حامد کرزی
حامد کرزی، رئیس جمهوری کنونی در ۲۴ دسامبر ۱۹۵۷ در روستای "کرز" در نزدیکی شهر قندهار، در جنوب افغانستان به دنیا آمد.
پدر او عبدالاحد کرزی، نائب رئیس مجلس نمایندگان دوره ظاهر شاه در سالهای ۱۹۶۰ میلادی و از رهبران با نفوذ قومی در قندهار بود.
عبدالاحد کرزی در سال ۱۹۹۹ در شهر کویته پاکستان در پی تیراندازی مردان ناشناس کشته شد و جسد او را حامد کرزی، پسرش به قندهار منتقل کرد و در حالی که قندهار در آن زمان مرکز اصلی طالبان شمرده می‌شد، آقای کرزی جسد پدرش را در مراسم باشکوهی به خاک سپرد.
آقای کرزی در لیسه/دبیرستان حبیبیه کابل آموزش دید. این مکتب به دلیل داشتن دانش آموزانی از میان فرزندان مقامهای بلندپایه دولتی و اشراف شهرت داشت. او در رشته علوم سیاسی و روابط بین المللی از دانشگاه شمله هند مدرک فوق لیسانس گرفت.
او در سالهای جنگ با شوروی پیشین در خارج از کشور بود و بیشتر دوران مهاجرت او در پاکستان گذشت. حامد کرزی در پاکستان با صبغت الله مجددی، رهبر جبهه نجات ملی افغانستان ارتباط نزدیکی داشت و سالها ریاست دفتر او و همچنین ریاست کمیته سیاسی این حزب را به عهده داشت.
در سال ۱۳۷۱ خورشیدی که آقای مجددی به عنوان نخستین رئیس جمهوری دولت مجاهدین آغاز به کار کرد، آقای کرزی به پست معاونت وزارت خارجه منصوب شد.
کرزی پس از حادثه سپتامبر ۲۰۰۱ وارد افغانستان شد و جنگ مسلحانه علیه طالبان را از منطقه‌ای در شمال ارزگان آغاز کرد.
او سرگرم نبرد در این منطقه بود که اجلاس تاریخی بن آلمان با شرکت رهبران اتحاد شمال، نمایندگان محمدظاهر، شاه سابق که در رم در تبعید به سر می‌برد تحت نظر سازمان ملل برگزار شد.
بر اساس موافقتنامه‌ای که در این اجلاس به امضا رسید، اداره موقت افغانستان به ریاست آقای کرزی به تصویب رسید و او در اول جدی/دی ۱۳۸۰ رسماً قدرت را از برهان‌الدین ربانی تحویل گرفت.
مدت کار آقای کرزی در این مقام شش ماه تعیین شده و جرگه بزرگ (لویه جرگه) جوزای ۱۳۸۱ او را برای دو سال دیگر در مقام ریاست دولت انتقالی ابقا کرد.
حامد کرزی در نخستین دور انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۳، که براساس موافقتنامه بن برگزار شد، شرکت کرد و با بیش از چهار میلیون و چهارصد هزار رای (۵۵/۴ درصد) به عنوان نخستین رئیس جمهوری منتخب افغانستان آغاز به کار کرد.
آقای کرزی در هفت سال گذشته از حمایت گسترده بین المللی برخوردار بود، اما در سال های اخیر با انتقادهای گسترده داخلی مواجه شد. منتقدان او می گویند در دوره کار او فرصتهای زیادی برای پیشرفت و تامین امنیت از دست رفت.
او به زبانهای پشتو، فارسی، انگلیسی و اردو به طور روان سخن می‌گوید.
- معاون اول: مارشال قسیم فهیم: معاون پیشین رئیس جمهوری، وزیر دفاع، از فرماندهان نزدیک به احمد شاه مسعود، تاجیک پنجشیری
- معاون دوم: عبدالکریم خلیلی، معاون پیشین رئیس جمهوری، رهبر حزب وحدت اسلامی، تحصیل غیررسمی علوم حوزوی، هزاره.[۱][برگشت]
هدایت امین ارسلا
هدایت‌الله امین ارسلا ۶۸ ساله، پشتون و از اهالی لوگر است اما در کابل به دنیا آمده است.
هدایت امین ارسلا در رشته حقوق و علوم سیاسی در دانشگاه کابل تحصیل کرده و دکتری خود را در رشته اقتصاد از آمریکا گرفته است.
او در سالهای جنگ در افغانستان در آمریکا زندگی می‌کرد و سالها در بانک جهانی کار کرده است.
در سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ بعد از سقوط دولت دکتر نجیب‌الله و پیروزی مجاهدین آقای ارسلا به وزارت مالیه/دارایی دولت مجاهدین منصوب شد.
در سال ۱۹۹۳ آقای ارسلا عهده دار وزارت خارجه در دولت مجاهدین شد اما برای مدت کوتاهی در این سمت باقی ماند.
بعد از سقوط طالبان هدایت امین ارسلا در اجلاس بن به عنوان یکی از معاونان آقای کرزی و وزیر تجارت دولت موقت به رهبری حامد کرزی معرفی شد.
بعد از برگزاری لویه جرگه اضطراری که در آن لویه جرگه حامد کرزی را برای دو سال به عنوان رئیس دولت انتقالی برگزیدند، هدایت امین ارسلا در کابینه جدید آقای کرزی عهده دار وزارت مالیه شد.
آقای ارسلا در کابینه حکومت منتخب آقای کرزی راه نیافت، اگرچه حامد کرزی آقای ارسلا را به عنوان "وزیر ارشد" به مجلس نمایندگان معرفی کرد اما مجلس نمایندگان به دلیل این که چنین پستی در قانون اساسی افغانستان پیش بینی نشده است اورا رد کرد.
اما آقای ارسلا با وجود نظر مخالف مجلس نمایندگان، به کار خود به عنوان "وزیر ارشد" ادامه داد. آقای ارسلا اگرچه سمت اجرایی نداشت ولی در نشستهای هفتگی کابینه شرکت می‌کرد.
- معاون اول: محمد اسماعیل قاسمیار، رئیس مجلس بزرگ (لویه جرگه اضطراری ۱۳۸۱)
- معاون دوم: شینکی کروخیل[٢][برگشت]
اشرف غنی احمدزی
آقای احمدزی، پشتون کوچی، ۶۰ ساله، متولد ولایت لوگر در جنوب کابل است.
او در دانشگاههای آمریکایی بیروت و کلمبیا در نیویورک تحصیل کرده و در رشته مردم شناسی دکتری گرفته است.
آقای احمدزی سالها در بانک جهانی کار کرده و با رسانه‌ها به عنوان کارشناس و تحلیلگر مسائل افغانستان گفتگو کرده است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری افغانستان کار در دانشگاههای جان‌هاپکینز آمریکا و اروز دانمارک را هم در کارنامه خود دارد.
او از اکتبر ۲۰۰۱ مشاور اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان شد و کار در داخل افغانستان را آغاز کرد.
ولی چند ماهی از آغاز به کار آقای احمدزی در این پست نگذشته بود که مشاور ارشد حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان شد. او همچنین رئیس اداره هماهنگ کننده کمکهای بین المللی به افغانستان بود.
آقای احمدزی در ماه جون ۲۰۰۲ میلادی به عنوان وزیر مالیه/دارایی به عضویت کابینه دولت انتقالی به رهبری حامد کرزی درآمد و تا دسامبر ۲۰۰۴ در این مقام بود.
او در وزارت مالیه دست به اصلاحات مالی زد و موفقیت‌هایی هم در این زمینه داشت؛ اما بعداً او در این کار با مخالفت‌هایی مواجه شد.
آقای احمدزی پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۳ خورشیدی به کابینه حکومت منتخب راه نیافت و به ریاست دانشگاه کابل منصوب شد. او پس از دو سال کار از این مقام کناره گرفت و به یکی از منتقدان جدی حکومت آقای کرزی بدل شد.
او موجودیت فساد در ادارات دولتی و عدم موفقیت برنامه‌های آقای کرزی برای مبارزه با فساد را ناشی از ضعف مدیریت او می‌داند.
آقای احمدزی در سال ۲۰۰۶ میلادی از سوی افغانستان به عنوان نامزد دبیر کلی سازمان ملل برای جانشینی کوفی عنان معرفی شد، اما در برابر بان کی مون، دبیر کل کنونی این سازمان شکست خورد.
عبدالله عبدالله
عبدالله عبدالله از پدری پشتون و مادری تاجیک در ۱۳۳۸ خورشیدی در کابل به دنیا آمده است.
پدر او غلام محی‌الدین خان زمریانی، سناتور انتصابی از ولایت قندهار در آخرین دور کاری شورای ملی در زمان شاه بود.
آقای عبدالله دانش آموخته رشته پزشکی دانشگاه کابل است. او پس از دو سال کار در بیمارستان چشم کابل در سال ۱۳۶۳ به پاکستان رفت و یک سال بعد در جبهه‌های جنگ شمال کار در بخش‌های صحی را دنبال کرد.
او خیلی زود در قطار افراد نزدیک به احمدشاه مسعود، فرمانده مشهور مجاهدین در پنجشیر قرار گرفت و اعتماد او را جلب کرد.
