(انتخاب از كتاب سردار آريا)
قابل تذكر است كه كتاب سردار آريا در اواخر تابستان امسال هنگامی كه امير محمداسماعيل از كار دولتی كناره‌گيری و در منزل‌شان اقامت اختيار كرده بود ند به چاپ رسيده است. از همين جهت اين بيوگرافی مسايل مربوط ماه‌های اخير را شامل نمی‌باشد. انشاالله در آينده نزديك به تكميل اين بخش خواهيم پرداخت.
موقعيت ژئو پوليتيك كشور زيبای ما افغانستان همواره آنرا مورد حملات متعدد كشور گشايان و متجاوزين قرار داده است، اما خوشبختانه فرزندان آزاده و باغيرت اين خطه باستانی در طول تاريخ از استقلال و آزادی آن با سر و جان بدفاع بر خاسته و از آن پاسداری نموده اند. از همين جا است كه نه اسكندر را يارای مقاومت درين كشور بوده و نه چنگيز توانسته بدون قتل عام مردم اين سرزمين ولو برای مدت كوتاهی هم بر آن حكومت نمايد. همانطوری كه لشكر كشی‌های ايرانی‌ها در ادوار گذشته به خاطر سلطه بر اين كشور بی نتيجه مانده، انگليس هم درس عبرت بزرگی ازين سرزمين گرفته است كه جنگهای اول و دوم افغان انگليس شاهد اين مدعا است. روسها و پاكستانيها هم كه از تجارب متجاوزين گذشته نياموخته بودند و به كشور قهرمان ما در طی دو دهه اخير به لشكر كشی پرداختند نه تنها كه كاری را از پيش برده نتوانستند بلكه تجاوز‌شان به كشور ما باعث شكست و بدنامی‌شان در سراسر جهان گرديد.
آری! در دو تجاوز و لشكركشی ناجوانمردانه كه در طی دو دهه گذشته ابتدا توسط روسها و متعاقب آن هم توسط پاكستانی‌ها به ميهن ما صورت گرفت، نيز فرزندان آزاده و با غيرت اين سر زمين افتخارات جاودانه را برای كشور ما آفريدند كه درين دور از مبارزه آزاديخواهی نام اميراسماعيل خان به‌عنوان بزرگمرد جهاد و مقاومت در مقابل كمونزم و دفاع در برابر تجاوز پاكستان بر تارك تاريخ كشور ما نقش بسته است.
امير اسماعيل خان سمبول شجاعت و مقاومت و اسوه تقوی و پرهيزگاری از قهرمانان جهاد و مبارزان راه صلح و آزادی كشور ما است كه فرد فرد ملت ما با شخصيت او و افتخاراتی كه وی برای كشور آفريده است آشنائی دارند. وی در سال ١٣٢٧ در محل نصر آباد ولسوالی شيندند ولايت هرات در يك خانواده متدين و مسلمان ديده بجهان گشوده و قبله گاهش مرحوم مير محمداسلم از شخصيتهای محترم و علم دوست منطقه بوده است. وی با بپايان رسانيدن مكتب ابتدائی، حربی شوونحی و حربی پوهنتون بحيث افسر در قطعه دافع هوا در فرقه ١٧ هرات تقرر حاصل كرد و با رويكار آمدن رژيم كمونستی در سال ١٣۵٧ با تعدادی ديگر از افسران مسلمان فرقه ١٧ بر آن شد تا با اولين فرصت مناسب جهاد مسلحانه را عليه رژيم دست نشانده روس آغاز نمايد.
همين بود كه همزمان با قيام ٢۴ حوت مردم قهرمان هرات، مبارزه مسلحانه خويش را بر عليه رژيم وقت از داخل فرقه ١٧ آغاز و آن فرقه را به مردم تسليم نمود. بعد از سركوبی قيام مردم توسط روسها و شكست افسران فرقه ١٧، با تعدادی از همرزمانش شهر را ترك و بعداً با ايجاد اولين پايگاه مقاومت در كوه دوشاخ و سازماندهی مجاهدينش، جنگ را بر عليه قوای روسی و اجيران‌شان آغاز كرد. درايت و شخصيت او باعث شد تا بعد از گذشت اندك زمانی شورای سرتاسری قوماندانان و بزرگان هرات كه در سال ١٣۵٩ در قريه زيارتگاه ولسوالی گذره ولايت هرات دائر گرديده بود، او را بحيث امير مجاهدين هرات انتخاب نمايد.
