|
دکتر علیاحمد جلالی
چهرههای سیاسی افغانستان وزرای افغانستان
علیاحمد جلالی (به انگلیسی: Ali Ahmad Jalali) (زادهی ۱۳۱۹ خ -)، نویسنده، و سیاستمدار افغان است که استاد برجسته در مرکز مطالعات استراتژیک شرق نزدیک جنوب آسیای (Near East South Asia Center for Strategic Studies)، در دانشگاه دفاع ملی آمریکا (National Defense University) و وزیر کشور (امور داخله) افغانستان، از ژانویه ٢٠٠۳ تا سپتامبر ٢٠٠۵ میلادی بود.
▲ | زندگینامه |
علیاحمد جلالی فرزند غلامجيلانی جلالی، در سال ۱۳۱۹ خورشیدی (۱۹۴٠ میلادی)، در استان (ولايت) غزنى زاده شد. او آموزش ابتدایی خود را در کابل آغاز کرد و از دبیرستان حبیبیه بهعنوان شاگرد ممتاز فارغالتحصیل شد. سپس تحصیلات خود را در دانشگاه نظامی (حربی پوهنتون) افغانستان به پایان برد و برای ادامهی تحصیلات به آمریکا رفت.
او در سال ۱۳۴۳ خورشيدى، از دانشکدهی نظامی آمريکا در رشتهی دفاع داخلی کارشناسی ارشد (ماستری) گرفت. پس از آن، در دانشکدهی سلطنتى بریتانیا تحصيل کرد و از آنجا ارکان حربی خود را بهدست آورد. در سال ۱۹۷۵ میلادی، در دانشکدهی نظامی آمريکا از رساله دکترى خود، زیر عنوان «سياست جهانى آمريکا» دفاع کرد. او همچنان سند کارشناسی ارشد در رشتهی علوم سیاسی را از دانشگاه بوستون آمریکا بهدست آورد.
جلالی پس پایان از تحصیلات عالی به کشور باز گشت و در وزارت دفاع ملی افغانستان مشغول بهکار شد و همزمان بهعنوان استاد رشتهی دیپلماسی در وزارت کشور افغانستان تدریس میکرد. او، پس اشغال افغانستان توسط نیروهای ارتش سرخ شوروی، در سال ۱۳٦۰، به پاکستان مهاجر شد و بهعنوان مشاور نظامی مجاهدين افغانستان خدمت میکرد. سپس، در سال ۱۳٦۱، به آمریکا پناهنده گردید و در همانسال، بهعنوان خبرنگار در راديو صداى آمريکا آغاز به کار کرد و سپس، رئیس بخش درى و پشتو این رادیو شد. او در ۱۹٨۷ میلادی (۱۳٦٦ خورشیدی)، شهروند آمریکا شد.
بهدنبال سقوط رژیم طالبان، دکتر جلالی دوباره به افغانستان باز گشت. مدتی بهعنوان وزیر دفاع، در دولت انتقالی افغانستان کار کرد. سپس در سالهای ۱۳٨٢ تا ۱۳٨۴ وزیر کشور (امور داخله) افغانستان بود.
در این سالها، وی در یکی از مصاحبههای خود ادعا کرد که فهرستی از قاچاقچیان مواد مخدر را در اختیار دارد که شامل برخی از افراد بلندپایهی دولتی کشور نیز هست، ولی او هیچگاه این فهرست را افشا نکرد.
همچنین، در بهار سال ٢٠٠٢ میلادی، جلالی از نقش نیروهای نظامی آمریکا در جهت تقویت شبهنظامیان محلی افغانستان در جنگ با تروریسم انتقاد کرد و نوشت: «قدرت جنگسالاران افزایش یافته است و نیروهای آمریکایی، آنها را تشویق بهسرپیچی از مقامات مرکزی دولت افغانستان میکنند.» بعدها، او این انتقاد خود را ملایمتر ساخت و اشاره کرد که شبهنظامیان محلی با حمایت ارتش ایالات متحده آمریکا، هنوز هم نقش مهمی در کارها بازی میکنند.