آقای عبدالله پس از پیروزی مجاهدین و تشکیل دولت موقت، ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵، زمانی که مسعود وزیر دفاع بود، در مقام رئیس دفتر و سخنگوی وزیر دفاع کار کرد.
در سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰، که دولت به رهبری برهان‌الدین ربانی در شمال کشور مستقر بود، آقای عبدالله معاون و سرپرست وزارت خارجه بود.
او در این سالها در تامین روابط خارجی دولت آقای ربانی نقش عمده‌ای داشت و در سفرهای متعدد خود به کشورهای مختلف حمایت بین المللی را برای این دولت جلب کرد.
دولت به رهبری آقای ربانی با آن که بیش از ۱۰ درصد خاک کشور را در دست نداشت، کرسی نمایندگی افغانستان در سازمان ملل و بسیاری از نمایندگی‌های این کشور در کشورهای مختلف جهان را در اختیار داشت.
عبدالله پس از قتل احمدشاه مسعود، در جریان جنگ علیه رژیم طالبان، سخنگوی جبه متحد بود و در رسانه‌های بین المللی حظور میافت.
او بر اساس موافقتنامه بن به عنوان وزیر خارجه اداره موقت تحت رهبری حامد کرزی تعیین شد و در دولت انتقالی هم در همین مقام کار کرد.
اما پس از سال ۱۳۸۳، آقای عبدالله در کابینه دولت منتخب حامد کرزی راه نیافت و از کارهای رسمی کنار گذاشته شد.
عبدالله عبدالله با وصف آنکه عضو جبهه ملی، که شماری از مخالفان سیاسی عمده حکومت آقای کرزی در آن عضویت دارند، نیست ولی آقای عبدالله در انتخابات از حمایت این جبهه برخوردار است.
او به زبانهای فارسی، پشتو و انگلیسی به صورت روان صحبت می‌کند.
- معاون اول: همایون شاه آصفی، عضو خانواده محمدظاهر، شاه سابق
- معاون دوم: دکتر چراغ علی چراغ، پزشک جراح[۴][برگشت]
میرویس یاسینی
میرویس یاسینی فرزند مولوی عبدالستار و متولد ۱۳۴۲ خورشیدی در ولسوالی کامه ولایت ننگرهار است.
او تا مقطع فوق‌لیسانس/کارشناسی ارشد در رشته الهیات و حقوق در دانشگاه بین المللی اسلام آباد پاکستان تحصیل کرده است.
آقای یاسینی عضو پیشین حزب محاذ ملی اسلامی، به رهبری سید احمد گیلانی است. این حزب یکی از احزاب هفتگانه جهادی بود که در زمان جنگ با ارتش شوروی سابق در پشاور مستقر بود.
او عضو لویه جرگه‌های اضطراری (۱۳۸۱) بود که در آن حامد کرزی به ریاست دولت انتقالی برای دو سال انتخاب شد. آقای یاسینی همچنین در لویه قانون اساسی (۱۳۸۲) نیز عضویت داشت.
او در سالهای بعدی به کار در ادارات دولتی رو آورد و در سال ۱۳۸۴ معاون وزارت مبارزه با مواد مخدر بود.
آقای یاسینی همچنین به عنوان رئیس هلال احمر ولایت ننگرهار، در شرق افغانستان و رئیس اداره روابط خارجی وزارت مالیه/دارایی افغانستان هم کار کرده است.
او در حال حاضر نائب رئیس مجلس نمایندگان افغانستان است.
- معاون اول: امان‌الله پیمان، نائب دوم رئیس مجلس نمایندگان
- معاون دوم: عبدالقیوم سجادی، عضو مجلس نمایندگان[۵][برگشت]
عبداللطیف پدرام
عبداللطیف پدرام ۴۹ ساله، از قوم تاجیک و متولد ولایت بدخشان، در شمال شرق افغانستان است.
او تحصیلات خود را در رشته ادبیات و فلسفه در دانشگاه کابل به انجام رساند و پس از آن برای ادامه تحصیل به تهران و پاریس رفت و تا مقطع دکتری در رشته اسلام شناسی در دانشگاه سوربن تحصیل کرد.
آقای پدرام کارهای ادبی قابل ملاحظه‌ای هم انجام داده و از جمله چند مجموعه شعر خود را منتشر کرده است.
آقای پدرام در دور گذشته انتخابات ریاست جمهوری هم نامزد بود و ۱۱۰ هزار رای (۴/۱ درصد کل آرا) به دست آورده بود.
آقای پدرام رئیس و نامزد حزب کنگره ملی برای انتخابات ریاست جمهوری است.
او منتقد دولت کنونی، از مخالفان حکومت ریاستی و از طرفداران سرسخت نظام جمهوری فدرالی مبتنی بر نظام پارلمانی است.
آقای پدرام همچنین طرفدار افزایش صلاحیت‌های شوراها و ادارات محلی است.
آقای پدرام هنگام مبارزات انتخاباتی پنج سال پیش گفته بود اگر به قدرت برسد برای تغییر قانون اساسی افغانستان وارد عمل خواهد شد.
رمضان بشردوست
رمضان بشردوست، هزاره، ۴۸ ساله و متولد ولایت غزنی است. او از دانشگاه تولوز فرانسه دکترای حقوق و علوم سیاسی گرفته است.
بشردوست در سال ۱۳۸۱ کارمند وزارت خارجه شد و در سال ۱۳۸۳ پس از برکناری محمد محقق از وزارت پلان/برنامه‌ریزی به این وزارت رسید.
آقای بشردوست پس از چند ماه کار در این مقام تصمیم به انحلال ۱۹۳۵ سازمان غیردولتی (NGO) گرفت، اما موفق به این کار نشد و در پی آن از وزارت برنامه ریزی استعفا داد.
او برای مدت کوتاهی به تدریس حقوق و علوم سیاسی در دانشگاه کاپیسا در شمال کابل پرداخت.
بشردوست در انتخابات پارلمانی ۱۳۸۴ شرکت کرد و با رای بالایی به عنوان نماینده کابل به مجلس نمایندگان راه یافت.
آقای بشر دوست در انتخابات پارلمانی، مبارزات انتخاباتی خود را از یک خیمه/چادر کوچک در پارکی در مرکز شهر کابل مدیریت می‌کرد. آقای بشردوست این خیمه را "خیمه ملت" نامید و پس از راه یافتن به مجلس نمایندگان آن را در مقابل ساختمان مجلس نمایندگان برافراشت. این خیمه محل دیدارهای او با مردم و هواداران او است و درحال حاضر مبارزات انتخاباتی خود را نیز از همین خیمه رهبری می‌کند.
آقای بشردوست از منتقدان سرسخت حکومت حامد کرزی است. او از موجودیت فساد در ادارات دولتی و پرداخت حقوق بالا به کارمندان ارشد دولتی و مشاوران خارجی آنها به شدت انتقاد کرده است.
بشردوست بارها تاکید کرده که حقوق اعضای شورای ملی هم باید در حد حقوق یک کارمند ساده دولتی باشد. او خود حقوق ماهیانه خود را به افراد و خانواده‌های فقیر کابل می‌دهد.
شهنواز تنی
ژنرال شهنواز تنی در سال ۱۳۲۸ خورشیدی در ولسوالی تنی ولایت خوست در جنوب شرق افغانستان به دنیا آمد.
آقای تنی در حال حاضر رئیس حزب جنبش صلح است که شماری از اعضای جناح خلق "حزب دموکراتیک خلق" پیشین در آن عضویت دارند.
او آموزشهای نظامی را در کابل و ماسکو به انجام رساند، افسر ارتش افغانستان شد و به بالاترین درجه نظامی رسید.
آقای تنی در کودتای هفتم ثور/اردیبهشت ۱۳۵۷ فرمانده واحد کوماندویی ارتش بود و در این کودتا نقش فعالی داشت. پس از این کودتا او فرمانده واحدهای نظامی شمال و سپس فرمانده فرقه/لشکر هرات شد.
برخی می‌گویند زمانی که آقای تنی فرمانده واحدهای نظامی هرات بود حادثه ۲۴ حوت ۱۳۵۸ روی داد که در آن ۲۴ هزار نفر کشته شدند، اما خود آقای تنی می‌گوید این حادثه پیش از انتصاب او به این سمت واقع شده بود.
فرماندهی فرقه ۸ کابل، فرماندهی نظامی کابل، عضویت کمیته نظامی حزب دموکراتیک خلق، عضویت بیروی سیاسی این حزب و ریاست ستاد مشترک ارتش هم در کارنامه او است.
شهنواز تنی در زمان حاکمیت دکتر نجیب‌الله در اواخر دهه شصت خورشیدی به وزارت دفاع رسید، اما با به راه انداختن کودتای نظامی در ۱۶ حوت/اسفند ۱۳۶۸ علیه دکتر نجیب‌الله، رئیس جمهوری از این مقام برکنار شد و با یک هلیکوپتر نظامی به پاکستان فرار کرد- جایی که گروههای مجاهدین در آن جا مستقر بودند.
آقای تنی در این کودتا به نیروهای زمینی و هوایی دستور داد که مراکز عمده، از جمله کاخ ریاست جمهوری و کاخ دارالامان را مورد حمله قرار دهند و این نخستین باری بود که از اسلحه سنگین و بمب افگن برای کوبیدن اهدافی در داخل شهر کابل کار گرفته شد.