از همان آغازين روز‌های كه بحيث مسئول امارت هرات برگزيده شد، تشكيلاتی را ساخت تا مبارزات خويش را در راه رسيدن به پيروزی نهائی انسجام بخشيده باشد. بدين منظور در چوكات امارت كميته‌های سياسی، نظامی، مالی، فرهنگی، اطلاعات، صحی، قضائی، تعليم و تربيه و زراعت را ايجاد كرد و شورای اجرائيوی را كه متشكل از مسئولين كميته‌ها بود اساس گذاشت. تا سيس غند حضرت حمزه (رض) كه بعد‌ها به فرقه ارتقاء يافت و شهيد علاوالدين خان در راس آن قرار گرفت بخش نظامی اين تشكيلات را ميساخت. ابتكارات و فداكاری‌های او باعث شد تا در سال ١٣٦۴ سمت امارت عمومی ولايات جنوب و غرب افغانستان به وی تفويض گردد.
مبارزات موفقانه‌اش در ابعاد نظامی، سياسی و فرهنگی نه تنها كه وی را به‌عنوان يك رهبر با درايت در قلب همه مردم افغانستان عزيز ساخت، بلكه او را برای تمام جهان آزاديخواه و عدالت پسند محترم گردانيد. عقيده راسخ، توكل قوی، هدفمندی، پايمردی و سازش ناپذيری در مبارزه، تشكيلات منظم اداری و نظامی و پيوند بسيار نزديك او با مردم از راز‌های موفقيت او بشمار می‌رود.
تلاش‌های مداوم وی در ايجاد هماهنگی و وحدت در ميان مجاهدين، مبارزات قاطعانه او بر عليه تبعيض‌های قومی، لسانی، منطقوی و گروهی و توجهات جدی وی در تامين عدالت اسلامی، ايجاد نظم و امنيت و رشد اقتصادی و فرهنگی از عوامل محبوبيت او در بين اقشار و گروه‌های مختلف كشور ما است. اسماعيل خان اولين شخصی بوده است كه پيشنهاد آتش بس و مصالحه نام نهاد رژيم كمونستی را قاطعانه رد كرد و هيچ يك از دعوتنامه‌های جنرالان روسی را جهت مصالحه و آتش بس نپذيرفت. او در جواب نامه جنرال اندرشكين كه نوشته بود: "ابراهيم بيگ كه در سال ١٩٢٠ با روسها مبارزه كرد كشته شد و از ياد رفته است و بهتر است تا تو جنگ عليه روسها را متوقف بسازی كه به چنان سرنوشتی روبرو نگردی"، اسماعيل خان چنين پاسخ داد: "با آنكه از زمان مبارزات ابراهيم بيگ در آسيای ميانه هفتاد سال می‌گذرد شما او را هنوز بخاطر داريد، من می‌خواهم كه مرا دو صد سال ديگر هم به‌ياد داشته باشيد."
قسمت اعظم نيازمندی‌های جبهات وی در طول جهاد توسط مردم شهر هرات تامين گرديده است. شورای شهری هرات كه در ابتدا تحت سرپرستی شهيد محمدافضل (شهير) فعاليت داشته و تشكيلی از دانشمندان، علما و روحانيون و معززين هرات بوده و بعد‌ها هم تا پيروزی تحت سر پرستی الحاج لالا محمد صديق به فعاليت خود ادامه داده وهمچنان شورای كميته ولايتی كه نيز متشكل از علما، دانشمندان و تجار ملی بوده و در راس آن نائب خطيب مسجد جامع قرار داشت، از جمله نهاد‌های مردمی بوده اند كه همواره با مشوره‌های نيك، پشتيبانی مادی و كارتبليغاتی و نفوذی در بين دشمن تا حد توان او را ياری رسانيده اند.
