحبه‌هایش گفت که "از آنچه گفته‌ام هرگز توبه نخواهم کرد".[۱٢] سخنرانی‌های بعدی او در مجلس شورا نیز جنجالی قلمداد می‌شوند[۱٣].
ملالی جویا و مهدیزاده کابلی در لویه جرگه
در سال ۲۰۰۵ میلادی، ملالی جویا خود را برای انتخابات پارلمانی کاندید کرد و در بین زنان فراه بیشترین رای را به‌دست آورد[۱۴]. وی به‌عنوان نماینده استان (ولایت) فراه، در مجلس شورای ملی (ولسی جرگه) حضور یافت. در آنجا نیز بارها به سخنان گذشته‌اش تاکید کرد که علت اصلی فاجعه افغانستان در وجود کسانی است که وی آنان را "جنگ‌سالار" و "بنیادگرا" میخواند تا جایی که به تاریخ ۷ مه ۲۰۰۶ به‌خاطر اظهار نظرات تندش مورد حمله فیزیکی شماری از وکیلان پارلمان قرار گرفت و مجلس به‌هم ریخت[۱۵]. 
سخنرانی جویا در تاریخ ۷ مه ۲۰۰۶ در مجلس افغانستان
روزنامه "واشنگتن پست" زیر عنوان "صدای افغانی که ترس و وحشت خاموشش نخواهد کرد" نوشت: "راست‌کاری جویا در این است که از نگاه او به جنگسالاران نباید اجازه داده شود که خود را در زیر نقاب دموکراسی پنهان نموده و به کرسی‌های خود بچسپند و به قیمت فقر مردم پابرهنه و بینوا به‌دنبال منافع نامشروع خود باشند."[۱٦]
روز ۳۱ ژانویه ۲۰۰۷، در پی تصویب طرح "مصالحه ملی" در پارلمان که بر اساس آن تمامی متهمان جنایات جنگی طی دو دهه اخیر از پیگرد قانونی معاف شدند، جویا جلسۀ پارلمان را تحریم کرد و با اعتراض شدید این کار را "خیانت ملی" خواند.[۱٧]
[↑] ...
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: بارجویی زیرکانه (مصاحبه‌ای ملالی جويا با رازق مامون خبرنگار تلويزيون طلوع).
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- ویکی‌پدیا (فارسی)، ملالی جویا را زادۀ ۲۶ ثور ۱۳۵۷ در ولایت فراه نگاشته است. رجوع شود به: ملالی جویا، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[٢]- رابرت دریفوس، یک روز با ملالی جویا، ترجمۀ سمیر، مجله نیشن، ١٤ اپریل ٢٠١١ (برگرفته از سایت اینترنتی کمیته دفاع از ملالی جویا)
[٣]- همان‌جا؛ و همچنین: ملالی جویا، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[۴]- رامین انوری، تعلیق عضویت ملالی جویا در پارلمان افغانستان، بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ٢۱ مه ٢٠٠٧ - ٣۱ اردیبهشت ۱٣٨٦
[۵]- همان‌جا[٦]- 'The Bravest Woman in Afghanistan': Malalai Joya Speaks Out Against the Warlord-Controlled Afghan Government & U.S. Military Presence”. 2007-06-19.Democracy Now!.[٧]- محمداعظم سیستانی، ملالی جویا، اسطوره‌ی شجاعت روزگار ما، سوید: ٢٠٠۹-٢٠۱٠، ص ٧
[٨]- همان‌جا
[۹]- رابرت دریفوس، یک روز با ملالی جویا، پیشین؛ و همچنین: ملالی جویا، اسطوره‌ی شجاعت روزگار ما، ص ٧