با این همه، اما مقاومت نیروهای وفادار به دکتر نجیب‌الله، رئیس جمهوری، به‌ویژه گارد ریاست جمهوری طرح کودتای ژنرال تنی را ناکام کرد. با این همه، آقای تنی می‌گوید این دکتر نجیب بود که علیه او کودتا کرد.
شهنواز تنی نخستین نامزدی است که اسناد نامزدی خود برای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری را به کمیسیون انتخابات ارائه کرد.
فروزان فنا
فروزان فنا پزشک چهل ساله، فرزند یک ژنرال پیشین ارتش و متولد ۱۳۴۸ خورشیدی در کابل است.
او تحصیلات خود را در دانشگاه پزشکی کابل به انجام رسانده و به عنوان دکتر بیماری‌های استخوان در همین شهر کار کرده است.
خانم فنا همسر دکتر عبدالرحمان، وزیر پیشین هوانوردی است که در زمستان سال ۱۳۸۰ خورشیدی در پی تظاهرات زایران حج در فرودگاه کابل کشته شد.
پرونده قتل دکتر عبدالرحمن یکی از پرونده‌هایی است که پس از هشت سال همچنان باز است و تاکنون دلیل مرگ و عاملان قتل او مشخص نشده است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید برای ادامه راه همسر فقیدش و خدمت به "خلق‌الله" وارد کارزار انتخابات شده است.
خانم فنا گفته است اگر همسرش زنده می‌بود، نامزد انتخابات ریاست جمهوری نمی‌شد، زیرا در آن صورت او خود به راهش ادامه می‌داد و او تنها به عنوان "همکار" در کنار همسرش کار می‌کرد.
خانم فنا گفته است در شرایط کنونی زمینه فعالیت برای زنان در افغانستان هموار شده است. او می‌گوید اگر برنده شود نیمی از کرسی‌های شورای وزیران را به زنان اختصاص می‌دهد.
شهلا عطا
شهلا عطا یکی از دو زنی است که در انتخابات ریاست جمهوری به مصاف ۳۹ نامزد مرد خواهد رفت. او دو مرد را در این انتخابات به عنوان معاون خود برگزیده است.
شهلا عطا متولد سال ۱۳۴۶ خورشیدی در کابل است. به گفته خودش، پدرش سردار غلام‌صدیق خان در دوره محمدظاهر، شاه سابق ژنرال ارتش بود.
خانم عطا می‌گوید از خانواده محمدزایی و از نوادگان امیر دوست‌محمد خان، از امیران پیشین افغانستان است.
خانم عطا می‌گوید در رشته روانشناسی در پاکستان تحصیل کرده و مدتی برای مهاجران افغان در این کشور کار کرده است. او در سال ۱۳۶۹ به آمریکا رفته و به عنوان دستیار دکتر در آن جا کار کرده است.
شهلا عطا در انتخابات پارلمانی ۱۳۸۴ به مجلس نمایندگان افغانستان راه یافت.
او می‌گوید اگر در انتخابات ریاست جمهوری برنده شود، برای تقویت مردمسالاری و اجرای برنامه‌های ناتمام و نیمه تمام سردار محمدداوود خان، نخستین رئیس جمهوری افغانستان که در سال ۱۳۵٧ خورشیدی به دنبال کودتای حزب دموکراتیک خلق کشته شد، تلاش خواهد کرد.
خانم عطا همچنین گفته مطمئن است که مردم به او رای خواهند داد.
شوهر و پنج دختر خانم عطا در آمریکا زندگی می‌کنند.
حبیب منگل
حبیب منگل پشتون، متولد ۱۳۲۷ در ولایت خوست است. پدرش ببرک منگل از سران با نفوذ قوم منگل بود.
آقای منگل دانش آموخته رشته پزشکی در دانشگاه کابل است. او برای مدتی به استخدام بیمارستان ولایت خوست درآمد و پس از آن رئیس اداره صحت/بهداشت ولایت سمنگان در شمال افغانستان شد.
او از اعضای باسابقه حزب دموکراتیک خلق است و تا عضویت کمیته مرکزی این حزب ارتقا کرد. او مدتی ریاست بخش تبلیغات این حزب را به دوش داشت.
آقای منگل در سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۶ خورشیدی سفیر و نماینده ویژه دولت افغانستان در ماسکو بود و همزمان سفارت غیرمقیم کشورهای فنلاند، رومانی و قبرس را هم به دوش داشت.
حبیب منگل از ۱۳۶۷ تا زمان سقوط حکومت دکتر نجیب‌الله در سال ۱۳۷۱ عضو مجلس نمایندگان بود.
اگرچه اعضای این مجلس بر اساس انتخابات سراسری انتخاب نشده بودند.
آقای منگل بعد از پیروزی مجاهدین افغانستان را ترک کرد او مدتی در ماسکو بود و بعد از آن به هلند رفت و در آنجا پناهنده سیاسی شد.
آقای منگل نامزد نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان است که عمدتا از اعضای سابق حزب دموکراتیک خلق؛ و حزب وطن تشکیل شده است. معاونان آقای منگل نیز از اعضای رهبری نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان که به این ترتیب یکی از معدود نامزدانی است که از سوی حزب خاصی حمایت می‌شود.
این حزب سیاسی در سال ١٣٨۴ خورشیدی در کابل تاسیس شد و بیشتر در خارج از افغانستان فعال است.
ملا عبدالسلام راکتی
ملا عبدالسلام راکتی ۵۲ ساله، پشتون و اهل ولایت جنوبی زابل است.
او به دلیل این که راکت انداز آر پی جی هفت را در جنگ با ارتش شوروی سابق به خوبی به هدف می‌زد، مشهور به "راکتی" شد.
آقای راکتی در مدارس دینی غیررسمی آموزش دیده است و به همین دلیل گاهی به او "ملا راکتی" هم می‌گویند.
آقای راکتی در زمان اشغال افغانستان توسط ارتش شوروی سابق به صفوف مجاهدین پیوست و در منطقه خود فرماندهی گروهی از مجاهدین را به عهده گرفت.
او در سالهای هفتاد خورشیدی، در زمان حکومت مجاهدین به فرماندهی فرقه/لشکر ولایت زابل رسید.
آقای راکتی پس از آن که گروه طالبان در مناطق جنوبی افغانستان گروههای مجاهدین را یکی پی دیگری شکست داد، به این گروه پیوست و به یکی از فرماندهان ارشد این گروه مبدل شد.
ملا راکتی در زمان حاکمیت طالبان فرماندهی قول اردوی ننگرهار در شرق افغانستان را به عهده گرفت.
او در سال ۱۳۸٠ خورشیدی، زمانی که طالبان با حمله نظامیان آمریکایی با شکست مواجه شد، آخرین فرمانده طالبان بود که جبهه شمال کابل را ترک کرد.
آقای راکتی در سال ۱۳۸۱ به زندان افتاد و ۹ ماه در زندان نیروهای آمریکایی در داخل افغانستان به سر برد.
او از طریق برنامه "آشتی ملی و تحکیم صلح"، که صبغت‌الله مجددی رئیس مجلس سنا ریاست آن را به عهده دارد، به زندگی عادی برگشت و در انتخابات پارلمانی سال ۱۳۸۴ شرکت کرد.
آقای راکتی در این انتخابات در ولایت زابل آرای زیادی به دست آورد و به عنوان نماینده اول این ولایت وارد مجلس نمایندگان شد.
سید جلال کریم
سید جلال کریم در سال ۱۳۴۸ خورشیدی در کابل به دنیا آمد و زمانی که هنوز دانش‌آموز بود، به عنوان "نابغه" شهرت یافت.
آقای کریم هنوز هم در برگه‌های تبلیغاتی‌اش واژه "نابغه" را به دنبال نامش چاپ کرده است.
براساس متن زندگی‌نامه او که در سایتش منتشر شده است، در شش سالگی وارد مکتب شد و در هشت سالگی از صنف (کلاس) دوازدهم فارغ التحصیل شد.
او ۹ ساله بود که به دانشکده مهندسی دانشگاه کابل پذیرفته شد و پس از آن برای آموزش به آمریکا و شوروی سابق رفت؛ سرانجام تحصلاتش را در دانشگاه شاه فهد در عربستان سعودی به پایان رساند.
آقای کریم در ۱۴ سالگی به فعالیت‌های اقتصادی رو آورد و در زمینه تجارت موفقیت‌هایی قابل ملاحظه‌ای به دست آورد.
او در سالهای دهه ۱۳۷۰ خورشیدی برای میانجیگری میان گروههای مجاهدین و اتحاد شمال و طالبان وارد اقدام شد، ولی دستاورد چشمگیری در این زمینه به دست نیاورد.
آقای کریم در حال حاضر معتقد است که خطر تروریسم یک مشکل منطقه‌ای است و افغانها به تنهایی موفق به حل آن نخواهد شد.
او به صورت مستقل وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری افغانستان شده است.
معتصم بالله مذهبی
معتصم بالله مذهبی در ۲۲ دلو ۱۳۴۲ در شهر پلخمری در شمال افغانستان به دنیا آمد.