چاپ جريده بشارت در داخل جبهات، مجله توحيد سنگر برای مهاجرين در ايران، جريده ندای سنگر و مجله طلوع آزادی در پشاور و عرضه رايگان وسايل درسی و خدمات تعليمی بيانگر توجهات مزيد وی در عرصه‌های فرهنگی و تعليمی در دوران جهاد است. در دوران جهاد در همه مناطق تحت اداره خود به تاسيس مكاتب، شفاخانه‌ها، كلينيك‌ها و اعمار مجدد مراكز عام المنفعهْ ويران شده می‌پرداخت.
دادن قرضه به دهاقين و مالداران، تهيه وسايل زراعتی به زارعين، تقويه و پشتيبانی صنعت ابريشم در زندجان، توجه و علاقمندی به رشد صنعت شيشه سازی در هرات، توجه به ايجاد زمينه‌های كار و عرضه رايگان خدمات صحی مبين توجه وی به رشد اقتصادی و تلاش او در جهت رفع مشكلات مردم می‌باشد.
مدافعه و پيروزی در برابر سيزده حمله عظيم قوای شوروی در طول جهاد از جمله جنگهای معروف سال‌های شصت و چهار و شصت و پنج بين نيروهای اسماعيل خان و قوای روسی كه چندين ماه هر محاصره آن بطول انجاميد، لقب شير هرات را به اسماعيل خان داد. جنگ معروف زنده جان كه در يك ساحه حدود۵٠ كيلومترمربع سيصد و دوازده روز طول كشيد و در سقوط رژيم كمونستی نقش اساسی داشت از عمليات‌های مشهور وی می‌باشد. فداكاری‌ها و ايثارگری‌های همه مجاهدان هرات درين جنگ طولانی جای خاص خود را دارد اما قهرمانی و ايثار دو همسنگر با وفای امير اسماعيل خان يعنی شهيد علاوالدين خان قوماندان فرقه حضرت حمزه(رض) و الحاج مير عبدالخالق معاون وی درين جنگ فراموش ناشدنی است.
جنگ زنده جان كه از ١۴ ثور ١٣٧٠ با پشتيبانی هزاران تن از سربازان و مليشه‌های رژيم كمونستی با صدها دستگاه تانك و عراده جات عسكری و حمايت ٩ پايگاه ثابت موشكی بهدف تسخير يك روزه زنده جان آغاز شد و ده ماه و هفت روز بطول انجاميد همه صاحبنظران نظامی را متحير ساخت. رهبری اين جنگ را كه شخص امير اسماعيل خان بعهده داشت بر شهرت وی افزود. قابل ياد آوری است كه اكثر جبهات مستقل هرات مجاهدين خويش را مدتی بعد از آغاز جنگ بطور نوبتی جهت همكاری نيز به زنده جان می‌فرستادند. بمباردمان‌های وحشيانه دشمن درين جنگ به حدی بوده كه همه روزه جنگنده بمب افگن‌های دشمن بين ١٠ – ٨٠ پرواز بمباردمان را بالای زنده جان اجراكرده اند و حتی به علت شكست‌های مفتضحانه دشمن، دفعات بمباردمان هوائی در روز پانزدهم جوزای سال ١٣٧٠ به يكصد و هفده مرتبه نيز رسيده است. اما مقاومت در زند ه جانی كه مساحت آن بيش از سی تا پنجاه كيلومتر مربع نمی‌باشد تا پيروزی نهائی ادامه يافت.
داكتر محمدحسن شرق در كتاب كرباس پوش‌های برهنه پا در مورد حملات رژيم كمونستی در زندجان می‌نويسد: "آتش توپهای سنگين و فرو انداختن بمب‌های تباه گر از هوا و فير‌های پيهم ده‌ها، صدها، و هزار‌ها راكت زمين به زمين لونا، ارگان و اسكاد، زمين و زمان زنده جان را به صحرای محشر مبدل می‌کند" و در جای ديگر در مورد اين جنگ می‌نويسد: "جنگهای نا مساوی ميان دو نيروی نا مساوی هم شنيدنی و هم باور نكردنی بود."
