 |
|
ملکی‌صدق
فهرست مندرجات
کتاب‌مقدس شخصیت‌های کتاب‌مقدس
ملکی‌صدق (به عبری: מַלְכִּי־צֶדֶֿק به‌معنای «پادشاه راستی و درستی، پادشاه عدالت یا پادشاه سلامتی»؛ به انگلیسی: Melchizedek)، به نوشته‌ی قاموس کتاب‌مقدس، شهریار سالیم و کاهن خدای تعالی بود که نان و شراب از برای خلیل‌الرحمن آورده و از وی عشر گرفت و این مطلب اشاره به مسیح است که کاهن از رتبهی ملکی‌صدق بود.
| ▲ | زندگی‌نامه |
 |
ملکی صدق، بر اساس روایات یهودی که خارج از کتاب مقدس است، سام پسر نوح بوده است که از طوفان نجات یافته و در فصل چهاردهم کتاب پیدایش، برای اولین‌بار با این نام یاد شده است. در باب ١۴ سفر پیدایش، جایی‌که سخن از جنگ امرافل پادشاه بابل، اريوك پادشاه الاسار، كَدُرلاعُمَر پادشاه عيلام و تدعال پادشاه قوئيم، با بارع پادشاه سدوم، برشاع پادشاه عموره، شنعاب پادشاه ادمه، شم‌ئيبر پادشاه صبوئيم، و پادشاه بالع (صوغر) است (جنگ چهار پادشاه عليه پنج پادشاه)، می‌نویسد: «پس از جنگ، پادشاهان فاتح، شهرهای سدوم و عموره را غارت كردند و همه اموال و مواد غذايی آن‌ها را بردند. آن‌ها لوط، برادرزاده‌‌ی ابراهیم (ابرامِ عبرانی) را نيز كه در سدوم ساكن بود، با تمام اموالش با خود بردند. چون ابرام از اسيری برادرزاده‌اش لوط آگاهی يافت، ٣۱٨ نفر از افراد كارآزموده خود را آماده كرد و سپاه دشمن را تا دان دنبال نمود. شبان‌گاه ابرام همراهان خود را به چند گروه تقسيم كرده، بر دشمن حمله برد و آنان را تارومار كـر. ابرام، برادرزاده‌اش لوط و زنان و مردانی را كه اسير شده بودند، با همه اموالِ غارت‌‌شده پس گرفت. هنگامی‌كه ابرام مراجعت می‌نمود، پادشاه سدوم تا درهی شاوه (كه بعدها درهی پادشاه ناميده شد) به استقبال ابرام آمد.» این کتاب، در پیدایش باب ١۴، آیات ١٨-٢۰ می‌افزاید:
- «هم‌چنیـن مَلك صادق، پادشاه سالیم (اورشلیم) كه كاهن خدای متعال هم بود، بـرای ابـرام نان و شــراب آورد. آن‌گاه مَلك صادق، ابرام را بركت داد و چنین گفت: «سپاس بر خدای متعال، خالق آسمان و زمین كه تو را بر دشمن پیروز گردانید. او تو را بركت دهد.» سپس ابرام یكدهم از غنایم جنگی را به مَلك صدق داد.»
چنان‌که از آیات بالا بر می‌آید، ملکی‌صدق، یکی از پادشاهان محلی بوده، که در سالیم فرمان‌روایی می‌کرد، چنان‌که به‌نوشته‌ی هنری هلی، «خود ابراهيم نیز پادشاه به‌حساب می‌آمد، و احتمالاً رهبر طايفه‌ای مركب از هزار نفر يا بيش‌تر بود».
در قاموس کتاب‌مقدس آمده: «برخی از احادیث یهود معروف است که ملکی‌صدق همان سام ابن نوح است که شرف نسب و کثرت عمرش اسباب این شد که ابراهیم را متبارک سازد.» هنری هلی، در راهنمای کتاب مقدس می‌نویسد:
-
ملكیصدق، كاهن-پادشاه شهر سالیم (اورشلیم)، و به گفته‌ی روایات یهودی، سام بود كه از طوفان نجات یافته و هنوز زنده بود؛ او پیرترین انسان روی زمین به‌شمار می‌آمد و در دوران پاتریارخ‌ها، كاهن همه‌ی بشریت بود. اگر چنین باشد، این نكته اشاره‌ای است به این‌كه درست پس از طوفان، و خیلی زود، خدا اورشلیم را برگزید تا صحنه‌ی نجات بشر باشد. ملكیصدق هر كه بوده باشد، تصویر و نمونه‌ای از مسیح است (مزامیر ١١۰؛ عبرانیان ۵، ٦ و ٧).
