- زندگی‌نامه
- …
- …
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
بَهاءُالدّین وَلَد، محمد بن حسین خطیبی بکری (زادۀ ۵۴٣ ه.ق - درگذشتۀ ٦٢٨ ه.ق)، معروف به "بهاءولد" و ملقب به "سلطان العلماء"، پدر مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، از مشایخ صوفیه، عارف و واعظ سرشناس قرن ششم و هفتم اهل بلخ بود.
[↑] زندگی‌نامه
بَهاءُالدّیـن وَلَد، محمـد فرزنـد حســین خطیبـی بکری در ســال ۵۴٣ هجری قمری (١١۴٨ ميلادی)[۱] در بلخ یا حوالی آن زاده شد.[٢] نسب او به ابوبکر صدیق می‌رسد و از سوی مادر نوۀ علاءالدین محمد خوارزمشاه دانسته شده است[٣]. اما هر دو انتساب مورد ترديد است. زيرا در دانشنامۀ جهان اسلام آمده است:
- "تذکره‌نویسان نسب او را به ابوبکر رسانده و لقب بکری به او داده‌اند. اما در معارف و نیز در آثار مولوی و سلطان ولد و همچنین در کتیبۀ مزار آنها اشاره‌ای بدین نسب نشده است."[۴]
و در رابطه با مورد دوم، "بدیع‌الزمان فروزانفر" از مولوی‌شناسان نامدار ايرانی، با ارائهٔ دلایل کافی این نظر را - که گويا او دخترزادهٔ سلطان محمد خوارزمشاه بود - رد کرده است.[۵]
[↑] …
افلاكی احمد دده در مناقب‌العارفين آورده، که سلسله او در تصوف به امام احمدغزالی می‌پيوست و مردم بلخ به وی اعتقادی بسيار داشتند و بر اثر همين اقبال مردم به او بود كه محسود و مبغوض سلطان محمد خوارزمشاه شد.
گويند سبب عمده وحشت خوارزمشاه از او آن بود كه بهاءالدين ولد همواره بر منبر به حكيمان و فيلسوفان دشنام می‌داد و آنان را بدعت‌گذار می‌خواند.
گفته‌های او بر سر منبر بر امام فخرالدين رازی كه سرآمد حكيمان آن روزگار و استاد خوارزمشاه نيز بود گران آمد و پادشاه را به دشمنی با وی برانگيخت.
بهاءالدين ولد از خصومت پادشاه خود را در خطر ديد و برای رهانيدن خويش از آن مهلكه به جلاء وطن تن در داد و سوگند خورد كه تا آن پادشاه بر تخت سلطنت نشسته است بدان شهر باز نگردد.[*]
[↑] …
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهديزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: بهاءالدين ولد به روايت دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
پيوست ٢: بهاءالدین محمد ولد به روايت دانشنامۀ جهان اسلام
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- محمدی، پروانه، بهاءالدین ولد، مقالۀ شماره: ۵٢١٣، جلد ١٣، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، کتابخانه ديجيتال مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
[۲]- محمدنوید بازرگان و انسیه برخواه، بهاءالدین محمد ولد، دانشنامۀ جهان اسلام، ج ۴، ص ٧٢، پایگاه اطلاع رسانی متعلق به بنياد دايرةالمعارف اسلامی؛ به نوشتۀ اين دانش‌نامه ولادت او، بنابر اشارۀ بهاءولد در معارف (ج ١، ص ٣۵۴) که گفته است: "به نزدیک شدن عمرش به ۵۵ سالگی در آغاز رمضان ٦٠٠"، باید در حدود ۵۴٦ بوده باشد.
[۳]- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به نقل از: افلاکی، ج ١، صص ٧-٩ و نیز جامی، ص ۴۵٩
[۴]- دانشنامۀ جهان اسلام، ج ۴، ص ٧٢، به نقل از: سپهسالار، ص ٩؛ جامی، ص ۴۵٩؛ گولپینارلی، ص ٧٩-٨١
[۵]- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، و همچنان ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد، در مدخل "جلال‌الدین محمد بلخی" به نقل از: بدیع‌الزّمان فروزانفر، زندگانی مولانا جلال‌الدین محمّد، تهران: ۱۳۶۶ خ، صص ٧-٨.
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
