وزارت مخابرات وتکنالوژی معلوماتی افغانستان در سال ١٩۵۵ ایجاد گردیده بود.
افغانستان در جهان ارتباطات الکترونیکی با نصب تیلفون سیمدار در سال ١٨٩٨ در قصر ارگ (محل اقامت شاه) در کابل گام برداشته است.
در سال ١٩٠٨ یک سیستم کوچک تیلفون با ظرفیت ٢۵ لین بطرف شمال قصر ارگ نصب گردیده بود. خدمات تیلگرافی نوع دیگری از تسهیلات مخابراتی بود که در سال ١٩١۴ در افغانستان راه اندازی گردید. نصب سیستم تیلگرافی به طاقت دو کیلووات اساساً به مقصد اهداف نظامی در باغ بابر (باغ تاریخی در شهر کابل، که بیانگر اولین سلسله امپراتوری مغول، ظهيرالدین محمد بابر میباشد) نصب گردیده بود.
در سال ١٩١٩، چندین سیستم تیلفون (سیوچبوردها) ۵٠ لینه و ١٠٠ لینه در پسته خانه شاه دو شمشیره (ع) نصب گردیده بود. در همین سال برای اولین بار برای ١۴ محصل بورس تحصیلی داده شده بود تا در رشته تیلگراف بیسیم در خارج تحصیل نمایند.
در سال ١٩٢٠، ماشین تیلگرافی دیگری ساخت انگلستان در کابل نصب گردید که تا سال ١٩٣٢ از آن استفاده میگردید.
افغانستان در ماه اپریل سال ١٩٢٨ عضویت اتحادیه بین المللی تیلگراف (ITU) را حاصل نمود. (نام اتحادیه بین المللی تیلگراف در سال ١٨٦۵ بوجود آمد و در سال ١٩٣٢ نام آن به اتحادیه بین المللی مخابرات مبدل گردید).
در سال ١٩٣٠، هفت پایه ماشین تیلفون و تیلگراف موج کوتاه از کمپانی مارکونی ایتالوی خریداری گردیده و در شهرهای کابل، هرات، مزارشریف، میمنه و خوست نصب و مونتاژ گردیده بود. در اواخر سال ١٩٣٣، سیستم دیگری با آنتن طاقت بلندتراز همان کمپنی خریداری شده و در تعمیر مرکزی تیلگراف در کابل نصب و مونتاژ گردید. در سال ١٩۴٩، یک پایه دستگاه تیلفون ریلی اتومات با ظرفیت ١٣٠٠ لین خریداری شده و شبکه کیبلی آن در سال ١٩۵٠ تکمیل گردید.
در سال ١٩۵٣، یک پایه دستگاه دیگر تیلفون با ظرفیت ۵٠٠٠ لین از طریق کمپنی سیمنس تهیه گردیده و بعد از تکمیل شبکه آن، در سال ١٩۵٧ به کار انداخته شد.
با تهیه تجهیزات فرعی از کمپنی سیمنس، وزارت مخابرات وصلیههای تیلفون بین کابل و مزار شریف و بین کابل و قندهار در سال ١٩۵٩ ایجاد شد.
در سال ١٩٦١، یک پایه دستگاه ١۵٠٠ لینه از کشور چکسلواکیا خریداری شده و در شهر کابل نصب گردید. در همین سال، وصلیه بین کابل و کندهار ایجاد شد. همچنان کابل با تورخم وبخش شمال کشور وصل گردید.
در همان موقع خدمات مخابراتی با استفاده از سیستمهای سه چینله و ١٢ چینله و به طول تقریباً ١۴٠٠٠ کیلومتر شبکه لین دار در سر تاسر افغانستان عرضه میگردید. وصلیههای زمینی به منظور اجرای مخابرههای بین المللی وترانزیت به بعضی از کشورهای همسایه مانند پاکستان، ایران و ترکیه نیز مورد استفاده قرار داشت. تعداد مجموعی چینلها در آن موقع متجاوز از ١٢٠ چینل بود.