با این حال، سام یکی از پسران نوح در تورات می‌باشد، که حام و يافث دو پسر دیگر نوح بودند. «پیدایش پسران نوح، پنجمین سندی است که کتاب پیدایش را تشکیل می‌دهد و احتمالاً سام آن را تهیه کرده و به ابراهیم سپرده است.» هنری هلی می‌نویسد: «دوره‌ی زندگی سام از ۹٨ سال قبل از طوفان تا ۵٠٢ سال پس از طوفان بود.» سامی‌ها از فرزندان سام هستند که شامل یهودیان، آشوریان، اهالی سوریه و عیلامی‌ها می‌شدند، و در درهی شمالی فرات و مرزهای آن ساکن بودند.
این در حالی است که در رساله‌ی عبرانیان آمده است که ملکی‌صدق را نه پدر بود و نه مُرد و هیچ‌گونه نسب‌نامه از او در دسترس نیست. با وجود این، قاموس کتاب‌مقدس می‌افزاید: «احادیث دیگری است که ملکی‌صدق خود نفس نفیس مسیح بود. اما علمای متأخرین حالیه معلوم کرده‌اند که وی از نسل حام و حافظ شریعت عتیقه خدای تعالی در میان بت‌پرستان بوده بدان استصواب بر ابراهیم و کاهنان سلسله‌ی وی رتبهی برتری و تقدم یافت».
ملكیصدق، ابراهیم بزرگ را بركت داد.
در نامه‌ی به عبرانیان، كه يكی از رساله‌های پولس رسول بوده است، در خصوص عیسی مسیح چنین نگاشته شده است: «و خدا لقب کاهن بزرگ - کاهنی به رتبهی ملکی‌صدق را به او داد». در باب ٦ این رساله‌ی آمده: «امید به خدا، مثل لنگری برای جان‌های ماست، آن امیدی قوی و مطمئن است که از پرده‌ی معبد گذشته و به قدس‌الاقداس وارد می‌شود (یعنی امید، رابطه‌ی ما را با خدا حفظ می‌كند، او كه در آسمان، در آن سوی پرده‌ی «مقدس‌ترين جايگاه» می‌باشد)؛ اما مسيح جلوتر از ما وارد اين جايگاه شده تا در مقام كاهن اعظم، همپايهی ملك صادق، برای ما شفاعت كند.» پولس رسول، در باب ٧ این رساله، در مورد ملکی‌صدق و کهانت عیسی بر رتبهی ملکی‌صدق و برتری ملكیصدق بر ابراهيم و لاوی‌ها به تفصیل چنین می‌نویسد:
-
این ملكیصدق، هم پادشاه شهـر «سالیم» بود و هم كاهن خدای بزرگ. زمانی‌كه ابراهیم چندین پادشاه را شكست داده بود و به دیار خود باز می‌گشت، ملكیصدق به دیدن او رفت و او را بركت داد. ابراهیم نیز از غنایم جنگی، یكدهم را به او داد.
معنای نام ملكیصدق، «عدل و انصاف» می‌باشد؛ پس او «پادشاه عدل و داد» و در ضمن، پادشاهی صلح‌جو بوده است، زیرا نام شهر وی، سالیم یعنی «صلح و سلامتی» است. از آن‌جا كه هیچ‌گونه اطلاعی درباره‌ی او در دست نیست، می‌توان این‌گونه تصور كرد كه او فاقد پدر و مادر و اجداد بوده و زمانی نیز برای تولد و مرگش وجود نداشته است. از این نظر، او شبیه فرزند خداست و كاهنی است همیشگی.