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]- ملالی جویا، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[۱۵]- رامين انوری، برخورد تند مجاهدين سابق افغان با ملالی جويا در پارلمان، بخش فارسی بی بی سی: يکشنبه ٠٧ مه ٢٠٠٦[۱٦]- Nora Boustany, "An Afghan Voice That Fear Won't Silence", The Washington Post: Friday, March 17, 2006[۱٨]-
[۱٧]- Kim Sengupta, "Amnesty on Afghan war crimes approved", The Independent: Monday, 5 February 2007
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ کميته دفاع از ملالی جويا
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
ملالی جویا (متولد ۲۶ ثور ۱۳۵۷ ولایت فراه) جوانترین عضو پارلمان یا ولسی جرگه افغانستان است که تعلیق شده است.[۱] وی در دسامبر ۲۰۰۳ به عنوان نمایندهٔ ولایت فراه در لویه جرگه قانون اساسی انتخاب گردید و با سخنرانی دو دقیقه‌ای جنجال برانگیز نه تنها در افغانستان بلکه در سرتاسر جهان به شهرت رسید.[۲]
وی مدتی در ایران و پاکستان به عنوان پناهنده زندگی نموده و بعد هم به مثابه فعال در زمینه حقوق زنان و تعلیم و تربیت در داخل و خارج از افغانستان فعالیت نموده‌است.[۳]
دیدگاهها
درباره ملالی جویا در منابع گوناگون نظرات گوناگونی ارائه شده‌است. وی از مخالفان کسانی است که آنان را "ناقضین حقوق بشر و عاملان تیره روزی افغانستان" میخواند. مخالفانش نیز نظرات تندی نسبت به او دارند[۳]. بی بی سی وی را "مشهورترین زن افغان"[۴] نامید[۵] و منابع دیگر از جمله یک نشریه افغان در کانادا نظری مثبت از او ارائه می‌دهند.[۶]
مخالفت‌ها
او در دسامبر ۲۰۰۳ زمانی که به عنوان نمایندهٔ ولایت فراه در لویه جرگه قانون اساسی انتخاب گردید با سخنرانی دو دقیقه‌ای به شهرت جهانی رسید که طی آن اعتراضش را نسبت به حضور کسانی که آنها را جنگسالاران و بنیادگرایان خواند اعلام داشته گفت: "به نظر من اینها باید محاکمه بین‌المللی و ملی شوند، اینها را اگر مردم ما ببخشند، مردم پا برهنه افغان، هرگز تاریخ نمی‌بخشد. اینها ثبت تاریخ کشور ما هستند...." اظهارات وی موجب اعتراض دیگر نمایندگان شده و آن را توهین به مجاهدین قلمداد نمودند. بعلت تهدید به مرگ شدنش در روزهای لویه جرگه سازمان ملل متحد مسئولیت محافظتش را به عهده گرفت[۷]. درین مجلس صبغت‌اله مجددی وی را "ملحد" و "کمونیست" خواند و خواهان اخراجش از مجلس گردیده از وی خواست که از سخنانش طلب پوزش کند اما وی نپذیرفت و بعدا طی مصاحبه‌هایش گفت که "از آنچه گفته‌ام هرگز توبه نخواهم کرد".[۸] سخنرانی‌های بعدی او در مجلس نیز جنجالی قلمداد می‌شوند[۹]
عضويت در پارلمان
وی خود را برای انتخابات پارلمانی کاندید نمود و در بین زنان فراه بیشترین رای را آورد [۱۰] و اکنون نماینده این ولایت در مجلس شورای ملی (ولسی جرگه) میباشد. در آنجا نیز تا کنون بارها به سخنان گذشته اش تاکید نموده‌است. وی بارها اعلام داشته که علت اصلی فاجعه افغانستان در وجود کسانی که وی آنان را "جنگ سالار" و "بنیادگرا" میخواند میباشد و در سخنانش در پارلمان نیز درین مورد به تاکید سخن رانده‌است تا جایی که به تاریخ ۷ می۲۰۰۶ بخاطر اظهار نظرات تندش مورد حمله فيزیکی تعدادی از وکیلان پارلمان قرار گرفت و مجلس به هم خورد.[۱۱]
