- بودجه سال ۱۳۹۰ افغانستان
- بودجه سال گذشته
- موضع مجلس نمایندگان افغانستان
- بررسی و نتیجهگیری
- يادداشتها
- پيوستها
- پینوشتها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمهها
- پيوند به بيرون
[بودجه] [بودجههای افغانستان]
بودجه سال ۱۳۹۰ افغانستان یکی از اهداف عمده بودجه دولت برای اختصاص منابع مالی براساس استراتژی رشد (انکشاف) ملی افغانستان تلقی میشود[۱]. این بودجه که بخش عمدۀ آن به امور دفاعی و امنیتی و آموزش و پرورش اختصاص یافته، نزدیک به ۲۱۶ میلیارد افغانی اعلام شده است[٢].
بخشی از بودجه دولت افغانستان از کمکهای خارجی تامین میشود، اما درآمدهای داخلی افغانستان در سال جاری ۲۵ درصد افزایش داشته است[٣].
بودجه سال ۱۳۹۰ پس از تصویب مجلس سنا به مجلس نمایندگان ارائه شد تا این مجلس آن را به تصویب برساند. اما پارلمان افغانستان برای نخستینبار طرح بودجه را رد کرد و اعلام کرد که در آن ابهامهایی وجود دارد و توسعه متوازن در نظر گرفته نشده است[۴].
[↑] بودجه سال ۱۳۹۰ افغانستان
عمر زاخیلوال، وزیر مالیه (دارایی) افغانستان که بودجه سال ۱۳۹۰ افغانستان را روز شنبه، ۲۱ حوت (اسفند) ۱۳٨۹ به مجلس ارائه کرد، گفت که مجموع بودجه سال آینده نزدیک به ۲۱۶ میلیارد افغانی است.
به گفته او، بیش از ۱۵۰ میلیارد افغانی از این بودجه بهعنوان بودجه عادی و بیش از ۶۵ میلیارد افغانی دیگر بهعنوان بودجه عمرانی در نظر گرفته شده است.
وزیر مالیه افغانستان در مجلس نمایندگان گفت که در تهیه این بودجه، مسائل دفاعی و امنیتی در صدر اولویتهای دولت قرار گرفته است.
- "این بودجه به ما توانایی میبخشد که شمار سربازان ارتش را به ۱۹۲ هزار و شمار افراد پلیس را به ۱۳۴ هزار تن افزایش دهیم. مصرف بیش از نیمی از بودجه در این زمینه، تعهد دولت در برابر تامین امنیت مردم را نشان میدهد.
[با این وجود]، تنها افزایش شمار نیروهای [دفاعی] نمیتواند در زمینه بهبود حکومتداری در مناطق ناامن تاثیرگذار باشـد، بههمیـن دلیـل برای تقویـت پلیس در چهارچـوب وزارت داخـله (کشـور) امکانـات مالـی را در نظـر گرفتـهایم."[۵]
گفته میشود که ۵۷ درصد از بودجه سال ۱۳۹۰ در زمینه دفاعی و امنیتی و ۱۶.۷ درصد دیگر برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شده است. بنابر این، در این بودجه، توسعه آموزش و پرورش در ردیف دوم اولویتهای دولت قرار گرفته است.
بهگفته عمر زاخیلوال، بیست درصد در بودجه آموزشهای علوم دینی و ۸۰ درصد در بخش آموزشهای حرفهای افزایش در نظر گفته شده است[٦].
در این بودجه پیشنهادی، صحت (بهداشت) از دیگر اولویتهای مورد نظر دولت افغانستان شمرده شده که بر اساس آن، در زمینه کاهش مرگ و میر مادران و کودکان بودجه بیشتری نسبت به گذشته در نظر گرفته شده است[٧].
این در حالی است که در چند سال اخیر انتقادهای زیادی وجود داشته است که بسیاری از وزارتخانهها توانایی مصرف کامل بودجه خود را نداشتهاند.
[↑] بودجه سال گذشته
زاخیلوال میگوید که ۳۰ درصد کل بودجه توسعهای سال گذشته مالی مصرف نشده است[٨]. برخی گزارشها حاکی از آن است که وزارتخانههای افغانستان بیش از نیمی از بودجه توسعهای خود را مصرف نکردهاند[۹].
نجیب منلی مشاور وزارت مالیه (دارایی) افغانستان میگوید این کشور در سال جاری (در سـال ۱۳٨۹) نتوانسـته اسـت بیشـتر از نصف بودجه توسـعه خود را مصرف کند[۱٠].
کمبود ظرفیتهای کاری در این وزارتخانه از دلائل عمده مصرف نشدن بودجه در ادارات دولتی دانسته میشود، اما به گفتۀ زاخیلوال، ناامنی هم در این زمینه تاثیرگذار بوده است[۱۱].
