- جریان کار لویه‌جرگه مشورتی
- اهداف لویه‌جرگه مشورتی
- اعضای لویه‌جرگه مشورتی
- قطع‌نامه‌ای لویه‌جرگه مشورتی
- واکنش‌ها
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
لویه‌جرگه مشورتی افغانستان، روز پنجشنبه ۳۰ عقرب (آبان) ۱٣۹۲ خورشیدی (۲۱ نوامبر ٢٠۱٣ میلادی)، با حضور ۲۵۰۰ نماینده از سراسر افغانستان، در شهر کابل برگزار شد[۱]. بحث روی موافقت‌نامه امنیتی افغانستان و آمریکا موضوع اصلی این جرگه بود. این جرگه که چهار روز ادامه داشت، در مورد امضای این موافقت‌نامه به ریاست جمهوری افغانستان مشوره می‌داد[٢]. در این لویه‌جرگه، نمایندگان امضای پیمان امنیتی با آمریکا را تأیید کردند و خواستار امضای این پیمان تا پایان سال جاری میلادی از سوی حامد کرزی شدند.
در قطعنامه پایانی این جرگه آمده است که هدف اصلی دو ملت آمریکا و افغانستان از امضای این قرارداد، آوردن صلح و امنیت دایمی در افغانستان است[٣].
[↑] جریان کار لویه‌جرگه مشورتی
لویه‌جرگه مشورتی افغانستان با حضور ۲۵۰۰ نماینده از سراسر افغانستان، روز پنجشنبه ۳۰ عقرب ۱٣۹۲ خورشیدی، ساعت ده‌ونیم صبح به وقت کابل، با سخنرانی حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان، گشایش یافت[۴].
این جرگه در محوطۀ دانشگاه پلی‌تکنیک، در غرب کابل، زیر عنوان «جرگه مشورتی» برگزار شد. جایی‌که تمامی جرگه‌های پس از سقوط طالبان در آن‌جا برگزار شده بود و چهار روز ادامه داشت[۵]. یگانه محور بحث در این جرگه، موافقت‌نامه دوجانبه امنیتی میان افغانستان و آمریکا بود و در مورد امضای موافقت‌نامه امنیتی به ریاست جمهوری افغانستان مشوره می‌داد.
مصونیت قضایی سربازان آمریکایی از پیگیرد قانونی در داخل افغانستان، اصلی‌ترین موضوع مورد اختلاف در جریان مذاکرات بر سر این توافق‌نامه امنیتی میان آمریکا و افغانستان بود. انتظار می‌رفت که نمایندگان لویه‌جرگه نیز در این مورد بحث‌های داغ داشته باشند.
صبغت‌الله مجددی، از رهبران جهادی افغانستان به‌صورت رسمی با رای اکثریت آرا نمایندگان لویه‌جرگه به‌عنوان رئیس لویه‌جرگه تعیین شد. وی طی چهار روز، جریان کار لویه‌جرگه مشورتی بر سر موافقت‌نامه امنیتی میان افغانستان و آمریکا را مدیریت کرد.
کمیسیون برگزاری این جرگه، اشتراک‌کنندگان را در هفده بخش، تعیین و دعوت کرده‌اند. قبل از آن، گفته شده بود که اشتراک‌کنندگان در پنجاه کمیته پنجاه نفری روی تمام مواد این پیمان بحث می‌کنند و تصمیم‌شان را می‌گیرند.
حامد کرزی، رییس جمهوری افغانستان که این جرگه را با سخنان خود افتتاح کرد، از شرکت‌کنندگان خواست تا در تصمیم‌گیری، به منافع ملی افغانستان بی‌اندیشند.
بخشی از سخنرانی کرزی با اعتراض یکی از شرکت‌کنندگان مختل شد. این شرکت‌کننده معترض، با بلند کردن شعار: «پیمان با آمریکا، وطن فروشی است!» برای مدتی سخنرانی کرزی را مختل کرد.
[↑] اهداف لویه‌جرگه مشورتی
هدف از تدویر (برگزاری) لویه‌جرگه مشورتی، بحث روی قرارداد امنیتی بین جمهوری اسلامی افغانستان و ایالات متحده امریکا میباشد. در این لویه جرگه مشورتی، نمایندههای ملت افغانستان باهم در زیر یک چتر جمع شده، بالای موضوع فوق بحث نموده و تصمیم می‌گیرند.[هدف تدویر لویه‌جرگه مشورتی، وب‌سایت رسمی لویه‌جرگه مشورتی]
[↑] اعضای لویه‌جرگه مشورتی
لویه‌جرگه مشورتی افغانستان، با حضور ۲۵۰۰ نماینده که حدود ۴٠٠ زن نیز به‌عنوان عضو آن بود، در کابل برگزار شد. از همه‌ی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری سال آینده افغانستان نیز دعوت شده بود تا در این جرگه شرکت کنند. سناتوران، نمايندگان شورای ملی و حتی تعداد از افراد نيز به نمايندگی از مهاجرين افغان در ايران و پاكستان در ميان نمايندگان ديده می‌شدند.