روزنامه "واشنگتن پست" تحت عنوان "صدای افغانی که ترس و وحشت خاموشش نخواهد کرد" در موردش نوشت: "راست کاری جویا درین است که از نگاه او به جنگ سالاران نباید اجازه داده شود که خود را در زیر نقاب دموکراسی پنهان نموده و به کرسی‌های خود بچسپند و به قیمت مردم غریب و پابرهنه و بینوا به دنبال منافع زیان آور خود باشند."[۱۲]
به تاریخ ۸ اکتوبر ۲۰۰۶ وی مقبره استاد اولمیر هنرمندافغانی را به مصارف (هزینه‌های) شخصی خود[۱۳] تعمیر نموده طی مراسمی افتتاح نمود.[۱۴]
به تاریخ ۳۱ جنوری ۲۰۰۷ به تعقیب تصویب طرح "مصالحه ملی" در پارلمان که بر اساس آن تمامی متهمین جنایات جنگی طی دو دهه اخیر از تعقیب قانونی معافیت حاصل می‌نمایند، جویا جلسات پارلمان را تحریم نمود و با اعتراض شدید آنرا "خیانت ملی" خواند.[۱۵]
تعلیق از پارلمان
به تاریخ ۲۱ می۲۰۰۷ پارلمان افغانستان با اکثریت آرا عضویت ملالی جویا را برای سه سال به حالت تعلیق درآورده به جرم اهانت به پارلمان که آنرا طی مصاحبه‌ای بدتر از "طویله" و به جز چند تن محدود جولانگه اژدرها خوانده بود به محکمه راجع ساخته ممنوع‌الخروج اعلام نمود.[۱۶]
به تعقیب تعلیق جویا، موج وسیعی‌ای از مخالفت با این تصمیم پارلمان در داخل و خارج از افغانستان آغاز گردید. سازمان دیده بان حقوق بشر ملالی جویا را «یک مدافع سرسخت حقوق بشر و صدای بلندی برای زنان افغان» خواند که نباید از پارلمان اخراج شود. [۱۷]
جک لیتون، رهبر حزب دموکراتیک جدید کانادا طی اعلامیه‌ای اظهار داشت: "در حالیکه بی‌عدالتی تا این حد در پارلمان به اصطلاح دموکراتیک افغانستان بیداد می‌کند، کانادا نمیتواند و نباید خاموش بماند. من از صدراعظم هرپر میخواهم که این مسئله را با آقای کرزی در میان گذارد."[۱۸]
ایو انسلر Eve Ensler رهبر V-Day و هنرپیشه و نویسنده مشهور امریکا مینویسد: "در سن بیست و هشت سالگی، ملالی جویا با سخن گفتن در برابر جنگسالاران و ستم‌پیشگان، خودش را وقف مردمش نموده‌است. وی جانش را به خطر انداخته تا بتواند از زنان و مردان خاموش کشورش دفاع نماید. حال ما فرصت یافته‌ایم تا او را بخاطر احساسات و قربانی دادن‌هایش مورد حمایت قرار داده با همبستگی با وی خواهان لغو تعلیق عضویت و تضمین امنیتش گردیم."[۱۹]
در کنفرانس مطبوعاتی به تاریخ ۲۱ می۲۰۰۷ جویا اظهار داشت:[۲۰]
"قبل از محاکمه من، باید این جنایتکاران و ناقضین حقوق بشر محاکمه شوند و من از تهدید و زورگویی آنها هراس ندارم. من سه سال پیش، اقامه دعوا علیه محاکمه جنایتکاران را مطرح کردم واگر امروز مرا اخراج کردند بدان سبب که اکثریت را تشکیل میدادند و میتوانستند."