اسماعيل خان بعد ازين جنگ هزاران بمب خورد و بزرگ و اقسام اسلحه و مهماتی را كه از دشمن بجا مانده و خنثی گرديده بود، به‌عنوان موزيم نظامی و يادگار مقاومت هراتيان بنا نهاد، كه بعد از پيروزی مجاهدين به يكی از مراكز ديدنی خارجيان مبدل گرديده بود.
تلاش‌های او در جهت هماهنگی صفوف مجاهدين و از بين بردن تبعيضات قومی، لسانی، و گروهی را كانفرانس بزرگ و بی نظير ساغر كه در ٢٠ سرطان سال ١٣٦٦ در ولسوالی ساغر ولايت غورات دائر گرديد منعكس می‌سازد. در آن كنفرانس ١٢٠٠ تن از قوماندانان جهادی و بزرگان اقوام از سراسر افغانستان و از همه احزاب و مليت‌ها شركت كرده بودند. در آن كانفرانس قطعنامه صادر گرديد كه متن آن را در ملحقات اين كتاب مطالعه خواهيد فرمود.
بعلت دوری از پاكستان كه اكثراً خبرنگاران خارجی از آنجا وارد افغانستان ميشدند، كمتر خبرنگاری توانسته است تا گزارشی ازين گوشه كشور برای دنيای خارج تهيه نمايد. بهمين اساس جهاد و مبارزه مردم هرات و خدمات اسماعيل خان در دنيا بطور شايد و بايد انعكاس نيافته است، رادك سيكورسكی و نيك دانزيگر از جمله معدود خبر نگارانی اند كه در باره هرات و اسماعيل خان آثاری دارند.
با فتح هرات بتاريخ ٢٩ حمل ١٣٧١ وی طی جلسه سراسری مجاهدين و قوماندان‌های احزاب و گروه‌های مختلف بحيث والی هرات و رئيس شورای نظامی انتخاب گرديد. با تلاش‌های خستگی ناپذير او بزود ترين فرصت امنيت در سراسر هرات قائم گرديد و بادرايت وی شصت هزار تن از مليشه‌های باقيمانده رژيم نجيب با اندك زمانی خلع سلاح گرديدند. با گذشت مدت كمی اين امنيت و آرامش به ولايات همجوار بادغيس، غورات، فراه، نيمروز و هلمند گسترش پيداكرد و مردم اين مناطق نيز از نعمت صلح و امنيت بهره مند گرديدند. همانطوريكه در دوران جهاد تاسيس مكاتب، شفاخانه‌ها، اعمار مجدد راه‌ها و مراكز عام المنفعه، رشد اقتصادی و فرهنگی و تامين نظم و امنيت در سر لوحه برنامه‌هايش قرار داشت، در دوران پيروزی هم رسالت خود را در برابر مردم و وطنش به انجام رسانيد. در آن زمان، هرات به‌عنوان شهر نمونه تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی و به‌عنوان شهر صلح نه تنها در افغانستان بلكه در آمريكا و اروپا شهرت پيدا كرد.
وی ضمن مصروفيت‌های روزمره اكثراً ديده شده است كه شب‌ها سوار بر اسپ با يك تن از مجاهدين‌اش به قراء و قصبات اطراف شهر می‌رفته تا از وضع شهر و اطراف ديدن نموده و به تنهائی بتواند با مردم به نشيند و به درد دل‌شان گوش بدهد. اسماعيل خان كه خود را مريد و مخلص حضرت خواجه عبدالله انصاری و حضرت شيخ ابوالحسن خرقانی (رح) می‌داند، اكثراً روز‌ها را به صيام و شب‌ها را به قيام گذرانيده و تقوی و طهارت او، وی را محل اخلاص و اعتماد مردم گردانيده است.