کمیسیون برگزاری جرگه مشورتی، شرایطی را برای کسانی که بتوانند در این جرگه شرکت کنند، چنین فهرست کرد:
-
تکمیل سن ۲۵ سالگی.
ناقض حقوق بشر نباشد.
متهم به جرایم جنگی نباشد.
معلومات کافی در مورد جرگه داشته باشد.
در منطقه و گروهی که از آن نمایندگی می‌کند، امین و متنفذ باشد.
به گفته سخنگوی این کمیسیون، «میزان سواد برای شرکت در این جرگه شرط نیست». اعضای لویه‌جرگه مشورتی عبارت هستند از:
- اعضای شورای ملی ۳۵۱ تن
-
اعضای شوراهای ولایتی ۱۵۵ تن
-
والیان ۳۴ تن
-
علمای دین ۲۵۰ تن
-
زنان سرشناس کشور ۶۵ تن
-
متنفذان قومی ۵۳۳ تن، یک تن از هر واحد اداری
-
کوچی‌ها ۸۰ تن
-
جامعه مدنی ۱۴۰ تن
-
معلولین و معیوبین ۴۰ تن
-
مهاجران پاکستان ۱۲۰ تن
-
مهاجران ایران ۶۰ تن
-
مهاجران سایر کشورها ۳۰ تن
-
تاجران و صنعتکاران ۶۴ تن
-
حقوق‌دانان و خبرگان ۸۰ تن
-
اعضای تدویر جرگه ۳۱ تن
-
نامزدان تأیید شده ریاست جمهوری
- نمایندگان اعضای لویه جرگه های قبلی ۴۸۸ تن
بزرگان قومی، متنفذین و نمایندگان مردم از سراسر افغانستان، نیز در این جرگه شرکت دارند. تعداد نمایندگان جوان در این جرگه قابل توجه نیست. بیشتر شرکت کنندگان، ریش سفیدان هستند.
[↑] قطع‌نامه‌ای لویه‌جرگه مشورتی
در قطعنامه ۳۱ ماده‌ای لویه‌جرگه که از سوی معاونان جرگه در حضور حامدکرزی رئیس جمهوری افغانستان خوانده شد، آمده است که:
- اعضای جرگه با تاکید بر سخنرانی تاریخی رئیس جمهوری افغانستان در افتتاح لویه‌جرگه مشورتی، مسوده‌ی موافقت‌نامه امنیتی میان افغانستان و آمریکا را تایید می‌کنند.
- نیروهای متخلف آمریکایی حتی‌الامکان در دادگاه‌های آمریکا در داخل افغانستان محاکمه شوند اما آمریکایی‌ها به‌هیچ صورت اجازه ندارند در خاک افغانستان زندان یا زندانی داشته باشد.
- سیاست خارجی افغانستان تنها براساس منافع ملی افغانستان بنیان نهاده شده و آمریکا اجازه ندارد از خاک افغانستان علیه کشور سومی استفاده کند.
- لویه‌جرگه بر کمک آمریکا برای روند صلح افغانستان تاکید می‌کند.
در صورتی‌که جانب آمریکا به تعهدات خود عمل نکند، افغانستان باید امتیازات را که در اختیار آمریکا قرار داده، پس بگیرد.
- قرارداد امنیتی میان افغانستان و آمریکا باید تا پایان امسال نهایی و امضا شود.
[↑] واکنش‌ها
حامد کرزی به اعضای لویه‌جرگه گفت در صورتی‌که این پیمان به افغانستان صلح بیاورد آن‌را امضأ می‌کند. او گفت که امنیت افغانستان اول در دست آمریکا و بعد در دست پاکستان است.
کرزی گزارش امنیتی را به نمایندگان نشان داد و گفت که قبلاً روزانه دها نیروهای امینتی افغان کشته می‌شدند و می‌دانید این یعنی چه؟ وی افزود: افغانستان همیشه برنده جنگ و بازنده سیاست بوده است. بگذارید تا من سیاست کنم و افغانستان را از عاقبت خراب حفظ کنم. کرزی گفت که نگران است تا انتخابات افغانستان به دور دوم برود و بعد شش‌ماه انتخابات تاخییر افتد.
مجددی به کرزی گفت که بعضی وقت‌ها کرزی به حرف‌های او گوش نمی‌دهد. اگر این‌بار گوش نداد ترک وطن می‌کند.
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: گزارش نخستین روز لویه‌جرگه مشورتی، از: بی بی سی
پيوست ٢: گزارش دومین روز لویه‌جرگه مشورتی، از: بی بی سی
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