پدر او مولانا محمدعطاءالله فیضانی است که در زمان خود از روحانیون مشهور افغان شمرده می‌شد.
آقای مذهبی در شش سالگی به کابل نقل مکان کرد و در منطقه چهل ستون سکونت اختیار کرد.
او در مکتبهای "آقاعلی شمس" تجربی شاه دو شمشیره آموزش دید و همزمان به آموزشهای علوم دینی از پدر و عمویش، گل محمد کاکر، ادامه داد.
آقای مذهبی آموزشهای عالی را در رشته اقتصاد نظامی در دانشگاه نظامی کابل به پایان رساند.
او از سال ۱۳۶۵ به پاکستان مهاجرت کرد و در شهر پشاور کتابخانه فیضانی را بنیاد گذاشت و نشریه "بلاغ" را منتشر کرد.
معتصم بالله مذهبی در سالهای ۱۳۷۰ خورشیدی به بازسازی روی آورد و با سازمانهای غیردولتی کار کرد.
او در سالهای بعد از آن برای تامین صلح در کشور نیز فعالیت کرد و در برخی از نشستهای صلح شرکت کرد.
- معاون اول: محمدنسیم روضه باغی، استاد دانشگاه هرات
- معاون دوم: افتخاراحمد یوسفزی، استاد دانشگاه ننگرهار[۱۴][برگشت]
محمدسرور احمدزی
سرور احمدزی در سال ۱۳۴۶ خورشیدی در ولایت لوگر در جنوب کابل به دنیا آمد.
او در شهر پشاور آموزش دید و مدرک لیسانس/کارشناسی در رشته حقوق و علوم سیاسی از کالج بریتانیایی ادوارد به دست آورد.
آقای احمدزی در رشته حقوق و روابط بین الدول از دانشگاه پشاور مدرک فوق لیسانس/کارشناشی ارشد گرفته است.
او به زبانهای پشتو، دری، اردو و انگلیسی صحبت می‌کند.
سرور احمدزی در سالهای ۱۳۷۰ خورشیدی در فعالیت‌های دانشجویی میان دانشجویان افغان در پاکستان شرکت داشت و چندین تظاهرات دانشجویی را علیه جنگهای داخلی افغانستان سازمان داد.
آقای احمدزی در ستاد انتخاباتی باراک اوباما، در انتخابات سال ۲۰۰۸ آمریکا سهم گرفته بود.
دفتر آقای احمدزی می‌گوید او به این دلیل در ستاد آقای اوباما سهم گرفت که برنامه "تغییر" در آمریکا روی کار بیاید و این تغییر شامل حال افغانستان هم شود.
محمدحکیم تورسن
محمد حکیم تورسن در سال ۱۳۳۳ در شهر کابل به دنیا آمده و از قوم ازبک است.
آقای تورسن در رشته ادبیات فارسی از دانشگاه کابل مدرک لیسانس گرفته است.
او از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۱ در پست‌های مختلف در اداره اطلاعات و امنیت افغانستان کار کرد.
این اداره در این سالها با نامهای مختلف مانند، اگسا، خدمات امنیت دولتی (خاد) و وزارت امنیت دولتی (واد) یاد می‌شد.
آقای تورسن می‌گوید پس از سال ۱۳۷۱ از ولایتی به ولایتی و از کشوری به کشوری دیگر مهاجر شده است.
او از سال ۱۳۸۱ به این سو کارهای اقتصادی انجام داده و یک شرکت گردشگری و ترانزیتی را بنیاد گذاشته است.
محمدحکیم تورسن می‌گوید از سال ۱۳۵۱ به این سو در فعالیت‌های سیاسی دخیل بوده و در حال حاضر عضو حزب متحد ملی به رهبری نورالحق علومی است.
آقای تورسن نامزد مستقل انتخابات ریاست جمهوری است.
عبدالمجید صمیم
عبدالمجید صمیم در سال ۱۳۲۸ در یک خانواده کشاورز در روستای بابا علی ولایت جوزجان، در شمال افغانستان به دنیا آمد.
آقای صمیم در سال ۱۳۴۵ از مرکز تربیت معلم بلخ فارغ‌التحصیل شد و از سال ۱۳۴۶ تا حال معلم ادبیات فارسی است.
او می‌گوید در کنار آموزگاری به کارهای اجتماعی هم پرداخته است. او در حال حاضر رئیس شورای حمایت از افراد آسیب پذیر در ولایت جوزجان است.
آقای صمیم می‌گوید به هیچ حزب سیاسی وابستگی ندارد و پیش از این هم کار سیاسی انجام نداده است.
مشارکت اقوام مختلف افغانستان در ساختار قدرت، در محور برنامه انتخاباتی او قرار دارد.
آقای صمیم خود از قوم ازبک است.
- معاون اول: عبیدالله خان، پشتون از ولایت بلخ
- معاون دوم: شاه‌آغا، هزاره از ولایت لوگر[۱٧]
■ عبدالمجید صمیم، به نفع حامد کرزی، رئیس جمهور کنونی و نامزد انتخابات دوم، از نامزدی خود انصراف داد.[برگشت]
عبدالجبار ثابت
عبدالجبار ثابت در سال ۱۳۲۴ خورشیدی در ولایت ننگرهار، در شرق افغانستان به دنیا آمد در اوائل جوانی به کابل نقل مکان کرد.
آقای ثابت در رشته حقوق در سال ۱۳۵۰ از دانشگاه کابل مدرک لیسانس گرفت و پس از آن به آمریکا رفت و در دو رشته حقوق و اقتصاد مدرک فوق لیسانس/کارشناسی ارشد دریافت کرد.
او می‌گوید با آن که برای مدت طولانی عضو حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار بوده، عملاً در کارهای سیاسی دخیل نبوده است. به گفته خودش در حال حاضر عضویت هیچ حزبی را ندارد.
عبدالجبار ثابت در پست‌های مختلف در وزارت عدلیه/دادگستری کار کرده است.
آقای ثابت در سالهای جنگ با شوروی سابق به پاکستان آواره شد و چند سالی را در آن جا گذراند.
او پس از سقوط طالبان به افغانستان برگشت و کار در یک سازمان غیردولتی موسوم "کمیسیون ملی حقوق بشر"، که او خود بنیانگذار آن بود، کار کرد.
آقای ثابت در سال ۱۳۸۴ به عنوان مشاور حقوقی وزارت داخله/کشور افغانستان بار دیگر به کارهای رسمی روی آورد.
او در سال سنبله/شهریور ۱۳۸۵ به عنوان دادستان کل افغانستان آغاز به کار کرد و به یکی از چهره‌های خبرساز حکومت حامد کرزی مبدل شد.
آقای ثابت علیه فساد اعلام "جهاد" کرد و شماری از والی‌ها و فرماندهان پیشین جهادی به عنوان مانع اجرای این جهاد یاد کرد.
او که در آن زمان می‌گفت حمایت دولت و به ویژه رئیس جمهوری را با خود دارد، حالا می‌گوید هیچ کسی، از او در "جهاد علیه فساد" حمایت نمی‌کرد.
عبدالجبار ثابت زمانی که در ماه سرطان/تیر ۱۳۸۷ اعلام کرد که تصمیم دارد نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود، این اعلام او از سوی رئیس جمهوری "استعفا" تلقی شد و از کار برکنار شد.
آقای ثابت نامزد مستقل انتخابات ریاست جمهوری است و مبارزه با فساد در محور برنامه‌های او قرار دارد.
محبوب‌الله کوشانی
محبوب‌الله کوشانی متولد سال ۱۳۲۳ خورشیدی در شهر فیض آباد، در شمال افغانستان است.
او در لیسه/دبیرستان حبیبیه آموزش دید و در سال ۱۳۴۹ از از دانشکده اقتصاد سیاسی دانشگاه ماسکو گواهینامه فوق لیسانس/کارشناسی ارشد گرفت.
آقای کوشانی در همین سال به عضویت گروه چپگرای سازمان انقلابی زحمتکشان افغانستان (سازا) تحت رهبری طاهر بدخشی درآمد و تا دبیر اولی و رهبری این سازمان ارتقا کرد.
این سازمان پس از روی کار آمدن دولت کمونیستی در کشور در سال ۱۳۵۷ در صف مخالفان دولت درآمد و با اعلام "آشتی ملی" توسط دکتر نجیب‌الله در اوسط دهه شصت خورشیدی به دولت پیوست.
بر اساس موافقتنامه‌ای که این حزب با نمایندگان دولت امضا کرد، آقای کوشانی به معاونت نخست وزیری رسید و در اسد/مرداد ۱۳۶۹ از سمت خود استعفا داد.
محبوب‌الله کوشانی در سال ۱۳۷۳ کشور را ترک کرد و به آلمان رفت. او بهار سال ۱۳۸۴ به کشور برگشت و فعالیت‌های سیاسی را از سر گرفت.
آقای کوشانی در پی ادغام سازا و چند گروه مشابه دیگر در چارچوب یک حزب دیگر موسوم به حزب آزادگان، به معاونت این حزب برگزیده شد.
کوشانی نامزد همین حزب برای انتخابات ریاست جمهوری است.
عبدالقادر امامی غوری
عبدالقادر امامی غوری در سال ۱۳۱۳ خورشیدی در ولایت غور، در مرکز افغانستان به دنیا آمد و آموزشهای ابتدایی را در زادگاه خود به پایان رساند.