[↑] موضغ مجلس نمایندگان افغانستان
مجلس نمایندگان افغانستان، روز دوشنبه، ۸ حمل (فروردین) ۱۳۹۰، بودجه سال ۱۳۹۰ را با اکثریت آرا بهدلیل "متوازن نبودن" آن، رد کرد[۱٢].
این نخستینبار در تاریخ افغانستان است[۱٣] که طرح بودجه ارائه شده از سوی دولت این کشور بهدلیل "نامتوازن بودن" آن از سوی مجلس نمایندگان رد میشود.
اعضای مجلس گفتهاند که در طرح این بودجه به توسعه و عمران مناطق فقیرنشین توجه نشده و بر عکس به مناطقی که برنامههای زیادی قبلا در این مناطق اجرا شده، بیشتر توجه شده است. احمد بهزاد، نائب دوم رئیس مجلس، در این باره میگوید:
- "به توسعه متوازن و مناطقی که فقیر نگهداشته شده و جزو مناطق محروم افغانستان هستند، اصولا توجهی در برنامههای عمرانی نشده است."
همو میافزاید:
- "در سند بودجه تحت عنوان ولایات عقبمانده ۱٠ میلیون دلار مدنظر گرفته شده، ولی ولایاتی که از این ۱٠ میلیون دلار استفاده کنند، مشخص نشده است. اینها، ابهامها و کلیگوییهایی هستند که به کاهش فقر و رشد و توسعه متوازن همه مناطق افغانستان کمک نمیکند."
وی که معتقد است ۲۷ مورد "نقص و ایراد" در طرح بودجه سال ۱۳۹۰ وجود دارد، هشدار میدهد:
- "پارلمان روی عملی ساختن اصل توسعه متوازن – که در قانون اساسی صراحت دارد - پافشاری دارد و بدون در نظرگرفتن توسعه متوازن، هر نوع بودجهای که تنظیم و تصویب شود، در پارلمان شانس و اقبالی برای تایید نخواهد داشت."[۱۴]
امیرمحمد یار، رئیس کمیسیون مالی مجلس نمایندگان در جلسه روز دوشنبه گفت که طرح کنونی بودجه به اولویتهای کشور و نیازمندی آن به طرحهای عمرانی زیربنایی پاسخ نمیدهد. به گفته او، در این طرح بودجه، شماری از طرحهای عمرانی سالهای گذشته به گونه تکراری پیشنهاد شده است[۱۵].
[↑] بررسی و نتیجهگیری
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[۴۵]
[۴٦]
[۴٧]
[۴٨]
[۴۹]
[↑] يادداشتها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوستها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پینوشتها
[۱]- شرح مسودۀ بودجه ملی سال مالی ۱۳۹۰ جمهوری اسلامی افغانستان (وزارت مالیه): خلاصۀ شرح بودجه
[۲]- بودجه سال ۱۳۹۰ افغانستان به مجلس نمایندگان ارائه شد، بخش فارسی بی بی سی: شنبه ۱۲ مارس ٢٠۱۱ - ۲۱ اسفند ۱۳۸۹
[۳]- همانجا
[۴]- رد شدن طرح بودجه در پارلمان افغانستان، بخش فارسی بی بی سی: پنج شنبه ۳۱ مارس ٢٠۱۱ - ۱۱ فروردین ۱۳۹٠
[۵]- بودجه سال ۱۳۹۰ افغانستان به مجلس نمایندگان ارائه شد، پیشین
[۶]- همانجا
[٧]- همانجا
[۸]- همانجا
[۹]- افغانستان نصف بودجه توسعهای خود را مصرف نکرده است، بخش فارسی بی بی سی: جمعه ۱۱ فوريه ٢٠۱۱ - ٢٢ بهمن ۱۳۸۹
[۱٠]- همانجا
[۱۱]- بودجه سال ۱۳۹۰ افغانستان به مجلس نمایندگان ارائه شد، پیشین
[۱۲]- مجلس نمایندگان افغانستان طرح بودجه سال ۱۳۹۰ را رد کرد، بخش فارسی بی بی سی: دوشنبه ۲۸ مارس ۲٠۱۱ - ٠۸ فروردین ۱۳۹۰
[۱۳]- این ادعا درست بهنظر نمیرسد؛ زیرا باری مجلس افغانستان بودجه ۱۳۸۹ خورشیدی را نیز رد کرده بود. رجوع شود به: مجلس افغانستان بودجه ۱۳۸۹ خورشیدی را رد کرد، بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ٠٧ آوريل ۲٠۱٠ - ۱۸ فروردین ۱۳۸۹
[۱۴]- مجلس نمایندگان افغانستان طرح بودجه سال ۱۳۹۰ را رد کرد، پیشین
[۱۵]- همانجا
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمهها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]