جویا همچنان شورای ملی را خانه ملت نه بلکه تجمع جنایتکاران و ناقضین حقوق بشر خوانده گفت: "این خانه ملت نیست و نمایندگی از مردم نمیکند واین توهین به مردم ماست که جنایتکاران در این جا جمع شده‌اند."[۲۱]
به تعقیب تعلیق عضویت وی در چندین شهر افغانستان از جمله فراه، جلال آباد، کابل، تخار، هرات و بغلان هزاران تن دست به تظاهرات زده نسبت به اخراج وی اعتراض نموده‌اند.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶][۲۷]
در اولین سفر خارج کشور بعد از تعلیق عضویت، ملالی جویا به تاریخ ۱۴ جون ۲۰۰۷ وارد نیویارک شد تا در جشنواره فلم‌های مستند دیده بان حقوق بشر شرکت جوید جایی که قرار است فلم "دشمنان خوشبختی" نیز به نمایش درآید.[۲۸]
به تاریخ ۱۷ سپتامبر ۲۰۰۸ وکیل مدافع ملالی جویا طی نشست خبری در کابل ادعا نمود که دوسیه وی را پارلمان افغانستان میخواهد به تعویق اندازد و از سه ما بدینسو حاضر به پاسخ دهی به مکتوب محاکمه نیست. [۲۹]
به تاریخ هفتم اکتوبر ۲۰۰۸ شش تن از زنان دارنده جایزه صلح نوبل طی اعلامیه مشترکی حمایت شانرا از ملالی جویا ابراز نموده نوشتند: "جویا به نمایندگی از زنان افغانستان و علیه عملیات نظامی تحت رهبری ناتو در افغانستان همچنان سخن میگوید. ما شهامت او را تحسین میکنیم و خواهان بازگشت وی به پارلمان افغانستان هستیم. همانند خواهر ما آن سان سوچی در برما، ملالی جویا مدلی برای زنان در همه جاست که خواهان یک دنیای عادلانه اند."[۳۰]
جوایز افتخاری
- ● جایزه "ملالی میوند" از سوی "اتحادیه فرهنگی افغانهای مقیم اروپاً[۳۱]
● در دسامبر سال ۲۰۰۴ از میان ۵۴ زن کاندید شده از سراسر جهان، ملالی جویا برنده جایزهٔ بین‌المللی زن سال ۲۰۰۴ ایتالیا شد.[۳۲]
● وی کاندید جایزه نوبل در میان ۱۰۰۰ زن در سال ۲۰۰۵ بود.[۳۳]
● تقدیرنامه‌ای افتخاری به تاریخ ۱۵ مارچ ۲۰۰۶ از سوی آقای Tom Bates شاروال (شهردار) شهر برکلی امریکا، در زمینه حقوق بشر.[۳۴]
● به تاریخ ۱۸ می۲۰۰۶، "بنیاد یادبود از ۱۸ می" در کوریای (کره) جنوبی، جایزه سالانه‌اش به نام "جایزه گوانگجو برای حقوق بشر" را به وی اهدا نمود.[۳۵]
● جایزه سالانه "زن صلح" در اوایل اگست ۲۰۰۶ از سوی سازمان امریکایی بنیاد نیروی صلح زنان (Women’s Peacepower Foundation)
به تاریخ ۱۶ جنوری ۲۰۰۷ "فورم اقتصادی جهان" (World Economic Forum) ملالی جویا را در بین ۲۵۰ تن از رهبران جوان جهان در سال ۲۰۰۷ معرفی نمود.[۳۶]
● به تاریخ ۲۳ جولای ۲۰۰۷ طی مراسمی در شهر فلورانس مرکز ایالت تسکنی ایتالیا، جایزه سال۲۰۰۷ Giglio d'Oro (گل طلایی) به ملالی جویا اعطا گردید.[۳۷][۳۸]
● به تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۷ پارلمان اروپا جویا را در کنار چهار تن دیگر که کاندید جایزه سالانه حقوق بشر سخاروف هستند اعلام کرد.[۳۹]
● به تاریخ ۶ اکتوبر ۲۰۰۷ در شهر ویریجوی ایتالیا جایزه سالانه Mare Nostrum به ملالی جویا اهدا گردید.
● به تاریخ ۹ اکتوبر ۲۰۰۷ سه کمون شهر‌های Supino و Arezzo و Montevarchi در ایتالیا حقوق شهروندی افتخاری را به ملالی جویا اهدا نمودند.[۴۰]
● به تاریخ یازدهم فبروری ۲۰۰۸"سینما برای صلح" طی مراسمی در محل تاریخی "کانزرت هاوس" برلین ـ آلمان "جایزه بین‌المللی فلم حقوق بشر" سال ۲۰۰۸ را به ملالی جویا اهدا نمود.[۴۱]
● به تاریخ ششم اکتوبر ۲۰۰۸ جایزه شهامت آنا پولیتکو فسکایا در لندن به ملالی جویا تقدیم شد.[۴۲]
پی‌نوشت‌ها
جُستارهای وابسته
منابع
□
□
□
پيوند به بیرون
□
□
