جرگه صلح یا جرگه ملی مشورتی صلح که از تاریخ ۱٢ تا ۱۴ خردادماه ۱٣٨۹ خورشیدی، به‌مدت سه روز در شهر کابل برگزار شد[۱]، در آن حدود ۱٦٠٠ نفر از سران سیاسی، اجتماعی، نظامی و مذهبی، نمایندگان و ریش سفیدان اقوام و سران بانفوذ محلی به‌نمایندگانی از سراسر افغانستان زیر خیمه بزرگ "لویه جرگه" گردهم آمدند تا به‌منظور ایجاد راهکاری برای مذاکره با طالبان و پایان خشونت‌ها در افغانستان راهی را جستجو گنند. رادیو آزادی به نقل از روزنامه ویسا گفته است: "مردم افغانستان به امید آمدن ثبات و آرامی به این جرگه چشم دوخته‌اند."[٢][*]
[↑] برگزاری جرگه صلح
جرگه مشورتی صلح روز چهارشنبه ۱٢ جوزا (خردادماه) ۱٣٨۹ خورشیدی، در حالی کار خود را آغاز کرد که جنگجویان مسلح طالبان سعی کردند با پرتاب موشک از برگزاری آن جلوگیری کنند.[٣] با این حال، حدود ۱۵ هزار سرباز برای تامین امنیت این نشست توظيف شده‌اند.[۴]
جرگه ملی مشورتی صلح با سخنان رئیس جمهور حامد کرزی شروع شد. حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان در بیانیه خود به‌مناسبت گشایش جرگه مشورتی صلح گفت دولت در نظر دارد "برادران ناراضی" را که بر ضد دولت سلاح گرفته‌اند، به‌خانه‌های‌شان برگرداند.
رئیس جمهور افغانستان رفتار ناشایسته شماری از مقامات حکومتی را موجب ناخرسندی طالبان و پیوستن آنان به‌مقاومت مسلحانه علیه دولت تلقی کرد و افزود که همچنین زندانی شدن افراد بیگناه و رفتار "ناشایسته خارجیان" با مردم از دلایل دیگر نارضایتی مخالفان است.[۵][*]
این در حالیست که جبهه ملی، بزرگترین ائتلاف سیاسی مخالف دولت و شماری از نمایندگان پارلمان افغانستان، به‌دلیل شک و تردیدهایی در زمینه اهداف برگزاری این جرگه، از شرکت در آن خودداری کرده‌اند.[٦][*]
فاروق وردک، وزیر معارف کشور، به‌عنوان کسی که اجرای این مراسم را بر عهده داشت از صبغت‌الله مجددی دعوت کرد تا برای معرفی اعضای هیات رئیسه سخنرانی کند. هرچند که قبلا گفته شده بود هیأت رئیسه انتخابی خواهد بود اما به‌گفته‌ای فاروق وردک به‌دلیل ذیق وقت این امر به انتتصاب تغییر جهت داده شد. او گفت: "انتخابات هیأت ريیسه جرگه بیست و چهار ساعت طول خواهد کشید و این امر باعث اتلاف وقت می‌شود."
صبغت‌الله مجددی، ريیس مجلس سنای کشور، طی سخنان خود گفت که ابتدا به‌صورت نه‌چندان جدی از وی به‌عنوان ريیس این جرگه دعوت شده بود، اما این امر را به‌دلیل کهولت سن نپذیرفته است. سپس وی افزود که بهترین گزینه برای ریاست جرگه ملی مشورتی صلح، آقای برهان‌الدین ربانی رئیس جمهور اسبق افغانستان می‌باشد.
پس از آن، لیست هیأت اداری این جرگه از سوی فاروق وردک در اختیار صبغت‌الله مجددی قرار داده شد تا وی آنها را برای حاضرین معرفی کند. این هیأت عبارت بودند از: استاد برهان‌الدین ربانی به‌عنوان ريیس، مولوی قیام‌الدین کشا به‌عنوان معاون، دکتر جعفر مهدوی به‌عنوان منشی و عبدالستار درزابی به‌عنوان معاون منشی.[٧][*]
برهان‌الدین ربانی ريیس جرگه ملی مشورتی صلح در سخنرانی گشایش این جرگه بیان داشت که دوشبانه روز است که نخوابیده است و راجع به‌حضور و یا عدم حضور در این جرگه فکر می‌کرده است.