نظر به ازدیاد تقاضا برای خدمات تیلفون، یک پلان توسعه شبکه در شبکه در شهر کابل در سال ١٩٦۴ راه اندازی شده بود. بر اساس همین پلان ٣٠٠٠ لین تیلفون در شیرشاه مینه، ٣٠٠٠ لین تیلفون در شهر نو، ٢٠٠ لین تیلفون در پلچرخی و ۵٠٠٠ لین تیلفون در ساحه مرکزی شهر کابل توسعه داده شده بود. شبکه متذکره بطور مکمل در سال ١٩٦٩ به فعالیت آغاز کرد.
اولین ستیشن ترانسیور رادیویی به طاقت ٢٠ کیلوات در شهر کابل نصب گردید که کابل را با پاریس از طریق رادیو وصل کرده بود.
در اواخر سال ١٩٦۴ یک فرستنده رادیویی به طاقت ١٠ کیلوات و دو ستیشن آخذه از کمپنی فلیپس (نیدرلند) تهیه گردیده بود و به منظور تأمین مخابره با مراکز ترانزیت در پاریس، دهلی جدید، لندن و مسکو مورد استفاده قرار داده شده بود.
در سال ١٩٧٣، پروژه شبکه توسعوی (پروژه دوم تیلی کمونیکیشن) با مشوره تخنیکی اتحادیه بین المللی تیلی کمونیکیشن در شهر کابل راه انداز گردید.
با تطبیق پروژه سوم، دستگاههای اتومات فرعی شهری در شهر نو، خیر خانه ومکرویان نصب شده بود. تهیه تجهیزات شبکه از طریق کمپنی زیمنس به تعداد ١٣٢٠٠ لین تیلفون را در شهر کابل فعال نموده بود.
افغانستان در سال ١٩٧٩ عضویت جمعیت مخابراتی آسیا پسفیک (APT) را حاصل نمود.
در سالهای ١٩٨٣ و ١٩٨۴، دستگاههای نوع کراسبار در شهر کابلهای جلال آباد، پروان، پلخمری، شبرغان و کندز نصب گردید.
در اواسط سالهای ٧٠، خدمات اساسی مخابراتی به شمول تیلفون و تیلگراف در افغانستان در سطح ولسوالیها قابل دسترسی بود. هرچند سیستم مخابراتی اکثرا" محدود به بعضی بخشهای حکومت بود، مردمان محل نیز دسترسی محدود به خدمات داشتند.
در دوهه گذشته (سالهای ٨٠ و ٩٠)، شورشهای سیاسی – اجتماعی و جنگ نه تنها زیربناها و ثروت افغانستان را منهدم نمود، بلکه سیستمهای مخابراتی را نیز تخریب نمود و به آن رسیدگی صورت نگرفت. در اکثر بخشهای از کشور حتی خدمات مخابراتی بسیار ضروری موجو نبود.
بعد از اینکه حکومت مؤقت در سال ٢٠٠١ در افغانستان ایجاد شد، روزنههای جدید سیاسی واحیای مجدد اقتصادی – اجتماعی وباز سازی در کشور باز گردید.
در جریان سال ٢٠٠٢، بعد از ایجاد حکومت انتقالی و متعاقبا" پس از تشکیل حکومت در سالهای ٢٠٠٣ و ٢٠٠۴ از طریق انتخابات، همزمان با پروسه ثبات سیاسی، حکومت یک محیط مناسب را برای سکتور خصوصی به وجود آورد تا افغانها را در ساحات مختلفه زندگیشان از طریق منظوری سیستم خصوصی سازی بطور رسمی کمک نماید.
نظر به موقعیت جغرافیایی افغانستان که بیشترین بخشهای آن توسط کوهها احاطه شده است و تعدادی زیادی از مردم افغان در داخل و خارج از افغانستان متفرق شده شدهاند تسهیلات و خدمات مخابراتی یک موضوع بسیار مهم برای اعمار مجدد افغانستان میباشد.
از سال ٢٠٠١، وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی از جمله اولین ادارات افغانستان بود که استراتژی و پالیسیهای عمومی را برای سکتور مخابرات ترتیب نمود تا کمپنیها و ادارات خصوصی را به منظور سرمایه گذاری در بخش مخابرات و بکار انداختن سیستمهای مخابراتی قادر نماید.[۱]
جُستارهای وابسته
منابع
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>