پس از آن او در مدرسه ابو حنیفه در شهر کابل درس خواند و از دانشکده شرعیات/الهیات دانشگاه کابل مدرک لیسان گرفت.
آقای امامی در زمان جنگ به پاکستان رفت و در رشته اقتصاد اسلامی از دانشگاه اسلامی اسلام آباد مدرک فوق لیسانس گرفت. او همچنین یک مدرک فوق لیسانس از یک دانشگاه دیگر در رشته اسلام شناسی دریافت کرد.
آقای امامی گوید چهار کتاب در بخش‌های علوم اسلامی و یک کتاب در باره مسائل سیاسی افغانستان نوشته است.
عبدالقادر امامی در سال ۱۳۵۷، پس از کودتای هفت ثور زندانی و در سال ۱۳۵۸ آزاد شد.
او پس از آن به صف مخالفان دولت پیوست و به عنوان مسئول بخش ولایتی حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار در ولایت غور و سمنگان کار کرد و در سال ۱۳۶۳ به پاکستان رفت و کار در ادارات دولت تبعیدی مجاهدین را آغاز کرد.
آقای امامی همچنین در سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ در مقام معاونت وزارت حج و اوقاف و همچین معاونت وزارت شهدا و معلولان کار کرد.
او پس از سقوط کابل به دست طالبان در سال ۱۳۷۵ به پشاور رفت با سقوط این گروه در سال ۱۳۸۰ به کابل بازگشت و به عنوان معاون وزیر امور سرحدات دو باره به کار دولتی آغاز کرد.
او در انتخابات پارلمانی ۱۳۸۴ از ولایت غور به مجلس نمایندگان راه یافت.
عبدالقادر امامی غوری در انتخابات ریاست جمهوری نامزد مستقل است.
عبدالحسیب آرین
عبدالحسیب آرین برای دومین بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است.
او از جمله افرادی است که در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری هم شرکت کرد، اما او در این انتخابات به نفع حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان انصراف داد.
آقای آرین در سال ۱۳۴۰ در شهر کابل به دنیا آمد و در همین شهر آموزش دید و در سال ۱۳۶۰ از دانشگاه کابل لیسانس گرفت.
او از سال ۱۳۶۴ به این سو به عنوان افسر پلیس، در پست‌های مختلف در شهر کابل کار کرده است.
تامین امنیت در کشور از موضوع‌های محوری در برنامه‌های او است.
معین‌الدین الفتی
معین‌الدین الفتی ۴۴ ساله و متولد شهر کابل است.
آقای الفتی در همین شهر آموزش دیده و در رشته بندسازی/سدسازی و شبکه‌های آبیاری مدرک لیسانس گرفته است.
او کارهای رسمی را از ماموریت در اداره توسعه روستاها آغاز کرد و ۱۶ سال در این اداره سابقه کاری دارد.
کار آقای الفتی در این اداره اجرای طرح‌های ساختمانی و شبکه‌های آبیاری بوده است.
پس از آن که اداره توسعه روستاها در وزارت آب و برق مدغم شد، او به این وزارت منتقل شد.
مهندس الفتی در حال حاضر هم کارمند وزارت انرژی و آب است.
معین‌الدین الفتی می‌گوید احساس وطن‌پرستی او را واداشت تا نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود.
او می‌گوید اگر در انتخابات پیروز شود، در بخش بندسازی و شبکه‌های آبیاری کار بیشتری انجام خواهد داد.
ذبیح‌الله غازی نورستانی
ذبیح‌الله غازی نورستانی متولد سال ۱۳۳۶ در ولسوالی غازی آباد ولایت کنر، در شرق افغانستان است.
آقای نورستانی آموزشهای ابتدایی را در کنر سپری کرد و لیسه/دبیرستان را در کابل خواند.
او آموزشهای عالی را در انستیتوی زراعت در کابل به پایان رساند.
او یک سال پس از تحصیل کارمند شهرداری کابل بود و در سال ۱۳۵۵ خدمت سربازی را به پایان رساند.
آقای نورستانی در بخش نگهداری جنگل‌های اداره زراعت کنر هم کار کرده است.
ذبیح‌الله غازی نورستانی می‌گوید پس از آن که پدر و ماما/دایی‌اش از زندان دولت کمونیستی آزاد شدند، به همراه آنها به کوه‌ها پناه برد و علیه دولت اقدام مسلحانه و "جهاد" را آغاز کرد.
آقای نورستانی می‌گوید در سال ۱۹۸۰ نامهای با خون خود نوشت و به کورت والت‌هایم، دبیر کل پیشین سازمان ملل فرستاد. نورستانی می‌گوید در این نامه خواستار بین المللی ساختن قضیه افغانستان شده بود.
او در سالهای ۱۹۹۰، پس از آغاز جنگهای داخلی در افغانستان به آمریکا رفت و در سال ۲۰۰۴ به کشور بازگشت.
ذبیح‌الله نورستانی در سالهای اخیر حزب عدالت و ترقی افغانستان را بنیاد گذاشت و در حال حاضر رهبر این حزب است.
اما او از سوی این حزب نامزد نشده و نامزد مستقل است.
محمدهاشم توفیقی
محمدهاشم توفیقی در سال ۱۳۱۱ متولد شده است.
او لیسه/دبیرستان حبیبیه را در کابل به پایان رساند و آموزشهای عالی را در بریتانیا و آلمان در رشته‌های مهندسی ماشین، شیمی صنعتی و اقتصاد به اتمام رساند.
او کارهای رسمی را از ماموریت ساده در وزارت خارجه آغاز کرد و تا معاونت وزارت معادن و صنایع رسید.
کارهای عمده او در بخش صنعتی در کارخانه‌های نساجی بگرامی، بلخ و گلبهار بوده است. آقای توفیقی می‌گوید در بهبود و توسعه کارخانه‌های پشمینه بافی پلچرخی، نساجی هرات و پشمینه قندهار نیز نقش داشته است.
بر اساس زندگی‌نامه‌ای که از سوی دفتر انتخاباتی آقای توفیقی منتشر شده، او در زمان حاکمیت طالبان در بازسازی کارخانه نساجی بلخ و قندهار نقش داشته است.
بر اساس این زندگی‌نامه، او دو کتاب در باره توسعه اقتصادی و صنعتی افغانستان نوشته است.
اهداف عمده آقای توفیقی: تهیه برق دایمی برای منازل و کارخانه‌ها، تهیه آب آشامیدنی و زراعتی، اشتغال، آزادی فردی براساس احکام قرآن.
بازمحمد کوفی
بازمحمد کوفی در سال ۱۳۲۵ در ولسوالی کوف ولایت بدخشان، در شمال شرق افغانستان متولد شد.
او لیسه/دبیرستان را در بدخشان سپری کرد و پس از آن در مرکز تربیت معلم قندوز آموزش دید.
آقای کوفی ۱۴ سال در بدخشان و کابل به عنوان آموزگار کار کرده است و از سال ۱۳۵۸ به عنوان ولسوال/فرماندار کار کرد.
او می‌گوید پس از آن آموزشهای عالی را در رشته حقوق و علوم سیاسی در خارج از کشور به پایان رسانده است.
آقای کوفی از ماه ثور/اردیبهشت ۱۳۷۱ به جمهوری تاجیکستان رفت و پناهنده شد.
بازمحمد کوفی نامزد مستقل انتخابات ریاست جمهوری افغانستان است.
- معاون اول: زرمینه سحر
- معاون دوم: محمد باقر امیری[٢۵]
■ اما بازمحمد کوفی که از منتقدان سرسخت رئیس جمهور حامد کرزی بود، از نامزدی خود به‌نفع وی انصراف داد.[برگشت]
سنگین‌محمد رحمانی
سنگین‌محمد رحمانی در سال ۱۳۳۳ خورشیدی در ولایت بدخشان، در شمال شرق افغانستان به دنیا آمد.
آقای رحمانی آموزشهای ابتدایی را در زادگاهش سپری کرد و از مرکز تربیت معلم کابل فارغ التحصیل شد.
او همچنین دوره یک ساله آموزش نظامی را در موسسه تعلیمی نظامی هم سپری کرده است.
آقای رحمانی از سال ۱۳۵۸ برای مدت ۲۹ سال به عنوان افسر ارتش و همچنین کارمند وزارت دفاع کار کرده است.
وظیفه او مراقبت از فرودگاه‌های نظامی بود و در ولایت‌های مختلف، از جمله هرات، پروان، بلخ، خوست و کابل کار کرد.
او در سال ۱۳۸۴ برای این که بتواند دست به کارهای سیاسی بزند، از حرفه نظامی کناره گرفت و با درجه دگروالی/سرهنگی بازنشسته شد.
سنگین‌محمد رحمانی در سال ۱۳۸۷ مجوز فعالیت حزب حمایت از حقوق مردم افغانستان را از وزارت عدلیه/دادگستری به دست آورد. او خود رهبر این حزب است.
آقای رحمانی می‌گوید اگر به ریاست جمهوری برسد، مجرمان جنگی را به دادگاه می‌کشاند؛ به نظر او آنان مانع صلح و امنیت در کشور هستند.