استاد ربانی تصریح کرد آن‌عده از افرادی که در این جرگه شرکت نکرده‌اند وظیفه‌ای تاریخی خود را انجام نداده‌اند و این حرکت آنها گامی است در راستای افزایش تفرقه ملی میان مردم افغانستان.[٨][*]
وی بر تسریع روند صلح در کشور تاکید کرده افزود که ما نباید شرایطی را وضع نماییم که طرف مقابل توان قبول آن را نداشته باشد.[۹][*]
کار جرگه ملی مشورتی صلح سه روز زیر خیمه بزرگ "لویه جرگه" واقع در دانشگاه پولی تخنیک کابل ادامه داشت و در این سه روز ٢٨ کمتیه در بخش‌های مختلفی چگونگی صلح با مخالفین را مورد بحث و بررسی قرار دادند. این کمیته‌ها یک پیشنهاد ٢٠٠ صفحه‌ای را به ريیس جمهور کرزی ارائه داده در قطع‌نامه‌ای ۱۶ ماده‌ای از دولت افغانستان خواستند تا زندانیان در بند طالبان که در زندان‌های داخلی و خارجی در حبس هستند را به نشانه‌ای حسن نیت رها سازد.[۱٠]
در بخش‌های دیگری از قطعنامه موارد دیگری چون، ایجاد سازمانی جهت مصالحه با مخالفین دولت، جلوگیری از ارائه پیش‌شرط برای هر دو جانب، آزادی اسرای طالب سوی دولت به‌عنوان حسن نیت، خارج کردن اسامی رهبران طالبان از لیست سیاه سازمان ملل متحد نیز دیده می‌شود.
این جرگه که با تنش‌های زیادی مانند، اعتراض ائتلاف تغییر و امید به‌رهبری دکتر عبدالله عبدالله، حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان، حزب وحدت اسلامی افغانستان و شمار دیگری از احزاب و جریان‌های سیاسی شروع شده بود[۱۱][*]، شام جمعه (۱۴ خردادماه ۱٣٨۹ خورشیدی) با صادر نمودن قطعنامه که دارای سه فصل و ۱۶ ماده می‌باشد به پایان رسید.[۱٢][*]
[↑] اهداف جرگه صلح
روزنامۀ ویسا نوشت: "با آن‌که در برابر جرگه مشکلات زیادی وجود دارد، اما بخشی از امیدواری‌ها این است که جرگه بتواند شماری از طالبان مسلح را به‌دست برداشتن از جنگ تشویق کرده و همچنان زمینه‌های صلح را در کشور فراهم کند". این روزنامه در ادامه می‌افزاید که "هدف اصلی نیز باید همین باشد که طالبان ضعیف شوند و خشونت کاهش یابد."[۱٣][*]
دکتر فاروق وردگ وزیر معارف و رییس کمیسیون تخنیکی (فنی) جرگه مشورتی صلح، در توضیحات برای ولسی جرگه افغانستان پیرامون برگزاری جرگه صلح در خصوص اهداف این جرگه چنین گفت: "هدف این جرگه، مشوره با ملت افغانستان برای جستجوی راه‌های بیرون رفت از ناامنی‌های موجود و تامین صلح پایدار و متداوم است."[۱۴][*]
[↑] نتایج و صدور قطعنامه
در حالی که یک روز از پایان جرگه ملی مشورتی صلح در کابل می‌گذشت، پرسش‌های زیادی در مورد نتایج و صدور قطعنامه از سوی این جرگه همچنان ادامه داشت.
جدا از این‌که شماری از اعضای این جرگه به این باور بودند که فیصله‌های آنان در قطعنامه جرگه درج نشده است، پرسش دیگری مبنی بر عدم نام بردن از کشور پاکستان به‌عنوان لانه‌ای اصلی تروریزم مطرح شده است.
