جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۸۷ دی ۸, یکشنبه

علی محمد زهما

استاد علی محمد زهما

دانشمند نامور افغانستان

نـوشــته: پروفیسور رسول رهین
(استاد دانشگاه کابل)

جناب استاد علی محمد زهما در سال 1306هش برابر با (1928م) در شهر قندهار, افغانستان چشم به جهان کشود. جائیکه خانواده علی محمد زهما را امیر مستبد افغانستان عبدالرحمن خان تبعید داخلی کرده بود.

جناب زهما تعلیمات ابتدایی را در قندهار و ثانوی را در لیسه حبیبیه کابل تکمیل کرد. سپس به دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل شامل گردید.

جناب زهما بعد از فراغت از دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل در وزارت معارف شامل وظیفه گردید. در سال 1955م از جانب وزارت معارف جهت تحصیلات عال راهی لندن شد. در سال 1972م بعد از برگشت از لندن در دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل به صفت استاد تاریخ و ادبیات فارسی دری شامل وظیفه مقدس استادی گردید.

جناب استاد زهما از سال 1972 تا سال 1974 جهت تدریس زبان و ادبیات فارسی دری عازم دانشگاه پیکنگ گردید. جناب شان بعد از تکمیل دوره استادی در دانشگاه پیکنگ دوباره بکابل آمده وظیفه قبلی خودرا در دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل اشغال کردند. جناب زهما بعد از مدتی تدریس در دانشکده زبان واد بیات از جانب حکمرانان مستبد از وظیفه سبکدوش گردید. تا ســـــال
1978 وظیفه رسمی نداشت. در سال 1979 به عضویت اکادمی علوم افغانستان مقرر گردید, ولی بعد از یک و نیم ماه عضویت در اکادمی زندانی گردید. دوره زندان تا سال 1980 (ده و نیم ماه) دوام کرد. بعد از رهایی اززندان اواسط سال 1980م تا سال 1985 به حیث مشاور اکادمی علوم افغانستان وظیفه اجرا نمود.

جناب علی محمد زهما در سال 1985 از طریق بوداپست عازم شهر ویانا اطریش گردید. جناب شان تا حال در ویانا زندگی دارند.

جناب علی محمد زهما دارای آثار طبع شده و طبع ناشده زیادی است. اکثر آثار استاد زهما در دوران حکمرانان مستبد افغانستان اقبال چاپ نیافت. استاد زهما یکی ازشخصیت های منور و مهم علمی و ادبی افغانستان است که ازنگاه استقلال فکری وآزاد اندیشی درساحه علم و ادب وتدریس نظیرش راکمتر میتوان یافت. زهما تحت تأثیر عقایدی که آنها را نمیتوان ثابت نمود نمی رود وطرز دیدش به جنبه های مختلف زندگی اجتماعی وسیع و عاری از تعصب میباشد.

آثار و تألیفات:
1) مقالات اجتماعی. کابل, دانشکده زبان و ادبیات. (ترجمه)
2) سرگذشت تمدن. تهران (ترجمه)
3) طنین (مجموعه شعر) ویانا, هولس هاوزن,2005. 166ص.

جناب استاد علی محمد زهما در حال حاضر در ویانا اطریش با فامیل زندگی دارد. اولادهایش ازتعلیمات عالی برخوردار اند . ایشان در کشور های دیگر و اطریش بکارهای علمی و نان آوری فامیل مصروف میباشند. ویراستار که عمر درازی با استاد در دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کابل گذشتانده است. اورا شخصیت واجب الاحترام و مدبری یافته است که بایست بر غرور و متانت استاد نازید. هرچند جناب شان در ویانا از مریضی چشم شکایت دارند ولی از نیرو و توانمندی خوبی برخوردار میباشند. با شناختی که از ایشان دارم اگر عزم نمایند با همین حالت رنج چشم هم میتوانند خوبترین و بیشترین آثار فرهنگی را برای جامعه های برونمرزی و درونمرزی افغانستان به ظهور آورند. خداوند این شایسته استاد گرانقدر را دیر سالها زنده داشته باشد و مؤفق شویم آثار دوران برونمرزی بیشتری از خامه و تراوش فکری شان بخوانیم و استفاده کنیم. استاد زهما دیر سال زنده باشند.