رحمانی نامزد مستقل انتخابات ریاست جمهوری است.
عبدالغفور زوری
عبدالغفور زوری در سال ۱۳۲۹ در شهر زرنج، مرکز ولایت نیمروز، در جنوب غرب افغانستان به دنیا آمد.
در سال ۱۳۵۰ از لیسه/دبیرستان فرخی سیستانی فارغ‌التحصیل شد.
او کارهای رسمی را از کار در اداره برق هرات آغاز کرد و از سال ۱۳۵۵ تا سال ۱۳۵۷ کارمند بانک توسعه زراعتی/کشاورزی در ولایت نیمروز بود.
دفتر ستاد انتخاباتی آقای زوری می‌گوید او از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ در جنگ علیه ارتش شوروی سابق و دولت دکتر نجیب‌الله مشغول بوده است.
در زندگی‌نامه آقای زوری آمده است که شش برادر او در این جنگ‌ها کشته شده‌اند.
آقای زوری از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳ مستوفی ولایت نیمروز و یک سال دیگر به عنوان رئیس نهادهای تعاونی زراعتی این ولایت بود.
او پس از آن به ایران مهاجر شد و در سال ۱۳۸۰ که به کشور بازگشت برای بار دوم مستوفی نیمروز شد و از ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۸۶ به عنوان رئیس اتاقهای تجارت نیمروز کار کرد.
وحدت ملی، حاکمیت قانون، تامین امنیت و آموزش، از اولویت‌های کاری او در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری است.
غلام‌فاروق نجرابی
غلام فاروق نجرابی در سال ۱۳۳۴ در ولایت کاپیسا، در شمال کابل به دنیا آمد.
او متخصص جراحی قلب کودکان است و در همین رشته از دانشگاه اندیرا گاندی دکتری گرفته است.
آقای نجرابی مدتی رئیس بخش جراحی کودکان در دانشگاه اندیرا گاندی بود و در حال حاضر رئیس بخش جراحی کودکان دانشگاه طبی کابل است.
غلام فاروق نجرابی در حال حاضر رهبری حزب استقلال افغانستان را به عهده دارد و به گفته خود او، این حزب در سال ۱۳۱۸ خورشیدی بنیاد گذاشته شده است.
آقای نجرابی در جرگه بزرگ (لویه جرگه اضطراری) سال ۱۳۸۱، برای تعیین رئیس دولت انتقالی برگزرار شده بود، هم نامزد ریاست دولت بود و پس از آن در انتخابات سراسری ۱۳۸۳ نیز نامزد ریاست جمهوری بود.
او می‌گوید اگر شفافیت و عدالت در انتخابات باشد، حتماً برنده می‌شود. او معتقد است که در انتخابات گذشته "جعل و تقلب" وجود داشت.
آقای نجرابی می‌گوید در قلب مردم جا دارد.
تامین وحدت ملی، خودکفایی اقتصادی، عدالت اجتماعی در کشور از اهداف عمده او است.
آقای نجرابی رهبر و نامزد حزب استقلال افغانستان است.
بشیر بیژن
بشیر بیژن در سال ۱۳۴۵ در گذر بارانه شهر کابل به دنیا آمد و در همین شهر بزرگ شد.
آقای بیژن از لیسه/دبیرستان خواجه عبدالله انصاری فارغ‌التحصیل شد و به دانشکده روزنامه‌نگاری کابل پذیرفته شد.
او می‌گوید به دلیل "مشکلات سیاسی" در کشور، نتوانست از این دانشکده مدرک فارغ‌التحصیلی به دست آورد. آموزش آقای بیژن در دانشگاه کابل مصادف بود با نیمه اول دهه هفتاد خورشیدی.
بشیر بیژن از ۲۰ سال پیش به این سو در مطبوعات افغانستان از خبرنگاری تا مدیر مسئولی نشریات دولتی و غیردولتی کار کرده است.
آغاز کار او با نشریه درفش جوانان بود و آخرین کار او مدیر مسئولی هفته‌نامه "خبرنگار"، نشریۀ اتحادیه ملی روزنامه نگاران افغانستان بوده است، که در حال حاضر هم به همین کار اشتغال دارد.
آقای بیژن بینانگذاری و مدیر مسئولی هفته فرهنگی سینا، پیش از طالبان و همچنین راه‌اندازی و مدیر مسئولی مجله پرواز، نشریه شرکت هواپیمایی آریانا را از کارهای عمده خود در زمینه روزنامه‌نگاری می‌داند.
او از اعضای موسس و معاون اول حزب کنگره ملی افغانستان است که عبداللطیف پدرام، دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری رهبری این حزب را به عهده دارد.
کنگره ملی در حال حاضر با مشکلات درون حزبی مواجه است.
آقای بیژن از طرفداران نظام پارلمانی فدرال در کشور است. به نظر او، برقراری نظام فدرالی تا حد زیادی مشکلات موجود در کشور را کاهش می‌دهد.
او می‌گوید در انتخابات از "کارتهای قومی و منطقه‌ای" استفاده نمی‌کند.
گل‌احمد یما
گل‌احمد یما در سال ۱۳۳۵ در شهر مزار شریف، در شمال افغانستان متولد شد.
او آموزشهای ابتدایی را در همین شهر آغاز کرد و لیسه/ دبیرستان را در مکتب حبیبیه کابل به پایان رساند.
آقای یما در سال ۱۳۵۷ در رشته ادبیات فارسی از دانشگاه کابل مدرک لیسانس گرفت و یک سال بعد کار رسمی را با عضویت در اداره تالیف و ترجمه وزارت تحصیلات عالی آغاز کرد.
او در سال ۱۳۵۹ استاد دانشگاه کابل شد و تا سال ۱۳۶۹ که به فرانسه رفت، در بخش ادبیات فارسی دانشکده ادبیات تدریس کرد.
آقای یما چند ماهی به عنوان استاد مهمان در دانشگاه سوربن فرانسه ادبیات فارسی تدریس کرد.
او در نیمه اول دهه هفتاد خورشیدی بنیاد فرهنگی غزالی را در کابل بنیانگذاری کرد و به کارهای فرهنگی مشغول شد.
آقای یما از سال ۱۳۷۵، در زمان حاکمیت طالبان برای رادیو شریعت مطلب می‌نوشت و تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی او از این رادیو پخش می‌شد.
او پس از سقوط طالبان در کابل ماند و با وزارت اطلاعات و فرهنگ اداره موقت تحت رهبری حامد کرزی هم ارتباط نزدیکی برقرار کرد، اما به هیچ شغل رسمی نرسید.
آقای یما می‌گوید او مخالف سقوط سریع اداره طالبان و طرفدار تفاهم با این گروه بود.
او می‌گوید نظریات خود را در این زمینه با صراحت با مقامات دولت افغانستان و نماینده ویژه آمریکا در کابل در میان گذاشت. به گفته او، به همین دلیل به هیچ کاری استخدام نشد.
ملا غلام‌محمد ریگی
ملا غلام‌محمد ریگی در سال ۱۳۲۶ در ولایت هرات، در غرب افغانستان به دنیا آمد.
آقای ریگی لیسه/دبیرستان را در هرات به پایان برد و پس از آن به آموزش در مدارس دینی در رشته‌های فقه، عقاید، صرف و نحو زبان عربی آغاز کرد.
او در سال ۱۳۶۵ رئیس شورای علما و روحانیون ولایت نیمروز شد و در سال ۱۳۷۷ به عنوان مدیر اداره حج و اوقاف ولسوالی/فرمانداری چخانسور ولایت نیمروز استخدام شد.
آقای ریگی در سال ۱۳۸۴ مسئول اداره اصلاح و تربیت کودکان ولایت نیمروز شد و در همین سال در انتخابات پارلمان به عنوان نامزد شرکت کرد، ولی موفق به اخذ آرای کافی برای ورود به مجلس نمایندگان نشد.
او پس از آن که در انتخابات شکست خورد، به کارش در اداره اصلاح و تربیت کودکان ادامه داد و در سرطان/تیر ۱۳۸۷ از سمت خود استعفا کرد تا بتواند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود.
آقای ریگی می‌گوید اگر رئیس جمهوری شود شریعت اسلامی را بیشتر نافذ می‌کند، نظام اقتصادی مختلط به وجود می‌آورد و برای بهبود آموزش و پرورش تلاش می‌کند.
آقای ریگی نامزد مستقل انتخابات ریاست جمهوری است.
حسن‌علی سلطانی
حسن‌علی سلطانی در سال ۱۳۲۰ در شهر کابل به دنیا آمد.
او تحصیلات خود را تا پایان لیسه/ دبیرستان ادامه داد و پس از آن در سال ۱۳۵۱ به عضویت شورای شهروندان کابل درآمد.
آقای سلطانی عضو جرگه بزرگ (لویه جرگه) سال ۱۳۵۵ بود. این جرگه قانون اساسی نخستین دولت جمهوری به رهبری داوود خان را تصویب کرد و همچنین داوود خان را به ریاست جمهوری انتخاب کرد.
او بار دیگر در سال ۱۳۶۵ عضو شورای شهر کابل شد.
حسن علی سلطانی در انتخابات پارلمانی سال ۱۳۸۴ به عنوان نامزد شرکت اما موفق به اخذ آرای کافی برای ورود به مجلس نمایندگان نشد.