تحمل، تواضع، مديريت، شهامت در ابراز حقايق و مخالفت با مداخله بيگانگان در امور كشور از خصوصيات ديگر اوست. از امتيازات ديگر وی نداشتن سابقه در جنگهای گروهی و تنظيمی، و تحمل همه مخالفينش چه در دوران جهاد و پيروزی اول و چه بعد از پيروزی دوباره بعد از سقوط طالبان است. او هيچ وقت برعليه مخالفين خويش از اقدام نظامی و تهديد به خاطر منزوی ساختن آنان كار نگرفته و حتی كسانی را كه در راه قتل و نابودی او با انجام سوء قصد‌های اقدام مستقيم نموده بودند مورد عفو قرار داده است. وی همواره خواسته است برتری خود را نسبت به ديگران با تحمل، كار، تلاش و خدمتگذاری به مردم كشورش به اثبات برساند. او عميقاً به عقايد و سنن اسلامی ايمان دارد و به عنعنات و كلچر افغانی احترام ميگذارد. سلوك و رويه وی با همه مردم بسيار عالی و مودبانه است و اثری از تعصب‌های قومی و... در وجود او ديده نمی‌شود.
از مشخصات خوب ديگر او اين است كه: در طول دوران جهاد و بعد از آن با اسرای جنگی همواره طبق نورم‌های بين‌المللی برخورد نموده و همه قضايا را جهت حل به محاكم و خارنوالی‌ها سپر ده است و مجازات غير قانونی، اعدام‌های خود سرانه و دسيسه عليه مخالفين در اداره او ديده نشده است. سازش ناپذيری و كارنامه‌های بی نظيرش، عدم وابستگی وی به كشور‌های خارجی جهت دريافت كمك، جنگ تحميلی طالبان و متحدان داخلی‌شان بالای هرات و بی كفايتی كميسيونی كه در هنگام مريضی‌اش درسال ١٣٧۴ اداره هرات را بدست گرفت و... از عوامل سقوط هرا ت بشمار می‌آيند و هراتيكه بار ديگر عظمت دوره تيموريان در پنجصد سال گذشته را بدست می‌آورد همه چيز خود را از دست داد.
با آنكه اين موضوع برای اسماعيل خان غير قابل تحمل بود اما بخاطر جلوگيری از ويرانی شهر و كشتار مردم از جنگ در داخل شهر خود داری كرد و به ايران رفت. او نمی‌خواست هرات هم مانند كابل ويران شود. با گذشت اندك زمانی به اساس تقاضای مردم بار ديگر وارد جبهه گرديد و موفقيت‌های چشمگير ی را در راه آزادی دوباره هرات نصيب گرديد كه نمونه آن به تصرف در آوردن تمام وسايط و تانك‌های طالبان در ولسوالی سنگ آتش ولايت بادغيس و در هم شكستن همه خطوط دفاعی آنها است كه طالبان را بسيار سراسيمه و دچار سر درگمی ساخت. درين زمان كه مردم هرات به انتظار آزادی لحظه شماری می‌کردند، وی طی توطئه ناجوانمردانه در ٢٨ ثور سال ١٣٧٦ با ١٧٠٠ تن از ياران خويش توسط يكتن از مليشه‌های بدنام و بقايای منفور رژيم كمونستی مشهور به جنرال عبدالملك در تبانی با آی اس آی پاكستان اسير و به طالبان تسليم داده شد و بجرم مبارزه در راه آزادی و استقلال كشور مدت سه سال را در اسارت سپری كرد و الچك و زولانه از دست و پای وی گشوده نشد.