ملاحظه كنید این ملكیصدق چه سمت بزرگی داشته است:
نخست آن‌كه ابراهیم، یعنی پدر قوم یهود و برجسته‌ترین شخص مورد نظر خدا، یكدهم تمام درآمد خود را به او هدیه داد. اگر ملكیصدق یك كاهن یهودی بود، كاملاً روشن می‌بود كه چرا ابراهیم به او هدیه می‌دهد؛ زیرا بعدها از قوم یهود خواسته شد تا با هدایای خود، به كاهنان كمك كنند، چون كاهنان از بستگان و خویشان ایشان بودند. اما با این‌كه ملكیصدق نسبتی با او نداشت، ابراهیم به او این هدیه را داد.
دوم آن‌كه ملكیصدق، ابراهیم بزرگ را بركت داد. به‌طوری كه همه می‌دانند، كسی كه قدرت و اختیار اعطای بركت دارد، بزرگ‌تر از كسی است كه بركت را دریافت می‌كند.
سوم، كاهنان یهودی كه هدایا را دریافت می‌كنند، انسان‌های فانی هستند. اما ملكیصدق كه این هدیه را گرفت، مطابق كتاب آسمانی همواره به زندگی ادامه می‌دهد.
چهارم، حتی می‌توان گفت كه «لاوی»، كه جد همه‌ی كاهنان یهود بود، از طریق ابراهیم، به ملكیصدق هدیه داد؛ زیرا زمانی كه ملكیصدق به دیدار ابراهیم آمد، گرچه لاوی هنوز به‌دنیا نیامده بود، اما می‌توان گفت در این وقت در داخل بدن ابراهیم بود.
پنجم، اگر كاهنان یهود، و شریعتی كه به ایشان سپرده شده بود، می‌توانستند انسان را رستگار سازند، دیگر چه نیازی بود كه خدا مسیح را بفرستد، آن‌هم در مقام كاهنی هم‌پایه‌ی ملكیصدق؟ و چرا به‌جای او، دیگری را نفرستاد كه مانند سایر كاهنان، همپایه هارون، برادر موسی باشد؟
به‌علاوه، زمانی‌كه خدا كاهنی از نوع دیگر می‌فرستد، باید شریعت و حكم و روش خود را نیز در این خصوص تغییر دهد، تا این امر میسر گردد. چنان‌كه همه می‌دانیم، مسیح از قبیله‌ی كاهنان یعنی قبیله‌ی «لاوی» نبود، بلكه به قبیله‌ی «یهودا» تعلق داشت كه برای كار كاهنی انتخاب نشده بود، و موسی هیچ‌گاه چنین خدمتی را به قبیله‌ی یهودا محول نكرده بود. پس به‌طور واضح می‌بینیم كه خدا، حكم و روش خود را تغییر داد؛ زیرا مسیح كه كاهن اعظم جدید و هم‌پایه‌ی ملكیصدق است، مطابق شریعت و روش سابق از طایفه‌ی لاوی نبود؛ او بر اساس قدرتی كاهن شد كه از حیات بی‌پایان جاری است. در «زبور داوود» نیز به‌همین موضوع اشاره شده؛ در آن‌جا به مسیح می‌گوید: «تو تا ابد كاهن هستی، كاهنی هم‌پایه‌ی ملكیصدق ».
بلی، شریعت و روش سابق كاهنی، كه بر اساس اصل و نسب بود، ملغی شد زیرا كاری از پیش نمی‌برد و سست‌تر از آن بود كه بتواند به كسی امید نجات ببخشد، و هرگز نتوانست كسی را واقعاً با خدا آشتی دهد. اما اكنون ما امید بهتری داریم، زیرا مسیح ما را مقبول خدا گردانیده است. بنابراین، می‌توانیم به خدا نزدیك شویم.
در راهنمای کتاب‌مقدس آمده است: «در تپه‌ی جنوب شرقی اورشلیم، شهر ملکی‌صدیق قرار داشت». هنری‌های می‌نویسد:
- در پیدایش ۱۴: ۱٨ درباره‌ی ملکی‌صدق می‌خوانیم که در اورشلیم بود. اگر این حدیث عبری درست باشد که ملکی‌صدق همان سام است که از طوفان نوح جان سالم بدر برده و در زمان پاتریارخ‌ها پیرترین مرد دنیا و کاهن بوده، پس باید قبل از ظهور ابراهیم وی از بابل خارج شده و از طرف خدا برای تصاحب اورشلیم به آن‌جا رسیده باشد.