آقای سلطانی پس از آن رئیس شورای قوم قزلباشان افغانستان شد.
"خدا، وطن، مردم" شعار انتخاباتی آقای سلطانی است و تحکیم استقلال و حاکمیت ملی در صدر برنامه‌هایش قرار دارد.
او نامزد مستقل انتخابات ریاست جمهوری است.
مولوی محمدسعید هاشمی
مولوی محمدسعید هاشمی از معدود روحانیونی است که نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده‌اند.
او در رسانه‌ها کمتر ظاهر می‌شود و عکسها و برگه‌های تبلیغاتی او هم در شهرها چندان به چشم نمی‌خورد.
معاون اول او یک مهندس و معاون دوم او یک ژنرال بازنشسته ارتش است.
در باره زندگی او تا حال اطلاعات کافی در دست نیست.
- معاون اول: محمدمعصوم
- معاون دوم: محمدنعیم انصاری[٣٣]
■ اما مولوی محمدسعید هاشمی از کاندیداتوری‌اش به‌نفع آقای کرزی، رئیس جمهوری کنونی و از نامزادان دور بعدی ریاست جمهوری این کشور، انصراف داد.[برگشت]
نصرالله بریالی ارسلایی
نصرالله بریالی ارسلایی در یک خانواده سرشناس در ولایت ننگرهار در شرق افغانستان به‌دنیا آمد.
او برادر حاجی عبدالقدیر، وزیر پیشین فواید عامه و عبدالحق از فرماندهان پیشین مجاهدین است. این هر دو برادر آقای ارسلایی کشته شده‌اند.
برادر دیگر او حاجی دین‌محمد است که در سالهای نخست حکومت حامد کرزی والی ننگرهار بود و پس از آن والی کابل شد. در حال حاضر دین‌محمد رئیس ستاد انتخاباتی آقای کرزی است. همچنین عبدالظاهر، پسر حاجی عبدالقدیر هم از حامیان آقای کرزی است.
آقای ارسلایی آموزشهای ابتدایی را در زادگاه خود گذراند و برای آموزشهای عالی به اروپا رفت و حقوق بین‌الدول را در آلمان خواند و مدرک فوق لیسانس گرفت.
- معاون اول: مولوی عبدالباقی ترکستانی
- معاون دوم: محمدعالم امینی[٣۴]
■ نصرالله بریالی ارسلایی، از نامزدی خود به نفع عبدالله عبدالله، وزیر خارجه پیشین و نامزد ریاست جمهوری انصراف داد.[برگشت]
شاه‌محمود پوپل
شاه‌محمود پوپل ۴۳ ساله و متولد ولایت لوگر در جنوب کابل است.
آقای پوپل تحصیلاتش را در لیسه (دبیرستان) عمر ثانی در پشاور پاکستان به پایان رساند و پس از آن وارد جبهه‌های جنگ علیه ارتش شوروی پیشین در افغانستان شد.
او می‌گوید در این جنگ فرماندهی گروهی از مجاهدین را به‌دست داشت و تا زمان سقوط دولت دکتر نجیب‌الله با مجاهدین بود.
آقای پوپل می‌گوید او پس از آن برای تامین صلح در کشور به فعالیت‌هایی دست زد و در شش سال اخیر به فعالیت‌های حزبی رو آورد.
او می‌گوید از شش سال پیش رهبری "حزب صلح ملی افغانستان" را به‌دست دارد و با ۱۱ حزب دیگر ائتلافی را تشکیل داده که ریاست این ائتلاف را هم خود او به دوش دارد.
آقای پوپل می‌گوید اگر او رئیس جمهوری شود عمده‌ترین کاری که او انجام می‌دهد، تلاش برای تامین صلح، امنیت و حاکمیت قانون خواهد بود.
بسم‌الله شیر
بسم‌الله شیر در سال ۱۳۴۳ خورشیدی در ولایت قندوز در شمال افغانستان متولد شد.
او لیسه (دبیرستان) را در کابل خواند و پس از آن به خارج از کشور مهاجر شد. آقای شیر در سال ۱۳۵۸ به هند و از آن جا به آمریکا رفت.
آقای شیر ۱۶ سال در آمریکا بود و تابعیت آن کشور را به دست آورد. او در سال ۱۳۸۱ به افغانستان بازگشت و به تجارت رو آورد.
او عضو هیچ حزبی نیست. آقای شیر در کنار تجارت به کارهای فرهنگی هم می‌پردازد. آقای شیر صاحب امتیاز هفته‌نامه‌ای موسوم به "وفاق ملی" است.
این هفته‌نامه بیشتر بر همبستگی ملی در کشور تاکید دارد و به مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هم می‌پردازد.
بسم‌الله شیر یک کتاب با عنوان "تعصب عامل انفصال روابط انسانی" هم چاپ کرده است.
ستاد انتخاباتی آقای شیر می‌گوید او مدرک تابعیت آمریکایی خود را به سفارت این کشور در کابل تحویل داده و شهروندی آمریکایی خود را رسماً لغو کرده است.
داشتن تابعیت واحد یکی از شرایط نامزد شدن در پست ریاست جمهوری در افغانستان است.
رحیم‌جان شیرزاد فی سبیل‌الله
رحیم‌جان شیرزاد فی سبیل‌الله در سال ۱۳۲۳ در ولایت ننگرهار، در شرق افغانستان متولد شد.
او آموزشهای ابتدایی را در مدارس دینی در زادگاه خود دید و پس از آن به پاکستان رفت و آموزشهای بیشتر را در آن جا فراگرفت.
آقای شیرزاد پس از آموزش علوم دینی به تجارت رو آورد و تا سال ۱۳۵۸ به تجارت اشتغال داشت.
آقای شیرزاد در زمان جنگ با ارتش شوروی سابق به جبهه‌های جنگ رفت و گروهی را موسوم به "جهاد فی سبیل‌الله" به‌وجود آورد.
رحیم‌جان شیرزاد فی سبیل‌الله از سال ۱۳۷۲ به این سو فعالیت‌های سیاسی را برای تامین صلح آغاز کرد. او حزبی را موسوم به "حزب صلح و امن اسلامی ملت افغانستان" تشکیل داد و در سال ۱۳۸۷ مجوز فعالیت رسمی آن را گرفت.
آقای شیرزاد می‌گوید اگر رئیس جمهوری شود با طالبان گفتگو می‌کند و برای تامین صلح و امنیت در کشور تلاش خواهد کرد.
او نامزد مستقل انتخابات ریاست جمهوری است.
محمدیاسین صافی
محمدیاسین صافی در سال ۱۳۳۸ در ولسوالی تگاب ولایت کاپیسا، در شمال کابل متولد شد.
او تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش به پایان برد و پس از آن در مدرسه نظامی کابل آموزش دید. آقای صافی در سال ۱۳۶۰ از دانشگاه نظامی کابل فارغ‌التحصیل شد و دو سال دیگر هم در شوروی سابق در همین رشته تحصیل کرد.
محمدیاسین صافی پس از تحصیل به‌عنوان افسر ارتش آغاز به کار کرد و تا سال ۱۳۷۳ در واحدهای مختلف ارتش مشغول کار بود. آقای صافی در ارتش به درجه دگروالی (سرهنگی) رسید.
او از سال ۱۳۷۳ به کارهای خصوصی روی آورد و تا ۱۳۸۳ به تجارت مشغول بود.
آقای صافی پس از آن به جمع همکاران بازنشسته و بی‌کار خود پیوست و به عضویت "شورای اجتماعی افسران پیشین ارتش" درآمد.
این نهاد به عنوان مدافع حقوق افسران اخراج شده ارتش از وزارت عدلیه (دادگستری) مجوز فعالیت گرفته و در همین زمینه فعالیت می‌کند.
پس از روی کار آمدن نظام جدید در کشور هزاران افسر ارتش و کارمندان وزارت دفاع، که در زمان حاکمیت دولت تحت حمایت شوروی سابق و همچنین دولت مجاهدین استخدام شده بودند، از کار برکنار شدند.
آقای صافی می‌گوید او از سوی همین افسران نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده و اگر در انتخابات برنده شود، برای خروج نیروهای خارجی جدول زمانی ترتیب می‌دهد و پس از آن این افسران را به‌عوض این نیروها به‌کار استخدام می‌کند.
او معاونان خود را هم از میان افسران پیشین ارتش برگزیده است.
محمدنصیر انیس
محمدنصیر انیس در سال ۱۳۴۷ در شهر مهتر لام، مرکز ولایت لغمان در شرق افغانستان به دنیا آمد.
او در لیسه (دبیرستان) محمود طرزی کابل آموزش دید و پس از آن در سال ۱۳۷۴ از دانشگاه طبی کابل مدرک فوق لیسانس گرفت.
آقای انیس در ۱۲ سال گذشته با سازمانهای غیردولتی در بخش های مختلف بهداشتی و مدیریت نهادهای صحی کار کرده است.
آغاز کار او در سال ۱۹۹۶ استخدام در یک بیمارستان متعلق به یک سازمان غیردولتی در بخش سوء تغذیه کودکان در شهر غزنی بود و پس از آن او کارهایش را با سازمانهای مختلف در حدود ۱۴ ولایت کشور ادامه داد.