سر انجام دعای مردم مظلوم هموطنش در جهت نجات او مورد قبول درگاه حضرت الهی (ج) قرار گرفت و در صبحگاه هفتم حمل ١٣٧٩ خداوند (ج) او را در نجات از اسارت ياری فرمود كه با نجات وی شور و شادی خاصی قلب همه هموطنان در تمام دنيا را فرا گرفت كه در هر گوشه دنيا مراسم شادی و شكر گزاری بر گزار كردند. اسماعيل خان در اولين پيام خود بعد از سه سال اسارت بار ديگر فرياد صلح و تفاهم و قطع جنگ را بلند كرد و ضمن ايجاد حركت جبهه صلح و بيان نقطه نظرات خود طرح صلحی را ارائه كرد كه در آن از ملل متحد دعوت بعمل آمده بود تا مناطق آزاد شده از دست طالبان را، مناطق صلح اعلان كنند و نيروهای پاسدار صلح خويش را در آن نقاط افغانستان مستقر گرداند. اما از آنجايی كه طالبان با صلح و تفاهم كينه ديرينه داشتند، او بار ديگر جبهه وسيعی را در قلب ساحه تحت نفوذ دشمن گشود و با وجود خستگی‌ها و رنج‌های سه سال اسارت به نجات مردم و كشورش شتافته و با حركتی بی نظير در تاريخ مبارزات آزاديخواهی، نهايت ايثار، فداكاری و شهامت خويش را در راه دفاع از سر زمينش به ثبوت رساند. او اين بار با عبور مخفيانه از خطوط دفاعی دشمن در دوصد كيلومتری عقب اين خطوط جبهه ديگری را گشودكه ضمن در هم شكستن معادلات نظامی باعث حيرت همگان گرديد.
موقعيت جبهه جديدی را كه او ايجاد كرد از نزديك ترين سنگر و خط دفاعی جبهه متحد ضد طالبان دوصد كيلومتر فاصله داشت و هيچ راه اكمالاتی برايش وجود نداشت و انتقال مجروحين نيز بخارج از منطقه نا ممكن به نظر می‌رسيد. از آنجائيكه همواره در طول جهاد و بعد از آن اسماعيل خان در كنار مبارزه نظامی در بعد مبارزه سياسی و فرهنگی هم توجهات خاصی داشته اين بار هم به خاطر انعكاس دستاورد‌ها و وقايعی كه در جبهه تحت رهبری او در غورات ميگذشت به تاسيس نشريه بنام خبرنامه پرداخت تا مردم در جريان فعاليت‌های وی قرار گيرند. از آنجايی كه وی از حمايت مردمی برخوردار بود، بعد از اندك زمانی بزرگترين موفقيت‌ها را بدست آورد و ساحات وسيعی در ولايت غورات و بادغيس را از تصرف دشمن آزاد و به تاسيس پايگاه‌های در اطراف شهر هرات پرداخت.
مبارزه بی امان وی برعليه طالبان و تروريستان بين الملی ادامه داشت، كه حملات تروريستی يازدهم سپتامبر صورت گرفت، و اتحاد بين‌المللی مبارزه بر عليه تروريزم و طالبان برهبری ايالات متحده آمريكا تشكيل شد. وی از مبارزه بين‌المللی برعليه تروريستان كه خود سالها در مقابل آنها رزميده بود و می‌رزميد، حمايت قاطعانه‌اش را اعلام كرد و مبارزه وی تا آزادی سراسر كشورادامه يافت. او حين ورود فاتحانه‌اش به هرات مورد استقبال و حمايت بی نظير مردم قرار گرفت و در مسجد جامع هرات بار ديگر به‌عنوان والی و بزرگ هرات انتخاب گرديد. از آن زمان تاكنون بار ديگر صلح و امنيت همه جانبه و كامل درسراسر هرات تامين گرديده است كه گشايش و فعال شدن بيش از ١٠٠ موسسه كمكی در هرات بعد از سقوط طالبان نشانه امنيت كامل و موجوديت زمينه كار در اين ولايت است. اسماعيل خان درين دور پيروزی هم خدمات فراموش ناشدنی و بزرگی را انجام داده كه برای هميش ثبت تاريخ كشور ما گرديده است.
او كه هميشه خواهان شركت فعال مردم در همه زمينه‌ها است، بعد از سقوط طالبان انتخاب شاروال و رئيس اتاق تجارت هرات را به رای آزاد آنها واگذار كرد كه در مطبوعات بين‌المللی از آن به عنوان اولين انتخابات آزاد و دموكراتيك در ٢٧ سال گذشته در افغانستان نام برده شده است. واقعاًَ كه اين كار در طول حدود سه دهه گذشته نظير و سابقه نداشته و هرات را پيشقراول آزادی و دموكراسی گردانيده است. تامين امنيت، ايجاد تشكيلات منظم اداری، تنظيم قطعات نظامی و بازسازی همه جانبه در همه ابعاد توسط وی دست آورد‌های بزرگ ديگری است كه نظير آنها تا كنون در هيچ گوشه از افغانستان به مشاهده نرسيده است.