او پس از استعفایش از مقام وزارت کشور، در مصاحبههایش با رسانهها از اختلافات خود با رئیسجمهور حامد کرزی در خصوص برخی مسایل امنیتی و سیاسی افغانستان سخن گفت.
در ژانویه ٢٠٠۹ میلادی، مقالهی احمد مجیدیار، از مؤسسهی پژوهش سیاست عمومی امریکن انترپرایز مشهور به انستیتوی امریکن انترپرایز (American Enterprise Institute) از اندیشکدههای محافظهکار مستقر در واشینگتن، دی. سی. نام دکتر علیاحمد جلالی را در فهرست پانزده نامزد احتمالی انتخابات ریاستجمهوری افغانستان در سال ٢٠٠۹ میلادی شامل کرد. سپس جلالی نیز در آستانهی داغشدن مسایل انتخابات افغانستان آمادگی نشان داد که در انتخابات بهعنوان نامزد شرکت کند. بههمین منظور سفرهای متعددی به این کشور انجام داد و با افراد و گروههای زیادی در این خصوص به رایزنی و مشورت پرداخت. اما با توجه به فصل سوم، ماده شصتودوم قانون اساسی افغانستان یک شهروند افغانستان باید رئيس جمهور افغانستان باشد. بنابراین، او در آخرین روزها از تصمیم خود به نامزدی در انتخابات منصرف شد و شماری از طرفداران او به اشرف غنی احمدزی و حامد کرزی دو تن از نامزدهای انتخابات دوم افغانستان پیوستند. او خود در انتخابات ٢٠۱۴ افغانستان از اشرف غنی حمایت کرد.
دکتر جلالی علیاحمد چهار برادر دارد: محمدنادر جلالی، نویسنده، مترجم و شاعر (وفات نموده)، دکتر عبداللطيف جلالی، ریس پیشین راډيو افغانستان (وفات نموده)، احمدشاه جلالی، حافظ قرآن و استاد دانشگاه کابل (وفات نموده)، دکتر عبدالسلام جلالی، استاد دانشگاه کابل و گویندهی رادیو تلویزیون افغانستان. جلالی با خواهر ژنرال عبدالرحیم وردک ازدواج کرده و از این پیوند زناشویی یک پسر و یک دختر دارد. او در حال حاضر با خانودهی خود در حومهی ایالت مریلند، در شمال شرقی ایالات متحده آمریکا، اقامت دارد و در دانشگاه دفاعی واشنگتن امریکا تدریس میکند.
▲ | آثار |
از پروفسور دکتر علیاحمد جلالی، چند کتاب و شماری از مقالات به زبانهای دری، پشتو و انگلیسی به نشر رسیده است. پارهای از آثار او را میتوان چنین نام برد:
- تاريخ مختصر افغانستان از نگاه عسکری، که در سال ۱۹٦۷ منتشر شد.
- د افغانستان د تاريخ پاڼې (برگی از تاریخ افغانستان).
- جنگ او ديپلوماسي (جنگ و دیپلماسی).
- د خوشحالخان خټک د عصر او چاپېر يال پوځي څېړنه (پژوهشی دربارهی عصر و محیط خوشحالخان ختک)، چاپ کابل، در سال ۱۳۹۱.
- جنگ چریکی افغانستان: از زبان مبارزان مجاهد (اوج جنگ کلاسیک)، در سال ٢٠٠٢، به زبان انگلیسی به چاپ رسیده است.
- در سوی دیگر کوه (تاکتیکهای مجاهدین در جنگ افغان شوروی)، در سال ٢٠۱٠، به زبان انگلیسی به چاپ رسیده است.
[▲] يادداشتها
[▲] پيوستها
...
[▲] پینوشتها
...
Ali Ahmad Jalali, From Wikipedia, the free encyclopedia
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمهها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
ردهها: │ ...