آقای انیس در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی مدیر مسئول فصلنامه بهداشتی "سلامتی" بود.
آخرین شغلی که او در آن کار کرد، گفتگو با مردم برای تغییر عادت‌های مردم برای بهبود بهداشت آنها بود. آقای انیس در این کار از سوی سازمان توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) در کابل استخدام شده بود.
او هشت ماه پیش از کارش استعفا کرد تا برای دستیابی به رهبری کشور با ۴۰ چهل نامزد دیگر رقابت کند.
تامین امنیت، بهبود و توسعه اقتصاد کشور، سهیم کردن جوانان و زنان در تصمیم‌گیری‌های ملی، از اهداف عمده محمدنصیر انیس است.
آقای انیس نامزد مستقل و جوان ترین نامزد انتخابات ریاست جمهوری است.
ضیاءالحق حافظی
ضیاءالحق حافظی در سال ۱۹۵۱ میلادی در شهر کابل به دنیا آمد و در همین شهر بزرگ شد.
او پس از آن که تحصیلاتش را در لیسه (دبیرستان) به پایان برد، به آموزرگاری در مکاتب (مدارس) روی آورد.
آقای حافظی می‌گوید او با آموزش در دوره‌هایی که از سوی وزارت آموزش و پرورش برای آموزگاران برگزار شده بود، مدرک لیسانس گرفت.
او در سالهای آخر دهه چهل و پنجاه خورشیدی آموزگار بود. آقای حافظی می‌گوید او به دلیل مخالفت با دولت تحت رهبری محمدداوود خان نتوانست به کارش ادامه دهد و به پاکستان رفت.
ضیاءالحق حافظی در سالهای جنگ با شوروی سابق به صف مجاهدین پیوست و بیشتر در کارهای فرهنگی مشغول بود.
آقای حافظی می‌گوید پس از آغاز جنگهای داخلی در کشور تلاش کرد با گفتگو با رهبران و فرماندهان گروههای مختلف راه حلی برای برقراری صلح جستجو کند، اما در این کار موفقیتی نداشت.
او می‌گوید تا حال حدود ۲۰ جلد کتاب در ارتباط با مسائل اقتصادی و سیاسی نوشته است.
محمداکبر اوریا
محمداکبر اوریا در سال ۱۳۳۲ خورشيدی در کابل به دنیا آمده و ۵٦ ساله می‌باشد.
آقای اوریا از لیسه استقلال کابل فارغ گردیده و بعداً شامل پوهنځی حقوق و علوم سیاسی پوهنتون کابل شد و به درجۀ لیسانس از فاکولته فارغ گردید. موصوف در رشتۀ حقوق بین دول نیز تحصیل کرده است.
آقای اوریا در پست‌های مختلف در وزارت خارجه و مدتی هم در ریاست جمهوری افغانستان کار کرده است.
[۲]- زندگی‌نامه نامزدها: هدایت امین ارسلا، سايت بخش فارسی بی بی سی: ۱٢ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۱ تیر ۱۳۸۸
[۳]- زندگی‌نامه نامزدها: اشرف غنی احمدزی، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[۴]- زندگی‌نامه نامزدها: عبدالله عبدالله، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[۵]- زندگی‌نامه نامزدها: میرویس یاسینی، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[۶]- زندگی‌نامه نامزدها: عبداللطیف پدرام، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[٧]- زندگی‌نامه نامزدها: رمضان بشردوست، سايت بخش فارسی بی بی سی: ۱٢ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۱ تیر ۱۳۸۸
[۸]- زندگی‌نامه نامزدها: شهنواز تنی، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۱ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٠ تیر ۱۳۸۸
[۹]- زندگی‌نامه نامزدها: فروزان فنا، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۱ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٠ تیر ۱۳۸۸
[۱٠]- زندگی‌نامه نامزدها: شهلا عطا، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۱ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٠ تیر ۱۳۸۸
[۱۱]- زندگی‌نامه نامزدها: حبیب منگل، سايت بخش فارسی بی بی سی: ۱٢ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۱ تیر ۱۳۸۸
[۱۲]- زندگی‌نامه نامزدها: ملا عبدالسلام راکتی، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۱ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٠ تیر ۱۳۸۸
[۱۳]- زندگی‌نامه نامزدها: سید جلال کریم، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۱ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٠ تیر ۱۳۸۸
[۱۴]- زندگی‌نامه نامزدها: معتصم بالله مذهبی، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۱ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٠ تیر ۱۳۸۸
[۱۵]- زندگی‌نامه نامزدها: محمدسرور احمدزی، سايت بخش فارسی بی بی سی: ۱٢ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۱ تیر ۱۳۸۸
[۱۶]- زندگی‌نامه نامزدها: محمدحکیم تورسن، سايت بخش فارسی بی بی سی: ۱٢ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۱ تیر ۱۳۸۸
[۱٧]- زندگی‌نامه نامزدها: عبدالمجید صمیم، سايت بخش فارسی بی بی سی: ۱٢ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۱ تیر ۱۳۸۸؛ همچنين نگاه کنيد به: چهارمین نامزد ریاست جمهوری افغانستان انصراف داد: سايت بخش فارسی بی بی سی: ٠۳ اوت ٢٠٠٩ - ۱٢ مرداد ۱۳۸۸
[۱۸]- زندگی‌نامه نامزدها: عبدالجبار ثابت، سايت بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ۱۳ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٢ تیر ۱۳۸۸
[۱۹]- زندگی‌نامه نامزدها: محبوب‌الله کوشانی، سايت بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ۱۳ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٢ تیر ۱۳۸۸
[٢٠]- زندگی‌نامه نامزدها: عبدالقادر امامی غوری، سايت بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ۱۳ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٢ تیر ۱۳۸۸
[٢۱]- زندگی‌نامه نامزدها: عبدالحسیب آرین، سايت بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ۱۳ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٢ تیر ۱۳۸۸
[٢۲]- زندگی‌نامه نامزدها: معین‌الدین الفتی، سايت بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ۱۳ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٢ تیر ۱۳۸۸
[٢۳]- زندگی‌نامه نامزدها: ذبیح‌الله غازی نورستانی، سايت بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ۱۳ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢٢ تیر ۱۳۸۸
[٢۴]- زندگی‌نامه نامزدها: محمدهاشم توفیقی، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[٢۵]- زندگی‌نامه نامزدها: بازمحمد کوفی، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸؛ همچنين نگاه کنيد به: یکی از نامزدان به نفع آقای کرزی انصراف داد: چهارشنبه ٢٩ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٠۷ مرداد ۱۳۸۸
[٢۶]- زندگی‌نامه نامزدها: سنگین‌محمد رحمانی، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[٢٧]- زندگی‌نامه نامزدها: عبدالغفور زوری، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[٢۸]- زندگی‌نامه نامزدها: غلام‌فاروق نجرابی، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[٢۹]- زندگی‌نامه نامزدها: بشیر بیژن، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه‌شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
[٣٠]- زندگی‌نامه نامزدها: گل‌احمد یما، سايت بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ۱۵ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۴ تیر ۱۳۸۸
[٣۱]- زندگی‌نامه نامزدها: ملا غلام‌محمد ریگی، سايت بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ۱۵ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۴ تیر ۱۳۸۸
[٣۲]- زندگی‌نامه نامزدها: حسن‌علی سلطانی، سايت بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ۱۵ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۴ تیر ۱۳۸۸
[٣۳]- زندگی‌نامه نامزدها: محمدسعید هاشمی، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۸ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۷ تیر ۱۳۸۸؛ همچنين نگاه کنيد به: یکی از نامزدان به نفع آقای کرزی انصراف داد: چهارشنبه ٢٩ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٠۷ مرداد ۱۳۸۸
[٣۴]- زندگی‌نامه نامزدها: نصرالله بریالی ارسلایی، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۸ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۷ تیر ۱۳۸۸؛ و همچنين نگاه کنيد به: چهارمین نامزد ریاست جمهوری افغانستان انصراف داد: سايت بخش فارسی بی بی سی: ٠۳ اوت ٢٠٠٩ - ۱٢ مرداد ۱۳۸۸
[٣۵]- زندگی‌نامه نامزدها: شاه‌محمود پوپل، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۸ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۷ تیر ۱۳۸۸
[٣۶]- زندگی‌نامه نامزدها: بسم‌الله شیر، سايت بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ۱۵ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۴ تیر ۱۳۸۸
[٣٧]- زندگی‌نامه نامزدها: رحیم‌جان شیرزاد فی سبیل‌الله، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۸ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۷ تیر ۱۳۸۸
[٣۸]- زندگی‌نامه نامزدها: محمدیاسین صافی، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۸ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۷ تیر ۱۳۸۸
[٣۹]- زندگی‌نامه نامزدها: محمدنصیر انیس، سايت بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۸ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۷ تیر ۱۳۸۸
[۴٠]- زندگی‌نامه نامزدها: ضیاءالحق حافظی، سايت بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ۱۵ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۴ تیر ۱۳۸۸
[۴۱]- زندگی‌نامه نامزدها: محمداکبر اوریا، سايت بخش فارسی بی بی سی: سه شنبه ۱۴ ژوئيه ٢٠٠٩ - ٢۳ تیر ۱۳۸۸
جُستارهای وابسته
منابع
□
پيوند به بیرون
□
□
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>