بر پایه‌ای گفته‌های دکتر جعفر مهدوی منشی دوم این جرگه، اعضای جرگه به‌دلیل جلوگیری از افزایش تنش‌ها، فروکش کردن بحران و همچنین نشان دادن حسن نیت از کشور مشخصی در این قطعنامه نام برده نشده است.[۱۵][*]
در پایان این جرگه رئیس جمهور کرزی بار دیگر از مخالفین خواست تا از فرصت به‌وجود آمده که توسط نمایندگان مردم ایجاد شده استفاده کنند و به روند صلح بپیوندند.
حامد کرزی تاکید کرد، تمام تصامیم گرفته شده‌ای جرگه‌ای ملی مشورتی را مورد اجرا قرار خواهد داد.
وی تصریح کرد: "شما تقاضا کردید که آن‌عده از طالبان و دیگر مخالفینی که فقط به‌دلیل مخالفت در زندان‌های داخلی و خارجی هستند، باید رها گردند، سریعا اقدام خواهیم کرد.[۱٦][*]
[↑] مخالفان و موافقان
ائتلاف تغییر و امید به‌رهبری دکتر عبدالله عبدالله در جرگه ملی مشورتی صلح شرکت نکرد. وی در یک نشست خبری بیان داشت: این جرگه یک حرکت ملی نیست اما در صورتی که فیصله‌های این جرگه به‌سود منافع ملی باشد حمایت خواهد کرد. او همچنین تصریح کرد این جرگه یک جرگه حکومتی است زیرا اعضای آن از سوی حکومت انتخاب شده و از اجندای مشخصی نیز برخوردار نمی‌باشد.
دکتر عبدالله عبدالله افزود: این حرکت ما در مخالفت با آوردن صلح در کشور نیست بلکه نتایج این جرگه پس از پایان باید به تایید شورای ملی برسد و آن زمان ما نیز حمایت خویش را اعلام خواهیم داشت.[۱٧][*]
برخی دیگر از مخالفان دولت، به‌نحوه انتخاب دعوت‌شدگان به این جرگه اعتراض دارند و مدعی اند که وابستگان و همفکران و همپیمانان دولت به جرگه مشورتی صلح فرا خوانده شده‌اند به‌حدی که اکثر اشتراک‌کنندگان در این نشست اعضای ستادهای انتخاباتی رئیس جمهور در ولایات و ولسوالی‌های کشور می‌باشند.[۱٨][*]
با آن که مجلس سنا آمادگی خود را برای شرکت در جرگه مشورتی صلح اعلام کرد اما این نشست از سوی برخی نمایندگان پارلمان تحریم شد.
در همین حال، مسئولین جرگه ابراز نمودند که این نشست مشورتی است و فیصله‌هایش نیز الزام‌آور نیست. واضح است وقتی که خود برگزارکنندگان پیشاپیش اعلام کنند که نتایج نشست عملی شدنی نیست، مطمئنا این فیصله‌ها برای گروه‌های مخالف هم اعتبار و ارزش چندانی ندارد.
از سوی دیگر، طالبان با صدور بیانیه اینترنتی اعلام داشته‌اند که: اين كنفرانس به‌نمايندگی از مـردم افغانســتان برگـزار نمـی‌شــود و هـدف آن حفـظ منـافع خارجـی‌هاســت.[۱۹]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: گزارش دکتر فاروق وردک دربارۀ جرگه مشورتی صلح
پيوست ٢: قطعنامه جرگه مشورتی صلح
پيوست ۳: پیام جنرال دوستم به مناسبت جرگه مشورتی صلح
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- مقـرر شـده بـود که جـرگه ملـی مشـورتی صـلح به‌تاریخ ۱٢ ثـور سـال جـاری (۱٣٨۹ خ) برگزار شود، اما به‌گفته دکتر فاروق وردک، رییس کمیسیون برگزارکنندۀ جرگه صلح، به‌دلیل نیاز زمان بیشتر برای ثبت نام نمایندگان و آشنایی آنها به‌طرزالعمل‌های جرگه زمان برگزاری آن تا ۱٢ جوزا به‌تعویق افتاد.
[۲]-
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