احتمالاً ملکی‌صدق ابراهیم را از شهر اور، وقتی او هنوز کودک بود می‌شناخته است، و شاید نقشی در عزیمت او به سرزمین موعود که خدا برای کار خود برگزیده بود، داشته است.
به‌نوشته‌ی هنری هلی، عیسی مسیح که از نسل لاویان نبود، از نسل ملكیصدق است، و كهانتش هم شبیه كهانت ملكیصدق بود که حدود ٦۰۰ سال پیش از لاویان می‌زیست. ملكیصدق كاهنی بس بزرگ‌تر از كاهنان لاوی و حتی بزرگ‌تر از ابراهیم بود، به‌طوری‌كه ابراهیم و ذریت او، ده‌یك خود را به او دادند. او پادشاه سالیم و كاهن خدای متعال بود. عیسی مسیح نیز هر دو نقش را داشت؛ او مانند ملكیصدق هم پادشاه بود و هم كاهن. هنری هلی در ادامه می‌افزاید:
-
«بی‌پدر، بی‌مادر، بی‌نسب‌نامه و بدون ابتدای ایام و انتهای حیات» به‌چه معنا است؟ البته ملكیصدق واقعاً این‌چنین نبوده است بلكه بدین‌صورت در عهد عتیق ظاهر می‌شود. كاهنان لاوی، به‌دلیل نسب‌‌نامه‌شان حق كهانت داشتند. اما ملكیصدق بدون ارائه‌ی نسب‌‌نامه‌اش، كاهن شناخته شده‌ی آن‌زمان بود. روایات عبری نشان می‌دهند «سام» كه هنوز زنده بود، همان ملكیصدق است. این در واقع تصویر اسرارآمیز و بی‌همتایی است كه در گذشته‌های دور از كاهن-پادشاه ابدی كه در حال آمدن بود، ارائه داده شده است.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
مسترهاکس، قاموس کتاب مقدس، ص ٨٣۵
کتاب مقدس، ص ۵٨؛ این‌که هنری هلی، در جای دیگر نوشته «سام ۹۵٠ سال پیش از طوفان تا ۱۵٠ سال پس از تولد ابراهیم زندگی می‌کرد» (راهنمای کتاب مقدس، ص ۵٣)، اشتباه است. زیرا، در سفر پیدایش باب یازدهم آمده است: «چون سام صد ساله بود، اَرْفَكشاد را دو سال بعد از طوفان آورد. و سام بعد از آوردن ارفكشاد، پانصد سال زندگانی كرد». (کتاب مقدس، سفر پیدایش، باب ۱۱، آیات ۱٠ و ۱۱)
عبرانیان، مردمانی یهودی‌تبار بودند كه برای معبد بزرگ یهودیان در شهر اورشلیم، اهمیت زیادی قایل بودند. در این معبد، مراسم مذهبی به‌دقت اجرا می‌شد و مقدار زیادی گاو و گوسفند ذبح می‌گردید. وقتی عبرانیان به عیسی مسیح ایمان آوردند و مسیحی شدند، باز طبق عادت دیرین خود برای انجام مراسم مذهبی به معبد اورشلیم می‌رفتند. این نامه به‌همین عده نوشته شده تا به آن‌ها نشان دهد كسی كه مسیح را به‌عنوان نجات‌دهنده‌ی خود قبول می‌كند، دیگر لازم نیست در قید مراسم خشك مذهبی باشد، چون این مراسم با آمدن عیسی مسیح باطل شده است. مسیح انسان را از گناه و نیز از هر نوع قیدوبندی آزاد می‌سازد.
عبرانیان، باب ۵، آیه‌ی ۱٠ (ترجمه‌ی شریف)؛ در ترجمه‌ای قدیمی آمده: «و خدا او را به رئيس كَهَنَه مخاطب ساخت به رتبهی مِلكيصِدِق»؛ و نیز در ترجمه‌ی تفسیری آمده است: «به‌همين جهت، خدا او را معين فرمود تا كاهن اعظم باشد، كاهنی همپايهی ملك صادق».
عبرانیان، باب ٦، آیات ۱۹-٢٠
هنری هلی، راهنمای کتاب مقدس، ص ٢۵
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ ...