ساخت تعمير جديد پوهنتون هرات، اعمار تعمير جديدكتابخانه عامه، احداث تعمير جديد موزيم ملی، ساخت تعمير جديد چهار كتابخانه بزرگ در چهار گوشه شهر، اعمار تعمير بزرگ بزنس سنتر يا مركز تجارت در قلب شهر، اعمار تالار ۵٠٠٠ نفری جهت مراسم و محافل، اعمار هوتل پنج ستاره و چندين هوتل ديگر درمناطق توريستی و ديدنی هرات، اعمار منظر جهاد جهت حفظ افتخارات مردم ما در دوران جهاد و مقاومت، ساختن باغ ملت و پارك‌های تفريحی ديگر در گوشه و كنار شهر، اسفالت جاده‌های شهر، كاناليزاسيون سيستم آب شهر، توجهات جدی در بهبود خدمات تلفن ديجيتال و موبايل جهت سهولت همشهريان، آوردن برق ايران و تركمستان به هرات و تنوير شهر به برق ٢۴ ساعته، ساختن شهرك صنعتی كه در آن ٩٠ فابريكه در حال اعمار است، تنوير ولسوالی‌های هرات به برق، ساختن شفاخانه‌ها و كلينيك‌ها در شهر و ولسوالی‌ها، مرمت اسفالت سرك هرات قندهار از شيندند تا تورغندی، ساختن مركز فرهنگی خواهران برای مجالس و فاتحه‌های زنانه، اعمار مجتمع اداری هرات با ظرفيت چندين بلاك جهت استفاده ادارات دولتی هرات كه تا هنوز هم از خود جای نداشتند و تعمير‌های خصوصی را با پرداخت كرايه مورد استفاده قرار ميدادند، تطبيق ماستر پلان شهری، ساختن دروازه ورودی به هرات در منطقه ميرداود جهت كنترول ترانسپورت، نصب و فعال سازی چراغ‌ها و علايم ترافيكی در شهر، ساختن منار يادگار در چوك شهر جديد و.... را ميتوان به‌عنوان نمونه‌های از بازسازی در ولايت هرات نام برد كه به هرات و امير اسماعيل خان شايستگی اعطای لقب سردار باز سازی در سراسر افغانستان را داده است. از ايجاد مركز مبارزه با توليد و قاچاق مواد مخدر، تاسيس مركز باز توانی و باز پروری برای تداوی معتادين، تاسيس ديوانه خانه‌های مردانه و زنانه جهت مراقبت از افرادی كه در اثر تكليف‌های عصبی در شهر و بازار باعث زحمت خود و ديگران ميشدند، تاسيس گداخانه يا مرستون به خاطر رسيدگی به وضع گدايان شهر كه در تامين مصارف يوميه خود به مشكل مواجه ميباشند و احداث غسل خانه‌ها و فاتحه خانه‌های مردانه و زنانه در چهار گوشه شهر را می‌توان به‌عنوان توجهات مزيد او در مورد رسيدگی به مشكلات عمومی و وضعيت مردم مستحق و مستمند نام برد.
نصب صندوق‌های شكايات در گوشه و كنار شهر به خاطر رسيدگی به مشكلات آنانی كه به گونه مورد ظلم و تعدی قرار گرفته باشند و امكان دسترسی را به وی نداشته باشند و يا كسانی كه بخواهند درمورد مسايلی به طور غير مستقيم ابراز نظر نمايند كار مثبت ديگری است كه در سراسر كشور بی نظير است. روز باز ملاقات با مردم ابتكار بی مثال ديگری است كه نمونه آن تا كنون در كشور تكرار نشده است. او روز‌های پنجشنبه در سالون بزرگ ولايت می‌نشيند و ورود همه مردم اعم از زن و مرد در آن روز آزاد است. اكثراً در روز‌های پنجشنبه تعداد زنان مراجعه كننده غرض دادخواهی و اخذ كمك حدود ٢٠٠ تا ۴٠٠ نفر و مردانی كه جهت غور و دريافت همكاری مراجعه مينمايند بين ٣٠٠ تا ۵٠٠ نفر می‌باشد. اسماعيل خان از ساعت ٩ صبح تا ۵ و ٦ عصر می‌نشيند و به عرايضی كه قبلا دسته بندی شده هدايت داده و امضاء می‌کند و به مشكل كسانی كه بايد قبل از صدور حكمی رسيدگی كند گوش فرا می‌دهد. مثيو ليمنگ اين عمل اسماعيل خان را با خان خيوه مقايسه می‌کند و می‌گويد كه در تاريخ آمده است كه خان خيوه در قرن ١٩ ميلادی هم همينگونه در يك سالون كلان در مقابل همه مردم می‌نشسته و به مشكلات‌شان رسيدگی می‌کرده است.
روز سه شنبه هر هفته در شاروالی هرات با همه مسئولين ادارات دولتی حاضر می‌شود تا به گفته‌ها، پيشنهادات و انتقادات مردم گوش فرا دهد و برای بهبود امور تصميم بگيرند. درين مجلس كه آزادانه بحث، پيشنهاد و انتقاد صورت می‌گيرد همه مسئولين ادارات هرات در محضر مردم بايد پاسخگوی عملكرد‌های خود باشند كه اين نمونه از يك نظام كاملا مردم سالار و آزاد است كه در هرات توسط وی ايجاد گرديده است. حمايت همه جانبه و قاطعانه وی از دولت آقای كرزی كه در هنگام سفر محترم كرزی در هرات ابراز گرديد بيانگر تلاش و علاقمندی دوامدار او بخاطر ايجاد يك افغانستان واحد و يكپارچه است.
آزادگی، و طندوستی و سازش ناپذيری از اوصاف ديگر اين رادمرد كشور می‌باشد كه مبارزه قهرمانانه وی با مداخلات مستمر گذشته پاكستان در ولايات غربی كشور و برخورد نامناسب بعضی از مسئولين ايرانی با اسماعيل خان بعد ازسقوط هرات و همچنان بعد از نجات وی از زندان طالبان و اينكه هيچگاهی در دوران طالبان برای او و همكارانش در مناطق مرزی اجازه گشت و گزار و تماس با مردم داده نشد، مبين اين حقيقت است و بر محبوبيت او به‌عنوان رهبری آزاده و وطندوست در قلوب همه هموطنانش افزوده است.
بهمين دليل بود كه بعد از سقوط هرات وی يك مرتبه از فارياب به‌فعاليت‌های خويش در راه آزادی هرات آغاز كرد كه در نهايت منجر به اسارت وی شد، و اين بار هم از ولايت غورات فعاليت‌ها و مبارزات خويش را انسجام بخشيد. بديهی است كه اين همه موفقيت‌ها، محبوبيت‌ها و آزادگی‌ها رشك و حسادت آنانی را كه درراه تامين صلح، آغاز باز سازی و كسب حمايت مردم دست آوردی نداشته اند و بخواهند خود را بر مردم تحميل نمايند بر می‌انگيزد و نه تنها كه به تبليغات منفی برعليه او دست خواهندزد، بلكه از هيچ عمل ناجوانمردانه نيز در مقابل او دريغ نخواهند كرد، اما سر انجام حقيقت جای خود را خواهد گرفت.
گزارش‌های خبرنگاران و وقايع نگاران كه به منطقه سفر نموده اند نشان داده است كه آفتاب را بدو انگشت پنهان كردن مشكل است.
يقين كامل داريم كه ايجاد موانع در راه پيشرفت شخصيتهای ملی و خوشنام كشور ما بخاطر جلوگيری از ايجاد يك اداره قدرتمند و نظم و قانون در افغانستان به نتيجه نخواهد رسيد و انشاالله كه اسماعيل خان و ساير فرزندان آزاده و وطندوست كشور، همگام با ملت، دولت افغانستان و جامعه بين‌المللی در راه ساختن افغانستان آزاد، آباد، مستقل و يكپارچه موفق خواهند شد.[۱]
جُستارهای وابسته
منابع
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>
